معرفی ورزش آلپاقوت

آلپاقوت یک ورزش رزمی است که ریشه در فرهنگ مشترک اقوام ترک‌زبان در منطقه توران دارد و نمادی از جهان‌بینی فرهنگی و سنت‌های رزمی این اقوام است. به‌ویژه، آلپاقوت تلاش می‌کند تا فرهنگ رزمی ترک‌های باستان را با هنرهای رزمی مدرن تلفیق کند و دارای مفاهیم فلسفی و ایدئولوژیک عمیقی است. این ورزش به عنوان یک پدیده فرهنگی، به دنبال معرفی خود به جهان است.

درباره آلپاقوت

نام این ورزش از کتاب «دیوان لغات الترک» اثر محمود کاشغری، که در قرن یازدهم میلادی نوشته شده، گرفته شده است. کلمه «آلپاقوت» در این کتاب سه بار تکرار شده است و به معنی «جنگجوی شجاعی که به تنهایی به دشمن حمله می‌کند و تسلیم نمی‌شود» است. به‌طور کلی، در دوران باستان:

• آلپ: به معنای جنگجوی شجاع، دلیر، قوی و محترم است.
•  قوت: به معنای مقدس، مبارک و با ارزش است.

رسمیت‌یابی ورزش آلپاقوت

ورزش رزمی آلپاقوت به‌عنوان یک ورزش رسمی در جمهوری آذربایجان به ثبت رسیده است. نام «آلپاقوت» که ریشه در فرهنگ اقوام ترک‌زبان ساکن استپ‌های بزرگ دارد، با مجوز رسمی شماره ۳۷ مورخ ۱۴ اکتبر ۲۰۱۴ وزارت فرهنگ و گردشگری جمهوری آذربایجان به واصف نمازوف، پژوهشگر هنرهای رزمی کوچ‌نشینان و ترک‌ها و استاد بین‌المللی ورزش، واگذار شده است. همچنین، اداره ثبت اختراعات جمهوری آذربایجان در تاریخ ۱۷ نوامبر ۲۰۱۴ گواهی ثبت اختراع شماره ۲۰۱۴۰۰۵۴۲ را برای این ورزش صادر کرده است و برنامه‌های آموزشی و درسی ورزش رزمی آلپاقوت نیز توسط آژانس دولتی حق تألیف جمهوری آذربایجان با شماره گواهی ۰۴/C-۸۱۵۷–۱۵ مورخ ۱۶ اکتبر ۲۰۱۵ تأیید شده است.

ویژگی‌های منحصربه‌فرد آلپاقوت:

1. تاکید بر تک‌خدایی: آلپاقوت بر مفهوم تک‌خدایی که در میان ترک‌های باستان با عنوان «تنگری» شناخته می‌شد، تأکید دارد.
2. ارزش‌های مشترک ترک‌ها: این ورزش ارزش‌ها و سنت‌های مشترک میان همه اقوام ترک را در خود جای داده است.
3. لباس مخصوص: آلپاقوت از لباس مخصوصی به نام چاپان استفاده می‌کند که ظاهری متمایز و برگرفته از لباس جنگجویان ترک باستان دارد.
4. زبان تخصصی: آلپاقوت از اصطلاحات و واژگان خاص ترک باستان استفاده می‌کند.
5. میدان مسابقه: میدان مسابقه آلپاقوت به شکل دایره‌ای است و به دو نوع "بؤری" با ۳×۳ متر و "برکوت" با ۶×۶ متر تقسیم می‌شود.
6. رتبه‌بندی نظامی: آلپاقوت از سیستم رتبه‌بندی مشابه ارتش‌های باستانی ترک استفاده می‌کند.
7. سیستم‌های مسابقه: این ورزش دارای سیستم‌های مسابقه متنوعی مانند "آیچا"، "باتور"، "جایماز"، "قورشاق" و سیستم دفاع شخصی "کاچوت" است.
8. سیستم آزمون: آلپاقوت دارای چهار مرحله آزمون است.
9. سیستم امتیازدهی: سیستم امتیازدهی آلپاقوت بر اساس کارت‌های رنگی مختلف (سارگوت، آجار، اوتکو، قیناق) است.
10. جهت‌ها و تکنیک‌ها: آلپاقوت دارای هشت تکنیک پایه‌ای شامل موارد زیر است؛

• تکنیک‌های مشت: شامل تمام ضربات دست.
• تکنیک‌های لگد: شامل تمام ضربات پا.
• تکنیک‌های آیچا: پیش‌درآمدی برای تکنیک‌های بازداشتن حریف با استفاده از نیروی خود.
• تکنیک‌های پرتاب: شامل تمام تکنیک‌های پرتاب با یا بدون لباس.
• تکنیک‌های بادالاق: شامل تمام ضربات خنثی‌سازی و جارو کردن حریف با پا در تمامی جهات.
• تکنیک‌های باقداماق: شامل قفل کردن و شکستن مفاصل دست، بازو و پا می‌باشد.
• تکنیک‌های بوغوچان: شامل تمام تکنیک‌های خفه کردن با یا بدون لباس می‌باشد.
• تکنیک‌های کُروی: شامل تکنیک‌های دفاعی که در مسابقات یا در خیابان کاربرد دارند.

