یکی از دستاوردهای اصلی وزارت علوم و آموزش عالی قزاقستان در نیمه اول سال ۲۰۲۴، معرفی فناوری های نوآورانه ای بود که به افزایش دسترسی و کیفیت آموزش در مناطق کمک می کند. این بخش فعالانه در حال کار بر روی بهبود پتانسیل پرسنل، حمایت از ابتکارات برای بهبود صلاحیت های حرفه ای اساتید است. در زمینه تحقیقات علمی، توجه به توسعه پروژه های تحقیقاتی کاربردی است که به حرکت نوآورانه اقتصاد و حوزه اجتماعی کمک می کند. همکاری فعال با مراکز علمی و دانشگاه های پیشرو بین المللی که موجب تبادل دانش و تجربه در زمینه های اصلی علم و فناوری می شود، ادامه دارد. نتایج بهبود کیفیت آموزش عالی، تحریک تحقیقات علمی و توسعه همکاری های علمی بین المللی در گزارش پرتال  Primeminister.kz ارائه شده است.

تغییراتی در نظریه آموزش عالی و توسعه علم در جمهوری قزاقستان برای ۲۰۲۳-۲۰۲۹ با هدف افزایش کیفیت آموزش عالی و اثربخشی تحقیقات علمی معرفی شد.

آموزش عالی و تکمیلی

در حال حاضر ۱۲۰ موسسه آموزش عالی در قزاقستان وجود دارد و ۶۴۲.۵۸۸ نفر در این موسسات تحصیل می کنند که از این تعداد ۲۵۵.۶۸۵ نفر طبق بورسیه دولتی تحصیل می کنند و ۳۷.۴۰۰ نفر کادر آموزشی می باشند.

حجم سفارشات دولتی برای تربیت پرسنل با تحصیلات عالی و تحصیلات تکمیلی در حال افزایش است، در سال ۲۰۲۴، حجم بودجه برای ۹۳.۹۵۲ کمک هزینه (کارشناسی - ۷۷,۸۴۴، کارشناسی ارشد - ۱۳,۱۸۹، دکترا - ۲,۹۱۹) به ۲۲۸.۶ میلیارد تنگه (حدود ۴۴۰ میلیون یورو) رسید. در نیمه اول سال ۲۰۲۴ میلادی، ۳ خوابگاه با ۳۰۰ تخت شامل ۲ خوابگاه برای دانشگاه ها و ۱ خوابگاه برای کالج ها با ۷۰ تخت به بهره برداری رسید. بر اساس نتایج نیمه اول همین سال، ۲۷.۹۶۹ دانشجوی خارجی در موسسات آموزش عالی قزاقستان تحصیل می کنند.

در چارچوب اجرای دستورات رئیس دولت و نظریه توسعه آموزش عالی و علم برای سال های ۲۰۲۳-۲۰۲۹، اقداماتی در زمینه راه اندازی شعب موسسات آموزش عالی خارجی در حال انجام است.

اهداف این افدامات توسعه سیستم آموزش عالی داخلی، بهبود کیفیت آن از طریق انتقال دانش و بهترین تجربیات بین المللی و همچنین افزایش سهم دانشجویان خارجی است. امروزه ۱۹ مشارکت استراتژیک، از جمله ۱۵ شعبه موسسات آموزش عالی خارجی و ۸ مشارکت استراتژیک در حال اجرا است.

توجه اصلی به دانشگاه هایی با پردیس های بین المللی از جمله روابط مشارکتی با مؤسسات آموزش عالی قزاقستان معطوف شد. نقشه ای از نیازهای منطقه ای ایجاد شد.

