چرا انتشار اعلامیه قیام جولای اهمیت دارد؟
نارضایتی فزاینده در میان شهروندان نسبت به مشکلات ساختاری مانند فساد فراگیر، نابرابری اقتصادی، حکمرانی ضعیف و عدم توجه و نظارت بر محیط زیست منجر به قیام جولای شد. مبارزات جوامع و مردم به حاشیه رانده شده بدلیل شکایت های طولانی مدت آنان در خصوص عدم پاسخگویی و شفافیت سیستم های سیاسی و اداری شدت گرفت. نقطه عطف ماجرا زمانی بود که تعدادی از بحران‌ها مانند افزایش تورم اقتصادی، کاهش کیفیت خدمات عمومی و انفعال دولت در کاهش بلایای طبیعی مداوم، خشم عمومی را برانگیخت. این قیام بیشتر توسط جنبش های تحت رهبری جوانان که خواستار اصلاحات ساختاری و فراگیر در فرآیندهای تصمیم گیری بودند، تقویت شد. پلتفرم‌های دیجیتال (پیام رسان ها) نقش مهمی در بسیج اعتراض‌ها، گسترش آگاهی و متحد کردن صداها در سراسر کشور داشتند. قیام جولای به مظهر خشم جمعی مردم علیه دهه‌ها بی‌توجهی سیستم به خواسته ها برای تغییرات اساسی با هدف ایجاد حکومتی عادلانه‌تر، پاسخگوتر و پایدارتر در بنگلادش تبدیل شد. این امر نشان می دهد که چرا اعلامیه قیام جولای یک فراخوان ضروری برای زمان حال حاضر است. در دورانی که نابرابری‌های سیستمی و تشدید نارضایتی ها مشخصه آن شده است، انتشار چنین اعلامیه‌ای به عنوان یک رکن ایدئولوژیک بنیادین عمل می‌کند که مشروعیت انقلاب را تأیید می‌کند. این اعلامیه روایتی وحدت‌بخش دارد، نارضایتی‌های جمعی را بیان می‌کند، آینده‌ای را متصور می‌شود که ریشه در برابری دارد و حرکت مورد نیاز برای کنش‌های متحول‌کننده و جمعی را روشن می کند. این اعلامیه باعث لنگر انداختن قیام در متن و چارچوب اصول عدالت، همبستگی و انعطاف‌پذیری، مشروعیت اخلاقی و سیاسی می شود و طرفداران و مخالفان را وادار می‌کند تا با دستور کار تحول‌آفرین خود عمل کنند. علاوه بر این، به عنوان یک سند تاریخی، روح قیام را جاودانه و اهمیت آن را برای آیندگان حفظ می کند.
در طول تاریخ، صدور اعلامیه ابزاری اساسی در شکل دادن به انقلاب ها و جنبش های تحول آفرین بوده است. اعلامیه ها خواسته‌های توده‌ها را ترسیم می‌کنند، روح نیات انقلابی را تسخیر می‌کنند و یک برنامه عمل واحد ارائه می‌دهند. ظرفیت اعلامیه برای بیان دیدگاههای متمایز اولین دلیل از دلایل حیاتی بودن آن است. یک اعلامیه صداهای متفاوت را در پشت یک هدف مشترک همنوا و به عنوان یک مانیفست عمل می کند. اعلامیه استقلال آمریکا (1776) را در نظر بگیرید. این سند تاریخی علاوه بر تایید مجدد استقلال مستعمرات آمریکا از سلطه بریتانیا، مبانی فلسفی مطالبات مردم آنها را که بر اصول برابری، آزادی و جستجوی خوشبختی استوار بود، ارائه کرد. این اعلامیه با طرح شکایات و ارائه دیدگاهی برای حکومت عادلانه، از انقلاب آمریکا حمایت گسترده کرد و به آن مشروعیت اخلاقی داد. یک اعلامیه خوش ساخت فراتر از کلمات صرف است و احساسات و آرزوهای مردم را متجلی می کند. اعلامیه حقوق بشر و شهروندی (1789) این پویایی را به بهترین شکل نشان می دهد که اولین بار در جریان انقلاب فرانسه صادر شد. این اعلامیه رابطه بین دولت و شهروند را تغییر داد و بر اساس آرمان های روشنگر آزادی و برادری بود.
