توسط تیموتی پمبا

روز دیگر، وقتی با دوست دیرینه‌ام تاناکا موساسا نشسته بودم و نوشیدنی‌ای را می‌نوشیدیم که ما با محبت آن را «آب‌های خرد» می‌نامیم، گفتگوی ما رنگ‌وبوی عمیقی به خود گرفت. به این اندیشیدیم که در دنیایی که پیوسته ما را از ریشه‌هایمان دور می‌کند، آفریقایی بودن چه معنایی دارد. در همین هنگام، آهنگ های روح‌انگیز قطعه چیری نانی اثر الیور متوکودزی در حال پخش بود، که الهام‌بخش ما شد تا درباره این فکر کنیم که چگونه سنت‌های ما نه‌تنها یادگارهایی از گذشته، بلکه گنجینه‌های زنده‌ای هستند که همچنان هویت ما را شکل می‌دهند.

من و تاناکا از زیبایی مراسم ازدواج سنتی یاد کردیم، که بسیار فراتر از پیوند دو نفر است و نمایانگر اتحاد خانواده‌ها و اجتماع بود. در دوران کودکی، به یاد می‌آورم که چگونه با بزرگان خانواده در مذاکرات لوبولا (هدیه ای که از طرف خانواده داماد به خانواه عروس داده می شود) شرکت می‌کردم. این مراسم برای من درس‌هایی از احترام، اتحاد خانوادگی و مسئولیت جمعی به همراه داشت. تاناکا نیز با تکان دادن سر به نشانه تأیید، خاطرات خودش را بیان کرد؛ اینکه چگونه این مراسم قدردانی عمیقی از ارزش روابط و اجتماع در او ایجاد کرده بود.

در سنت آفریقایی، ازدواج نهادی مقدس است که بر پایه اصول خانواده و ناموس بنا شده است. فرآیند لوبولا، که گاهی به اشتباه اقدامی معاملاتی تصور می‌شود، درواقع نمادی عمیق از قدردانی و تعهد است. این مراسم، نقش خانواده عروس را در تربیت یک زن نیکوکار تصدیق می‌کند و همچون پلی، دو خانواده را به یکدیگر متصل می‌سازد. همان‌طور که تاناکا به‌درستی اشاره کرد: «این موضوع درباره پول نیست. بلکه درباره ارزش‌ها و پیوندهایی است که میان خانواده‌ها شکل می‌گیرد.» ما درباره این اندیشیدیم که چگونه این رویکرد با ذهنیت فردگرایانه‌ای که اغلب روابط مدرن را تعریف می‌کند، در تضاد است. در سنت‌های ما، ازدواج صرفاً یک امر شخصی نیست؛ بلکه سفری مشترک است که در آن راهنمایی بزرگان نقش مهمی ایفا می‌کند. بزرگان همچون ستون‌های خرد عمل می‌کنند و اطمینان می‌دهند که این اتحاد بر پایه احترام متقابل و مسئولیت مشترک بنا شده است.

وقتی صحبت می‌کردیم، متوجه شدیم که حتی ساده‌ترین سنت‌های ما، مانند احوالپرسی، نیز معنای عمیقی دارند. در فرهنگ آفریقایی، احوالپرسی صرفاً تبادل کلمات نیست؛ بلکه تصدیق هویت، نسب و انسانیت فرد مقابل است. استفاده از توتم‌ها در احوالپرسی، مانند گفتن "Makadii Mhofu?" (حالت چطور است؟)، از جمله سنت‌هایی است که من و تاناکا هر دو با آن بزرگ شده‌ایم. توتم‌ها فقط نماد نیستند؛ بلکه پیوندی پایدار با اجداد و جوامع ما هستند و یادآور این حقیقت‌اند که هویت ما از تاریخ، روابط و ارزش‌های مشترک ما نشأت می‌گیرد. آنها به ما یادآوری می‌کنند که ما کی هستیم و از کجا آمده‌ایم. تاناکا خاطره‌ای از بازدید از خانه روستایی خود و استقبال توتمش تعریف کرد. او گفت: «لحظه‌ای که آنها مرا "سینیورو" صدا زدند، احساس تعلق داشتم، یادآوری این که من بخشی از چیزی بزرگتر از خودم هستم.» در دنیای دیجیتالی و پرشتاب امروزی، این احوالپرسی‌ها ممکن است قدیمی به نظر برسند، اما آنها همچنان جزئی حیاتی از بافت فرهنگ ما هستند. آنها به ما یادآوری می‌کنند که باید سرعت خود را کاهش دهیم، یکدیگر را ببینیم و به هم احترام بگذاریم.