اینفوگرافیک دولت جمهوری قزاقستان : شاخص های حوزه علوم و آموزش عالی

تعداد موسسات آموزش عالی – ۱۲۰

تعداد دانشجو – ۶۴۲.۵۸۸  نفر

فارغ التحصیلان – ۱۸۲.۶۰۰ نفر

دانشجویان خارجی – ۲۸ هزار نفر

تعداد اعضای هیئت علمی – ۳۷.۴۰۰ نفر

تعداد بورس های تحصیلی برای سال ۲۰۲۴ – ۹۳.۹۵۲

مشارکت های استراتژیک با مؤسسات آموزش عالی خارجی توسعه یافته و شعب دانشگاههای خارجی در مراکز علمی ذیل راه اندازی شده و در حال فعالیت می باشد:

 • دانشگاه دی مونتفورت قزاقستان (بریتانیا)

• "دانشگاه ملی تحقیقات هسته ای MEFI" در دانشگاه فارابی

• دانشگاه نفت و گاز روسیه به نام گوبکین در دانشگاه نفت و گاز آتیراو

• دانشگاه آریزونا (ایالات متحده آمریکا) در دانشگاه قزاقستان شمالی به نام  قازیبایف

• دانشگاه هریوت وات در دانشگاه منطقه ای آکتوبه به نام ژوبانوف

• شعبه دانشگاه اقتصاد در بیدگوشچ (لهستان) در دانشگاه شاهکریم (شهر سمی)

• دانشگاه پلی تکنیک شمال غرب در دانشگاه ملی فارابی قزاقستان به منظور تربیت کارشناسان ارشد در رشته مهندسی

•   شعبه دانشگاه شیمی و فناوری مندلیف روسیه در دانشگاه منطقه ای تراز به نام دولاتی

• "انستیتو مهندسین آبیاری و مکانیزاسیون کشاورزی تاشکند" در دانشگاه ملی تحقیقات کشاورزی قزاقستان

• دانشگاه لورن در دانشگاه ملی تربیت مدرس قزاقستان به نام آبای

• دانشگاه زبان و فرهنگ پکن در دانشگاه بین المللی آستانه

• دانشگاه کاونتری

• دانشگاه فنی برلین (آلمان) در چارچوب کنسرسیوم قزاق-آلمانی در دانشگاه یسنوف.

• دانشگاه هنگ کنگ در دانشگاه ملی تحقیقات فنی قزاقستان به نام ساتپایف

۲۱ مؤسسه آموزش عالی قزاقستان در رتبه بندی بین المللی QS WUR از بهترین دانشگاه های جهان و ۲۹ موسسه در رتبه بندی آموزش عالی تایمز قرار گرفتند که ۴ مؤسسه آموزش عالی، از جمله دانشگاه نظربایف برای نخستین بار، رتبه بالایی گرفتند.

دانشگاه ها حدود ۲۴۵ برنامه آموزشی مشترک و برنامه های دو مدرک تحصیلی را اجرا می کنند. هر ساله بودجه ای برای جذب ۲۰۰ دانشمند اختصاص می یابد. طبقه بندی جدیدی از جهت آموزش پرسنل معرفی شد. بیش از ۸۰۰۰ برنامه آموزشی به ثبت رسیده است که ۵۷ درصد آنها به روز شده است.

مدل دانشگاه های دیجیتال تدوین شده است و امسال  برنامه ریزی شده است که این مدل را به طور آزمایشی در دانشگاه فنی ساتپایف (آلماتی) و دانشگاه فنی سریکبایف (اوسکمن) راه اندازی شود.

به منظور توسعه همکاری و استفاده از فناوری های نوین آموزشی، با شرکت های بزرگی نظیر Coursera، "Huawei Technologies Kazakhstan" LLP، Binance قزاقستان مذاکراتی انجام شد و تفاهم نامه هایی به امضا رسید.  آکادمی فناوری اطلاعات هوآوی در ۳۵ دانشگاه تاسیس شده است تا دوره های دارای گواهی هواوی را ارائه دهد. با حمایت بایننس قزاقستان، حدود ۳۵۰ استاد دانشکده های فناوری اطلاعات ۲۲ موسسه آموزش عالی در زمینه فناوری های بلاک چین آموزش دیدند.

 امروزه حدود ۱۰۲ دوره آموزشی Coursera به زبان های قزاقی و روسی ترجمه شده است. مکانیزم خاصی برای محاسبه مجدد واحدهای گذرانده شده از طریق دوره های آنلاین برای دانشجویان معرفی شده است. برای سال ۲۰۲۴ میلادی، ۴۰۰۰۰ مجوز از ۹۳ موسسه آموزش عالی به دانشجویان قزاقستانی اختصاص یافت.

