سفر دبیر کل سازمان ملل متحد به بنگلادش
یک نقطه عطف دیپلماتیک
دکتر آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل، سفر چهار روزه خود به بنگلادش را به پایان رساند و داکا را ترک کرد. دیدار او مورد توجه محافل رسانه ای، سیاسی و اجتماعی قرار گرفت. با این حال، تلاش‌های ضعیفی نیز توسط بخش‌های خاص برای کوچک کردن اهمیت آن صورت پذیرفت.
سفر دکتر گوترش در زمان حساسی که بنگلادش با چالش‌های داخلی و خارجی دست و پنجه نرم می‌کند و در حال انجام اصلاحات تاریخی توسط دولت موقت است، انجام یافت. این اصلاحات که بر مبنایی محکم استوار است، بر تقویت دموکراسی، تضمین انتخابات آزاد و عادلانه، ریشه کن کردن فساد، تامین استقلال قضایی و غیرسیاسی کردن نهادهای عمومی از جمله بخش های غیر نظامی و نظامی، تمرکز دارد.
دبیرکل سازمان ملل در طول سفر خود با رئیس دولت موقت ، سرپرست وزارت امور خارجه، سایر مقامات کلیدی دولتی و روسای کمیسیون های اصلاحات مختلف گفتگو و با رهبران سیاسی، سهامداران بخش های اقتصادی و رئیس ستاد ارتش دیدار و مذاکره کرد. وی در یک کنفرانس مطبوعاتی مشترک با سرپرست وزارت امور خارجه، بر حمایت کامل سازمان ملل از دولت موقت نیز تاکید نمود.
دکتر گوترش همچنین از کمپ های آوارگان روهینگیا در کاکس بازار بازدید و شخصا شرایط پناهندگان را در آنجا ارزیابی کرد. او به نشانه همبستگی با آوارگان در کنار رئیس دولت موقت و سایر مقامات ارشد در مراسم افطاری آنان شرکت کرد. وی به پناهجویان اطمینان داد که توجه به وضعیت آنها همچنان اولویت اصلی سازمان ملل است و قول داد تا سال آینده با مقامات بین المللی و منطقه ای برای تسهیل بازگرداندن ایمن، آبرومندانه و محافظت شده آنها به میانمار همکاری نزدیک داشته باشد.
افشای مداحله خارجی
دکتر گوترش در طول جلسات خود با رئیس دولت موقت و سایر مقامات عالی رتبه از تلاش های عمدی یک کشور همسایه برای تضعیف بنگلادش از طریق انتشار اطلاعات نادرست، تبلیغات دروغ و تلاش های مخفی بی ثبات کننده مطلع شد. این اشخاص حتی به خود دکتر یونس هم رحم نکردند و با متهم کردن نابجای او به همدردی با مبارزان اسلامی، به ترور شخصیت وی متوسل شدند.
این نیروها در بالاترین سطح، درگیر مانورهای دیپلماتیک برای بی‌اعتبار کردن دولت موقت بنگلادش بودند. حتی تلاش کردند بر رهبران جهانی از جمله دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا ، که علناً تلاش‌های آنها را نادیده گرفت، تأثیر بگذارند. به دکتر گوترش در این سفر شواهدی مبنی بر این مداخله عمدی در امور داخلی بنگلادش ارائه شد.
بنگلادش از این دیدار چه چیزی کسب کرد؟
سفر دبیر کل سازمان ملل متحد رئیس تأثیرگذارترین سازمان بین المللی جهان به بنگلادش توجه جهانی را به دولت، تاریخ و تحولات سیاسی اخیر در این کشور جلب کرد. جهان توانست از نزدیک شاهد ویرانی های ناشی از رژیم شیخ حسینه، از جمله نقض گسترده حقوق بشر و کشتار در عین استیصال برای چسبیدن به قدرت قبل از فرار از کشور باشد.
