در تاریخ ۱۶ فوریه ۱۹۴۸، اولین استودیوی فیلم پاکستان به نام پنچولی آرت استودیوز در منطقه مسلم‌تاون لاهور افتتاح شد. این رویداد مهم به ریاست وزیر مهاجرت، راجا غزنفر علی خان، برگزار شد و نقطه عطفی در تاریخ فرهنگی و هنری کشور تازه تأسیس پاکستان محسوب می‌شود.
مراسم افتتاحیه
مراسم با تلاوت قرآن کریم آغاز شد و سپس آهنگی در ستایش قائداعظم محمدعلی جناح اجرا شد. پس از آن، مدیر استودیو، دیوان سرداری لال، سخنرانی کرد و خدمات مالی صاحب استودیو، سِت دیل سُخ پنچولی، را برجسته نمود. راجا غضنفر علی خان در سخنرانی خود بر اهمیت شمول‌گرایی و تحمل تأکید کرد و گفت: «کسانی که با بازگشت غیرمسلمانان به پاکستان مخالف هستند، دشمنان پاکستان و ستون پنجم هستند.» این بیانات نشان‌دهنده چالش‌هایی بود که پس از تقسیم هند و پاکستان به وجود آمد، زمانی که بسیاری از غیرمسلمانان مجبور به ترک لاهور شدند، شهری که پیش از تقسیم ۴۰ درصد جمعیت آن را غیرمسلمانان تشکیل می‌دادند.
میراث سِت دیل سُخ پنچولی
سِت دیل سُخ پنچولی یکی از چهره‌های برجسته صنعت فیلم لاهور پیش از تقسیم بود. او مالک دو استودیوی فیلم، یک شرکت تولید فیلم، چندین سینما و شبکه توزیع فیلم بود. دستاوردهای او شامل چندین فیلم پیشگامانه است که اثری ماندگار بر صنعت سینما گذاشتند:
- گل بکاولی (۱۹۳۹): اولین فیلم پرفروش لاهور که با هزینه ۶۰ هزار روپیه ساخته شد و ۱.۵ لک سود کسب کرد. این فیلم بی‌بی نورجهان را به شهرت رساند.
- خزانچی (۱۹۴۱): اولین فیلم هندی-اردو که در سراسر هند موفقیت بی‌سابقه‌ای کسب کرد و دوره جدیدی را در موسیقی فیلم رقم زد.
- خاندان (۱۹۴۲): این فیلم جایگاه نورجهان را به عنوان خواننده و بازیگر در سراسر هند تثبیت کرد.
احیای پنچولی آرت استودیوز
پس از تقسیم، زیرساخت‌های سینمایی لاهور نابود شد و بسیاری از استودیوها به خرابه تبدیل شدند. پنچولی آرت استودیوز اولین استودیویی بود که بازسازی شد و به عنوان سنگ‌بنای صنعت فیلم نوپای پاکستان عمل کرد. اهمیت این استودیو با تولید فیلم‌های زیر آشکار می‌شود:
- تری یاد (۱۹۴۸): اولین فیلم سینمایی پاکستان.
- پهیرے (۱۹۴۹): اولین فیلم به زبان پنجابی در پاکستان.
- دُلا بهتی (۱۹۵۶): یک فیلم موفق و برجسته.
- یقه والی (۱۹۵۷): یکی دیگر از موفقیت‌های سینمایی.
درآمد حاصل از پنچولی آرت استودیوز پایه‌گذار تأسیس استودیوهای نمادین دیگری مانند اورنیو استودیوز، باری استودیوز و ای‌ام استودیوز شد.
جدایی تلخ
با وجود خدمات بی‌نظیرش، سِت دیل سُخ پنچولی با واقعیت‌های تلخ پس از تقسیم مواجه شد و مجبور به ترک لاهور شد. او که در سال ۱۹۰۶ در کراچی به دنیا آمده بود، سرانجام در سال ۱۹۵۹ در بمبئی درگذشت و میراثی از خود به جا گذاشت که همچنان الهام‌بخش صنعت فیلم در هر دو کشور هند و پاکستان است.
نتیجه‌گیری
افتتاح پنچولی آرت استودیوز نه تنها احیای صنعت فیلم لاهور را رقم زد، بلکه نمادی از مقاومت و آرزوهای فرهنگی یک ملت جوان بود. رهبری و خدمات برجسته سِت دیل سُخ پنچولی همچنان در تاریخ سینما باقی خواهد ماند و پلی میان میراث فرهنگی مشترک هند و پاکستان ایجاد کرده است.
نظر شما