تفاهم نامه ای بین وزارت آموزش عالی و علوم قزاقستان و شرکت آمازون به منظور جذب دانشجویان فناوری اطلاعات در پروژه OpenSearch و کسب تجربه حرفه ای امضا شد. در سال ۲۰۲۴ میلادی، ۱۵ موسسه آموزش عالی داخلی دوره های هوش مصنوعی گوگل را معرفی می کنند. ۱۲ هزار دانش آموز در پروژه هایی در چارچوب دوره هوش مصنوعی Generative AI  شرکت می کنند.

دانشگاه آبای (آلماتی) و دانشگاه ژوبانوف (آکتوبه)  در پروژه آزمایشی Google for Education شرکت می کنند. بر اساس داده های NVIDIA، ۱۲ موسسه آموزشی در پروژه DLI شرکت می کنند. ۱۲ سفیر تایید شده گواهینامه های NVIDIA را دریافت می کنند. در سال ۲۰۲۴ میلادی، ۱۵ موسسه آموزش عالی داخلی در حال معرفی دوره های گوگل در زمینه هوش مصنوعی هستند.

وزارت  آموزش عالی قزاقستان در حال بررسی روش های همکاری متقابل با ۰۱ EduSystem برای افتتاح مدارس برنامه نویسی نوآورانه است. این طرح در ۲۰ دانشگاه منطقه ای کشور اجرا می شود. برای پروژه آزمایشی دانشگاه یسنوف معرفی شده است.

اکوسیستم دیجیتال در مؤسسات آموزش عالی تقویت شده است - همه به سیستم عامل های LMS (Platonus، Univer، Moodle و غیره) متصل هستند. سامانه جدید انتصاب روسای دانشگاه با برگزاری آزمون معرفی شد. بیش از ۵۰ درصد از ساختمان های ریاست دانشگاه بازسازی شده است. مدیران جوان از صنوف فارغ التحصیلان مؤسسات آموزش عالی خارجی برجسته و دانش پژوهان برنامه «بولاشک» جذب شدند.

اقداماتی برای ایجاد مراکز تعالی دانشگاهی انجام شده است. برای این منظور ۱۵ دانشگاه منطقه ای و ۵ دانشگاه تربیت مدرس انتخاب شدند. در حال حاضر درخواست های ۶ موسسه آموزش عالی تحت آزمون علمی و فنی دولتی قرار دارند.

برای تشکیل یک اکوسیستم تحقیقاتی و توسعه فناوری های پیشرفت به دانشگاه ملی فارابی (آلماتی)، دانشگاه ملی اوراسیا (آستانه)، دانشگاه دولتی عوض اف (چیمکنت) و دانشگاه دولتی بوکیتوف (کاراگاندا)   عنوان و رتبه «دانشگاه تحقیقاتی» اعطا شد.  برنامه توسعه دانشگاه ساتبایف برای سال های ۲۰۲۲-۲۰۲۶ تدوین شد که بر اساس آن مرکز تحقیقات علمی فناوری های جدید در آموزش مهندسی و علوم ایجاد شد.

بر اساس دستور رئیس جمهور، مصوبه دولتی  مبنی بر ایجاد "دانشگاه فنی اولیتائو" در ژزکازگان به تصویب رسید. همچنین، تاسیس یک شهر دانشگاهی با یک مرکز نوآوری و یک دانشگاه مدرن جدید در کونایف در حال انجام است.

پروژه " حرفه من – آینده من " در حال اجرا است که شامل تمرکز استراتژیک تلاش موسسات آموزش عالی،  شهرداری ها و سازمان های تجاری برای تامین پرسنل پیشرفته است.

اینفوگرافیک دولت قزاقستان در شاخص های اصلی حوزه علوم و آموزش عالی

در زمینه علوم ۴۲۵ با ۲۵.۵۰۰ کارمند علمی فعالیت می کنند.

۱۹۷۱ طرح علمی در حال اجرا است که ۷۲۷ مورد از این تعداد توسط دانشمندان جوان عمل می شوند.

۱۶۲ برنامه علمی و فنی و ۱۳۷ پروژه تجاری سازی اجرایی می شود.

مدل دانشگاه دیجیتالی در حال آزمایش است.

با شرکت های Coursers, Huawei, Binance  تفاهم نامه همکاری امضا شده است.