علاوه بر این، دکتر گوترش چالش‌هایی را مشاهده کرد که دولت موقت به رهبری یونس در تلاش برای ایجاد ثبات در کشور و ساختن آینده‌ای روشن‌تر با عبور از این چالش هاست. این دیدار همچنین یک پیروزی دیپلماتیک برای بنگلادش بود. زیرا رفتار خصمانه یک کشور همسایه را که روایت های ساختگی علیه بنگلادش را تبلیغ می کرد، با موفقیت افشا نمود. در نتیجه، این کشور مداخله گر، اکنون خود ریاکاری خود را در برابر جامعه بین المللی آشکار کرده است.
رهبر زیر آتش، اما تزلزل ناپذیر
دکتر محمد یونس، برنده جایزه جهانی نوبل و دارای اعتبار در سطح دنیا، شهرت مادام العمر خود را برای نجات بنگلادش قرار داده است. علیرغم انتقادات عناصر رسوای عوامی لیگ و حامیان خارجی آنها، او و تیمش تاکنون بدون فساد و نقض حقوق بشر و یا سوء استفاده از دستگاه قضایی حکومت کرده اند که کاملاً در تضاد با سوء استفاده های روزانه حکومت فاشیستی حسینه است.
هم اکنون به راحتی می توان از نیمه پر یا نیمه خالی لیوان سئوال کرد. واقعیت این است که وقتی دولت موقت مسئولیت را بر عهده گرفت، بنگلادش در هرج و مرج کامل بود. کشور با بیش از 200 نوع محاصره، توقف چرخ کار و مطالبات بی امان از سوی گروه های مختلف، هم قربانیان واقعی رژیم گذشته و هم فرصت طلبان ، در هرج و مرج بود. شخصیت واقعی یک رهبر، تحت فشار آشکار می شود و دکتر یونس تاکنون خونسردی، فروتنی و شفقت فوق العاده ای را در مدیریت این بحران ها از خود نشان داده است. رویکرد حساب شده شده او بسیاری از آشفتگی‌ها را خنثی، اقتصاد را احیا و شاخص‌های اقتصاد کلان را تثبیت کرده و تورم را مهار نموده است و به‌رغم چالش‌های خارجی، آرامش را برای مردم به ارمغان آورده است.
دکتر گوترش به طور مستقیم ذهنیت ملی غالب را در سفر خود به کشوری که مصمم است تحت رهبری اصولی، به جلو حرکت کند, تجربه کرد.
یک پیروزی دیپلماتیک برای بنگلادش
سفر دکتر آنتونیو گوترش موفقیت دیپلماتیک قابل توجهی برای دولت موقت بود. این امر نه تنها با توطئه های بدخواهانه شیخ حسینه و حامیان خارجی او مقابله کرد، بلکه به جهانیان از تعهد دولت موقت بنگلادش به برقراری حکومت دموکراتیک اطمینان داد. بازدید او از کاکس بازار آگاهی جهانی و مسئولیت بشردوستانه در قبال بحران روهینگیا را بیشتر تقویت کرد و به طور بالقوه راه را برای مداخله بین المللی قوی تر، هموار نمود.
بنگلادش در لحظه ای مهم از تاریخ خود قرار دارد و با این دیدار مجدداً بر شناخت مسیر جدید کشور در حرکت به سوی دموکراسی، عدالت و ثبات، توسط جهان تأکید می‌کند.
نویسنده: اشرف الدین دولا، سفیر و دبیر سابق وزارت امور خارجه .
(روزنامه داکا تریبیون، سه شنبه 18 مارس 2025)
ملاحظه: منظور نویسنده از کشور مداخله گر در امور داخلی بنگلادش که از آن به صراحت اسم نبرده, کشور هند است. هند روابط بسیار نزدیکی با دولت ساقط شده قبلی به رهبری شیخ حسینه داشت و دولت موقت کنونی بنگلادش و افکار عمومی در این کشور، دهلی نو را به دخالت در امور داخلی خود متهم می کنند. در حال حاضر روابط داکا و دهلی نو بدلیل حضور خانم حسینه در هند پس از فرار از کشور و تداوم حمایت هند از او و حزب عوامی لیگ، تیره و پرتنش است.
نظر شما