توسعه ورزش آلپاقوت:

فدراسیون جهانی آلپاقوت (WAF) یک سازمان بین‌المللی غیرانتفاعی و غیردولتی در زمینه ورزش است که با هدف ترویج هنر رزمی آلپاقوت و مدیریت باشگاه‌ها و فدراسیون‌های آلپاقوت در سایر کشورها تأسیس شده است. فدراسیون جهانی آلپاقوت در تاریخ ۱۲ فوریه ۲۰۱۴ با شماره ثبت ۴۳۴۱۶۲۰۴۱ به‌طور رسمی آغاز به کار کرد.

آلپاقوت به‌عنوان یک رشته ورزشی، به‌صورت رسمی توسط سازمان‌های بین‌المللی ورزشی زیر به رسمیت شناخته شده است:

1. کنفدراسیون بین‌المللی ورزش‌های قومی
   در تاریخ ۷–۸ اکتبر ۲۰۱۷، در شهر استانبول ترکیه، طی کنگره و کنفرانس معرفی این کنفدراسیون به ریاست بیلال اردوغان، واصف نمازوف هنر رزمی آلپاقوت را معرفی کرد و نمایندگی فدراسیون جهانی آلپاقوت را بر عهده داشت.

2. وزارت جوانان و ورزش جمهوری آذربایجان
   طی مراسمی که با همکاری وزارت جوانان و ورزش آذربایجان، فدراسیون جهانی آلپاقوت و انجمن بین‌المللی ورزش برای همه (TAFISA) در سالن اجتماعات آکادمی تربیت بدنی و ورزش برگزار شد، عضویت دائمی فدراسیون جهانی آلپاقوت در TAFISA اعلام گردید.

3. شورای بین‌المللی علوم ورزشی و تربیت بدنی
   آلپاقوت در تاریخ ۲۴ مه ۲۰۲۲ در برلین، آلمان، توسط این شورا به رسمیت شناخته شد.

4. انجمن بین‌المللی ورزش برای همه (TAFISA)
   در تاریخ ۷ دسامبر ۲۰۲۲ در دوسلدورف، آلمان، عضویت آلپاقوت در این انجمن تأیید گردید.

5. کنفدراسیون بین‌المللی بازی‌های قومی (NomadGames)
   در تاریخ ۱ مه ۲۰۲۳ در بیشکک، قرقیزستان، به رسمیت شناخته شد.

6. کمیته بین‌المللی بازی جوانمردانه (Fair Play)
   در تاریخ ۱۰ مه ۲۰۲۳ در پاریس، فرانسه، آلپاقوت به رسمیت شناخته شد.

7. سازمان بین‌المللی شبکه ورزشی (ISNO)
   در تاریخ ۲۶ نوامبر ۲۰۲۳ در برن، سوئیس، به عضویت این سازمان درآمد.

8. سازمان بین‌المللی تعیین نام استاندارد (ISNI)
   فدراسیون جهانی آلپاقوت در این سازمان نیز به ثبت رسیده است.

فعالیت:

فدراسیون جهانی آلپاقوت از زمان تأسیس خود در سال ۲۰۱۴ تاکنون، ارائه‌ها، سمینارهای بین‌المللی، مسابقات بین‌المللی، جام جهانی و قهرمانی‌های جهانی را در کشورهای مختلف برگزار کرده است.

سمینارهای برگزار شده توسط فدراسیون جهانی آلپاقوت:

گسترش جهانی:

هم‌اکنون، فدراسیون جهانی آلپاقوت با مجوز خود، در بیش از ۵۰ کشور مختلف نمایندگانی با وضعیت‌های مختلف (فدراسیون‌های ملی، انجمن‌ها، باشگاه‌ها، و سازمان‌ها)در حال فعالیت می باشد.

همچنین در تاریخ ۳۰ دسامبر ۲۰۲۴ توافقنامه همکاری بین بنیاد بین‌المللی فرهنگ و میراث ترکی و فدراسیون جهانی آلپاقوت امضا شد. مراسم امضا در مقر اصلی بنیاد برگزار شد. این توافقنامه با هدف تقویت همکاری‌های فرهنگی، حفاظت از میراث فرهنگی ترکی و معرفی ورزش آلپاقوت در سطح بین‌المللی منعقد شده است.