طرح بلندپروازانه «یک ملت-یک اشتراک» هند طی سه سال با تخصیص بودجه 715 میلیون دلار، به یکی از جامع‌ترین برنامه‌های دسترسی به دانش در جهان تبدیل شده است که هدف آن ایجاد دسترسی برابر و تقویت نوآوری است.
طرح ONOS چیست؟
«یک ملت-یک اشتراک[1]»(ONOS) که توسط کابینه اتحادیه به ریاست نخست‌وزیر نارندرا مودی در تاریخ 25 نوامبر 2024 تصویب شده، اشتراک‌های مربوط به مجلات علمی بزرگ را در یک پلتفرم واحد ادغام می‌کند. این پلتفرم که توسط مرکز اطلاعات و شبکه کتابخانه‌ای[2] مدیریت می‌شود، دسترسی متمرکزی را برای بیش از 6,300 مؤسسه آموزش عالی دولتی[3] شامل دانشگاه‌ها، مؤسسات تحقیقاتی و کالج‌ها در شهرهای کوچک فراهم می‌کند.
طرح«یک ملت-یک اشتراک» شامل انتشارات 30 ناشر برجسته جهانی مانند Elsevier، Springer Nature، Wiley، Taylor & Francis و IEEE است. پیش از این، مؤسسات به صورت جداگانه یا از طریق کنسرسیوم‌های پراکنده اشتراک می‌گرفتند که منجر به هزینه‌های مضاعف و دسترسی نابرابر می‌شد. این طرح با مذاکره برای یک قیمت واحد، هزینه‌ها را به طور قابل توجهی کاهش داده است.
مزایای کلیدی
دسترسی گسترده‌تر[4]: حدود 18 میلیون دانشجو و پژوهشگر، به ویژه در مناطق کمتر توسعه‌یافته، به تحقیقات پیشرفته بدون هزینه اضافی دسترسی خواهند داشت.
کارایی هزینه[5]: با ادغام اشتراک‌ها، دولت مرکزی سالانه مبلغ 1800 کرور روپیه پرداخت خواهد کرد که از پیشنهاد اولیه 4000 کرور کاهش یافته است.
تقویت زیرساخت‌های پژوهشی[6]: این طرح نه تنها منابع را در دسترس قرار می‌دهد، بلکه به توزیع عادلانه آن‌ها کمک می‌کند و خروجی پژوهشی هند را تقویت می‌کند.
واکنش‌های جهانی
طرح ONOS مورد تحسین محققان و سیاست‌گذاران جهانی قرار گرفته است. در پلتفرم‌های اجتماعی مانند Reddit و X، کاربران خارجی این تلاش هند را ستوده‌اند:
یکی از کاربران Reddit نوشت: «دسترسی آسان به دانش فوق‌العاده مفید است. امیدوارم آمریکا نیز بتواند از این مدل بهره بگیرد.»
دیگری گفت: «هند در مسیر درستی حرکت می‌کند. نداشتن دسترسی به مجلات، مانعی بزرگ برای علم آزاد و پژوهش است.»
با این حال، برخی کارشناسان به اتکای این طرح به مدل‌های سنتی اشتراک انتقاد کرده و از چارچوب‌های انتشار دسترسی آزاد (OA) دفاع کرده‌اند. حامیان ONOS معتقدند که مزایای این طرح از انتقادات فراتر است و دسترسی مطمئن به مجلات با کیفیت بالا برای پیشرفت توانایی‌های پژوهشی هند ضروری است.
همسویی با سیاست‌های آموزشی هند
طرح ONOS با اهداف سیاست ملی آموزش (NEP) 2020 هند که بر پژوهش به‌عنوان سنگ‌بنای توسعه ملی تأکید دارد، همسو است. همچنین این طرح مکمل ابتکاراتی مانند بنیاد ملی پژوهش (ANRF) است که به ترویج پژوهش و نوآوری می‌پردازد.
یک گام تحول‌آفرین برای دانشگاه‌های هند
دسترسی متمرکز به مجلات علمی تحت ONOS می‌تواند:
از هزینه‌های تکراری جلوگیری کرده و هزینه‌ها را برای مؤسسات کاهش دهد.
دید پژوهش‌های هندی را با فراهم کردن دسترسی یکسان به دانش جهانی افزایش دهد.
نابرابری بین مؤسسات در مناطق شهری و روستایی را کاهش دهد.
نگاهی به آینده
طرح ONOS تنها آغاز راه است. دولت برنامه‌هایی برای مذاکره در مورد هزینه‌های پردازش مقالات (APCs) برای پژوهشگران هندی اعلام کرده است. همچنین، مراحل آینده این طرح ممکن است شامل دانشگاه‌های خصوصی و مؤسسات مستقل شود تا مزایای آن به تمام طیف آموزش عالی هند برسد.
طرح "یک ملت-یک اشتراک" هند، گامی تحول‌آفرین به سوی دموکراتیک کردن دسترسی به دانش است. با حذف موانع مالی و لجستیکی، این طرح می‌تواند سیستم پژوهشی هند را ارتقا داده و این کشور را به رهبر جهانی در نوآوری تبدیل کند.
نظر شما