اعلامیه ها از این جهت نیز مهم هستند که به نیروهای انقلابی مشروعیت می بخشند. آنها، اعلامیه های اقتدار اخلاقی و قانونی و همچنین دعوت به اقدام هستند. یکی از این نمونه ها اعلامیه رهایی آبراهام لینکلن (1863) است. علاوه بر این، اعلامیه ها به عنوان نشانه های تاریخی عمل می کنند. آنها آغاز لحظه های دگرگون کننده را جاودانه می کنند و برای نسل های آینده دریچه ای برای درک آرزوها و مبارزات نیاکان خود باز می کنند. اعلامیه جمهوری ایرلند (1916)، بر خواسته مردم این سرزمین برای تعیین سرنوشت خود تاکید کرد. اگرچه قیام ایرلند سرکوب شد ولی این اعلامیه به نماد مقاومت تبدیل گردید و به تحقق نهایی استقلال ایرلند کمک کرد. اینها تنها چند نمونه از این اعلامیه ها هستند که نشان می دهد چگونه این اسناد بر انقلاب ها تأثیر گذاشته و مبارزات بی شماری برای برابری و عدالت در سراسر جهان را برانگیخته است.
اعلامیه قیام جولای به رهبری یک جنبش دانشجویی شجاع که رژیم فاشیستی را به قیمت جان حداقل 1500نفر سرنگون کرد، اعلامیه عمیق عدالت، مقاومت و تولد دوباره خواهد بود. این اعلامیه، یادبود و گرامیداشت شهدایی خواهد بود که بهای نهایی را برای رهایی ملت از ظلم و ستم پرداختند و در عین حال، رژیم ستمشاهی و اقدامات شنیع آن تحت دستورات نخست وزیر سابق شیخ حسینه را محکوم می کند. این اعلامیه، دیدگاه انقلابی جامعه ای را که بر مبنای عدالت، مسئولیت پذیری و ارزش های دموکراتیک بنا شده است، بیان می کند. همچنین بر قدرت اقدام جمعی و روحیه تسلیم ناپذیر جوانانی که در برابر ظلم سیستمی ایستادند، تاکید می کند. انتشار این اعلامیه که هم نشان دهنده رویارویی با گذشته و هم جهشی خوش بینانه به سوی فردایی بهتر و آزادتر است، نقطه عطفی در تاریخ کشور خواهد بود. وقتی دولت موقت چند هفته پیش تصمیم گرفت اعلامیه جولای را تأیید و منتشر کند، یک نقطه عطف مهم در مسیر حیات سیاسی کشور رخ داد. دولت موقت امیدوار است که مشروعیت انقلاب را تقویت و تضمین کند و صدای کسانی که جان خود را از دست دادند، به ویژه دانشجویان و معترضان را با مشارکت دادن شرکت کنندگان فعال در روند صدور اعلامیه، در خط مقدم واقعه نگه دارد . این تلاش مشترک ارزش و نقش فراگیری در تشکیل و اداره دولت آینده در کشور خواهد داشت و نشان دهنده تعهد مشترک به اصول عدالت، دموکراسی و کرامت انسانی است. از آنجا که دولت موقت خود را با اهداف و تلاش‌های انقلابیون مقید می‌کند، این اعلامیه می‌تواند هم به یک اعلامیه رسمی و هم به یک تأییدیه مجدد اجتماعی بر قیام تبدیل شود. اعلامیه با این رویکرد، می تواند همبستگی را تقویت کند و نشان دهد که حل و فصل سیاسی جدید در کشور مبتنی بر مشارکت گسترده عمومی و پاسخگویی خواهد بود. مشارکت فعالان مبارزه تضمین می کند که این اعلامیه بتواند تجلی واقعی خواست مردم باشد و نه تنها فقط یک اعلام عام تلقی شود بلکه این اعلامیه ماهیت اساسی انقلاب را تأیید کند و مسیر آن را حفظ نماد.
نویسنده: منیره شارمین، عضو کمیته ملی شهروندان
(روزنامه دیلی استار، پنج شنبه 9 ژانویه 2025)
ملاحظه : رهبران قیام دانشجویی و مردمی ماههای جولای و آگوست 2024 بنگلادش اعلامیه ای به عنوان اعلامیه قیام جولای آماده کرده بودند که با گذشت چند ماه از این حوادث هنوز بصورت رسمی منتشر نشده است. دلیل این امر بصورت صریح اعلام نشده ولی اختلاف نظر برخی از رهبران قیام و مقامات دولت موقت که پس از سقوط و فرار شیخ حسینه از کشور به قدرت رسیده اند، بر سر متن آن و جهت گیری کلی اعلامیه باعث تاخیر در انتشار رسمی آن شده است. حسب قرائن و شواهد موجود به اعتقاد برخی از مقامات دولت موقت متن اعلامیه تند است و نیاز به تعدیل دارد.
نظر شما