امروزه، مدرسه آینده نگری در ۵ منطقه  از جمله استان های مانگیستائو، آتیرائو، آکتوبه، آقمولا و ژتیسو برگزار شد. تشخیص حرفه ای برای ۲۷۰۰۵ دانش آموز کلاس های ۷-۹ از ۳۳۸ مدرسه در پلت فرم Edunavigator.kz انجام شد. در قزاقستان، ۵۰ موسسه آموزش عالی، ۴۴۰ برنامه آموزشی جدید را در چارچوب این پروژه معرفی کردند.

معدل (GPA) برای تعیین میزان مشارکت دانش‌آموز در زندگی اجتماعی و کار داوطلبانه معرفی شد.

توسعه تحقیقات علمی

۴۲۵ سازمان در حال انجام تحقیق و توسعه علمی در کشور هستند و ۲۵.۵۰۰ محقق در بخش علم قزاقستان فعالیت می کنند. قانون «سیاست علم و فناوری» با هدف توسعه علم و اجرای سیاست های فناورانه، معرفی نتایج دستاوردهای علمی برای تضمین رقابت پذیری کشور و همچنین حل مشکلات راهبردی، حرفه ای و اجتماعی فعالیت های علمی به تصویب رسید.

قانون «تدارکات دولتی» امضا شد که هنجارهای مربوط به خرید کالاها، آثار و خدمات را برای موسسات تحقیقاتی علمی و مؤسسات آموزش عالی به منظور انجام کارهای علمی تحقیقاتی و علمی بدون رویه اداری عمومی شامل می شود. تدارکات دولتی با موافقت نهاد مجاز در زمینه تدارکات دولتی توسط وزارت علوم و آموزش عالی تعیین خواهد شد.

از اول ژانویه ۲۰۲۴، حقوق کارکنان سازمان های علمی ۱۸ درصد افزایش یافت. مبلغ اضافه پرداختی به کارکنان علمی برای داشتن درجات علمی افزایش یافت.

نقش نهادی آکادمی ملی علوم تقویت شده است و مسائل مربوط به تامین مالی بودجه آکادمی ملی علوم جمهوری قزاقستان حل و فصل شده است. شورای ملی علم و فناوری تحت ریاست جمهوری قزاقستان برای اتخاذ تصمیمات راهبردی در زمینه توسعه علم قزاقستان تأسیس شد. ۲۵۰ سازمان علمی از پایگاه های Web of Science، Scopus و ScienceDirect استفاده می کنند.

امسال ۱۹۷۱ طرح علمی، ۱۶۲ برنامه علمی و فنی، ۱۳۷ طرح تجاری سازی در حال اجراست. دانشمندان جوان در حال اجرای ۷۲۷ پروژه علمی هستند.

به عنوان نمونه، دانشمندان دانشگاه ملی تحقیقات فنی ساتبایف روشی را برای تولید عنصر شیمیایی سلنیوم با خلوص ۹۹.۵ درصد اختراع کردند که به طور گسترده در پزشکی، الکترونیک و تولید شیشه استفاده می شود. امروزه قزاقستان سلنیوم را از ۸ دلار در هر کیلوگرم صادر می کند که به لطف روش جدید تولید، قیمت این عنصر می تواند ۱۵ برابر (۱۲۰-۱۶۰ دلار در هر کیلوگرم) افزایش یابد.

آکبوتا کواندیکوا، دانشمند جوان دانشگاه ملی تربیت مدرس دختران قزاقستان، دارویی اختراع کرد که به افزایش بهره وری سبزیجات کمک می کند. این دارو اختراع ویژه ای را از موسسه ملی مالکیت فکری دریافت کرده است.

  دانشگاه کوزیبایف قزاقستان شمالی به طور مشترک با دانشگاه کشاورزی و جنگلداری شمال غرب چین توافقنامه ای را برای افتتاح یک مرکز تحقیقاتی برای شایستگی های کشاورزی امضا کردند. ۳ زمینه اصلی کار مرکز از جمله تولید محصول، دامپروری و ایمنی مواد غذایی مشخص شد.

منبع: https://kaz.inform.kz/news/kazakstanda-۲۸-minnan-astam-sheteldk-student-blm-alip-zhur-۱۵eeed/