ترجمه گزارش تحلیلی از ویدئوی منتشر شده در کانال تیک تاک شبکه تلوزیونی آذربایجان غربی جمهوری آذربایجان؛

در سوریه، شکست ارمنستان که در حال از دست دادن موقعیت خود در زنگزور است، به این معناست که ایروان پایه‌های نفوذ خود در کریدور زنگزور را از دست می‌دهد. سقوط بشار اسد در سوریه نه تنها در خاورمیانه بلکه در عرصه ژئوپولیتیک نیز واقعیت‌های جدیدی به وجود آورد. در این تحولات، طرف‌های برنده و بازنده مشخص شده‌اند و این نتایج بر مواضع بازیگران مختلف در مناطق گوناگون تأثیرگذار خواهد بود.

در واقعیت‌های پس از اسد، آشکار است که ترکیه و اسرائیل در زمره طرف‌های برنده قرار دارند، در حالی که روسیه و ایران از بازندگان این معادله هستند. هرچند مسکو همچنان امکان جبران خسارت‌های خود را دارد، اما ایران با شکست استراتژیک مواجه شده است. در سایه تغییرات ژئوپولیتیکی سوریه، جمهوری آذربایجان نیز یکی از برندگان محسوب می‌شود.

آذربایجان اگرچه در درگیری‌های سوریه مستقیماً حضور نداشته است، اما تحولات این کشور و نتایج آن از جهات مختلف برای آذربایجان اهمیت دارد. این موضوع را می‌توان در دو بُعد بررسی کرد:
اول، رژیم اسد همواره مواضعی ضد آذربایجان اتخاذ کرده است. نمونه‌ای از این رویکرد، عدم همراهی اسد با تصمیمات و قطعنامه‌های سازمان همکاری‌های اسلامی علیه ارمنستان بود. علاوه بر این، انتقال غیرقانونی ارامنه از سوریه به قره‌باغ در دوران اشغال این منطقه و حمایت از مزدوران در جنگ ۴۴ روزه از سیاست‌های اسد به نفع ارمنستان بود. سقوط رژیم اسد به معنای از بین رفتن یکی از پلتفرم‌های حمایت از ارمنستان علیه آذربایجان است.

دوم، پیروزی ترکیه در سوریه است. آنکارا از آغاز جنگ سوریه، نقش مهمی در تغییر موازنه قدرت میان روسیه، ایران، آمریکا و اسرائیل ایفا کرده است. با سقوط اسد، قدرت ترکیه در منطقه افزایش یافت و هم برندگان و هم بازندگان جنگ سوریه باید حضور پررنگ‌تر آنکارا را به رسمیت بشناسند.

طبیعی است که موفقیت ترکیه به معنای تقویت موقعیت آذربایجان نیز هست. در تاریخ ۱۰ دسامبر، الهام علی‌اف در گفت‌وگویی با رجب طیب اردوغان، درباره تحولات سوریه و اقدامات مشترک در دوران پس از اسد گفتگو کرد. علی‌اف اعلام کرد که آذربایجان همراه با ترکیه در سوریه اقدام کرده و کمک‌های انسان‌دوستانه ارائه خواهد داد.

این اقدامات، علاوه بر نشان‌دهنده حمایت آذربایجان از ترکیه، بیانگر هم‌سویی سیاست‌های خارجی دو کشور در چارچوب توافق‌نامه اتحاد استراتژیک میان باکو و آنکارا است. همچنین، کمک به حل مشکلات انسان‌دوستانه مردم سوریه، روابط آذربایجان با جهان عرب را تقویت کرده و ارتباطات آن با ترکمن‌های سوریه را گسترش خواهد داد.

مشارکت آذربایجان در تعادل قدرت جدید در سوریه، جایگاه این کشور را در نظام روابط بین‌الملل تقویت می‌کند. در این میان، ارمنستان به یکی از بازندگان اصلی تبدیل شده است. رژیم اسد یکی از متحدان اصلی ایروان بود و سقوط آن، موقعیت ارمنستان را در خاورمیانه و قفقاز جنوبی تضعیف کرد.

در سوریه، ارمنستان با حمایت از رژیم اسد، جایگاهی استراتژیک کسب کرده بود. اما اکنون، با از دست دادن این متحد، ارمنستان با موجی از مهاجرت ارامنه از سوریه به ارمنستان مواجه شده و پایگاه‌های خود را در این کشور از دست می‌دهد. بزرگ‌ترین خسارت ارمنستان، تأثیر این تحولات بر قفقاز جنوبی و به‌ویژه زنگزور خواهد بود.

با شکست ایران در سوریه، یکی از مهم‌ترین حامیان منطقه‌ای ارمنستان در کریدور زنگزور تضعیف شده است. تهران، که همواره پشتیبان مواضع ایروان بود، اکنون ممکن است به‌دلیل کاهش نفوذ خود در خاورمیانه، رویکردی نزدیک‌تر به باکو در پیش گیرد.

از سوی دیگر، ترکیه که به قدرتی تعیین‌کننده در خاورمیانه تبدیل شده است، از موقعیت برتر خود برای تقویت آذربایجان در قفقاز جنوبی بهره می‌برد. این امر ایروان را مجبور به پذیرش دستورکار آذربایجان، شامل بازگشایی کریدور زنگزور و تعیین مرزها خواهد کرد.

تحلیلگران ارمنی معتقدند که پس از سوریه، هدف بعدی ترکیه، قفقاز جنوبی است. آنکارا، با تقویت روابط خود با باکو، تلاش دارد ارتباط زمینی میان دو کشور را برقرار کند. در این میان، تضعیف ایران نیز نقش مهمی ایفا می‌کند.

تحولات ژئوپولیتیکی جدید، محاصره ارمنستان را شدیدتر کرده و گزینه‌های ایروان را محدود کرده است. برای ارمنستان، پذیرش خواسته‌های باکو تنها راه خروج از این بن‌بست خواهد بود.

https://www.tiktok.com/@qerbiazerbaycantv/video/7450181538387414279?_r=1&_t=8sOXpJGQ9aR