گرمای احوالپرسی توتمی حس احترام متقابل را پرورش می‌دهد و پیوندهای اجتماعی را تقویت می‌کند. گفتگوی ما به طور طبیعی به نقش رهبران سنتی و بزرگان در حفظ فرهنگ ما کشیده شد. تاناکا که همیشه داستان‌نویس بوده است، نقل می‌کند که چگونه رئیس دهکده‌اش با چنان خردمندی در یک اختلاف خانوادگی میانجی‌گری می‌کند که همه را در بهت فرو می‌برد. «رئیس فقط مسئله را حل نکرد؛ او ارزش‌ها، تاریخ و چرایی اهمیت حفظ آنها را به ما یادآوری کرد.» رؤسا فراتر از چهره‌های رسمی هستند. آنها حافظ سنت‌های ما هستند. آنها جوامع را هدایت می‌کنند، از اعمال مقدس محافظت می‌کنند، و تضمین می‌کنند که هنجارهای فرهنگی به نسل‌های آینده منتقل می‌شود. نقش آنها به ویژه در این عصر جهانی شدن سریع، که در آن خطر از دست دادن میراث فرهنگی ما همیشه وجود دارد، اهمیت فراوانی دارد.

تاناکا و من موافق بودیم که رهبری رؤسا احساس تداوم را ارائه می‌دهد، یادآوری این که حتی با تغییر جهان، هویت ما در خرد اجدادمان ثابت می‌ماند. رؤسا همچنین به عنوان میانجی در منازعات ازدواج و دیگر مسائل اجتماعی عمل می‌کنند و اطمینان می‌دهند که راه‌حل‌ها با ارزش‌های سنتی همخوانی دارند و هماهنگی را ارتقا می‌دهند. همانطور که بحث خود را به پایان رساندیم، تاناکا یک نکته مهم را مطرح کرد: سنت ثابت نیست. همانطور که متوکودزی در چیری نانی می‌خواند، سنت باید بدون از دست دادن ماهیت خود تکامل یابد. باید با چالش‌های زندگی مدرن سازگار شود و در عین حال نقش خود را به عنوان راهنما حفظ کند.

به عنوان مثال، آداب و رسوم ازدواج را در نظر بگیرید. در حالی که ماهیت لوبولا یکسان است، برخی از خانواده‌ها اکنون طرح‌های پرداخت یا حتی نشانه‌های نمادین را برای تطبیق با واقعیت‌های مالی مدرن می‌پذیرند. به طور مشابه، احوالپرسی با توتم‌ها را می‌توان با محیط‌های شهری تطبیق داد، جایی که بسیاری از مردم دیگر اصل و نسب کامل خود را نمی‌دانند. تاناکا گفت: «کلید این است که سنت را رها نکنیم، بلکه آن را برای زمانه خودمان تفسیر کنیم.»

ما همچنین بحث کردیم که چگونه ارزش‌های سنتی ما می‌تواند برخی از چالش‌های پیش روی جامعه مدرن را برطرف کند. روحیه جمعی تعبیه‌شده در فرهنگ ما می‌تواند الهام‌بخش رویکردهای فراگیرتری برای کسب‌وکار و حکومت باشد. احترام، همانطور که در احوالپرسی ما نشان داده می‌شود، می‌تواند تعاملات محل کار را متحول کند و محیطی را ایجاد کند که در آن افراد احساس ارزشمندی کنند. برای من و تاناکا، گفتگو بیش از یک سفر نوستالژیک بود. این یک فراخوان برای اقدام بود. سنت‌های آفریقایی فقط بخشی از تاریخ ما نیستند - آنها بخشی زنده و تنفس‌کننده از آنچه ما هستیم هستند. آنها ما را در هویت خود قرار می‌دهند و در عین حال ابزارهایی را برای حرکت در آینده به ما می‌دهند. حفظ این سنت‌ها فقط مربوط به مراسم و احوالپرسی نیست. این در مورد احترام به ارزش‌هایی است که آنها نمایندگی می‌کنند.

این در مورد آموزش اهمیت احترام، اجتماع و مسئولیت به فرزندانمان است. این در مورد تضمین این است که حتی با پذیرش مدرنیته، به خودمان وفادار بمانیم. همانطور که با تاناکا نشسته بودم و خورشید را در زیر افق تماشا می‌کردم، احساس غرور جدیدی به میراث خود داشتم. درس‌های نهفته در سنت‌های ما بی‌زمان هستند و نه تنها برای افراد بلکه برای کل جوامع راهنمایی می‌کنند. آنها انسانیت مشترک و به هم‌پیوستگی زندگی ما را به ما یادآوری می‌کنند. هنگام خداحافظی، چیری نانی از الیور متوکودزی در ذهن من تکرار شد. یادآوری این نکته است که سنت، زمانی که پرورش و گرامی داشته شود، بار نیست، بلکه منبع قدرت است. این میراثی است که در درون ما زندگی می‌کند، هویت ما را شکل می‌دهد و آینده ما را هدایت می‌کند. با پذیرش سنت‌های خود، به اجداد خود احترام می‌گذاریم، زندگی خود را غنی می‌کنیم و اطمینان می‌دهیم که نسل‌های آینده فرهنگی پویا و پایدار را به ارث می‌برند. بیایید به آنچه هستیم افتخار کنیم، از جایی که آمده‌ایم جشن بگیریم و خرد میراث خود را به پیش ببریم. همانطور که تاناکا به درستی می‌گوید: "ریشه‌های یک درخت ممکن است پنهان باشد، اما آنها هستند که آن را بلند می‌کنند."

https://www.businessweekly.co.zw/living-our-traditions-a-reflection-on-african-heritage/