سابقه حمایت های مالی الجزایر از داوطلبان ریاست جمهوری در فرانسه
این قبیل حمایت ها، جدید نیستند و در مقاطع مختلف تاریخی، حمایت های مشابه اتفاق افتاده اند. به عنوان مثال در اواخر دهه هفتاد و رقابت انتخاباتی میتران و ژیسکار دستن، سفارت الجزایر در فرانسه، با تأسیس یک شرکت صوری برای بررسی سرمایه گذاری در فرانسه، از کارزار انتخاباتی میتران، در مقابل رقیبش حمایت می کند. میتران، برای قدردانی از این حمایت، پس از انتخاب به عنوان رئیس جمهور با عقد قرارداد جدید با الجزایر، مبلغ خرید گاز از این کشور را 30 درصد افزایش می دهد.
حمایت های الجزایر به طیف خاصی از جریانات سیاسی محدود نمی شوند. به عنوان مثال، در سال 1986، این بار ژاک شیراک، نخست وزیر وقت فرانسه که بعدها رئیس جمهور هم خواهد شد، درخواست ویژه ای از همتای الجزایری خود می کند: وی از مقامات الجزایر می خواهد بازار کشور را به روی شرکت کره ای دوو باز کنند. این شرکت در آن زمان از حامیان حزب راستگرای شیراک بود. این مطلب توسط خود آقای ابراهیمی، نخست وزیر وقت الجزایر، در سال 2003 در شبکه 4 فرانسه بیان شده است. وی ادعا میکند که شیراک، به تصور اینکه او عضو مافیای قدرت الجزایر است، در حضور رئیس جمهور وقت الجزایر، از آنها می خواهد در حمایت از وی، بازار کشور را بروی دوو باز کنند، چرا که دوو کانالی را برای حمایت از حزب وی گشوده است.
این حمایت ها تا طیف راست افراطی فرانسه را هم حتی شامل شده اند. به عنوان مثال، سازمان RECOURS که در زمینه اخراج برخی از افراد الجزایری از فرانسه فعالیت می کرده، در مقاطعی مورد حمایت مالی الجزایر قرار میگیرد.
جریان یافتن پول نقد در کارزار انتخاباتی مکرون
همانطور که قبلاً اشاره شد، مکرون در ماههای فوریه و مارس 2017 قبل از دریافت وام از بانک ها دچار مشکل جدی در تأمین نقدینگی کارزار خود شده بود. در این حین، وی به برگزاری میتینگ های انتخاباتی بسیار پر هزینه ادامه می دهد، و در موارد متعدد، دیده می شود که به رقم سخت و محدود بودن دسترسی به وجه نقد در ساختار اقتصادی فرانسه، وی با توسل به وجه نقد و اسکناس، هزینه های این گردهم آیی ها را فراهم می کند. به عنوان مثال به موضوع تأمین امنیت این برنامه ها می پردازیم. در بخش قبلی اشاره کوچکی به حضور الکساندر بن علا در کارزار مکرون شد. وی جوانی بود که در ابتدا در تیم امنیت فرانسوا اولاند بود. در این قالب و در زمان حضورش در کابینه اولاند، مکرون با وی آشنا می شود، و از او برای همکاری در کارزارش دعوت می کند. بن علا به سرعت به حلقه اول کارزار وارد میشود و خواهیم دید که پس از به قدرت رسیدن مکرون نفوذ وی ادامه پیدا میکند. اما، در بحث تأمین امنیت میتینگ ها که مسئولیت اصلی بن علا در کارزار انتخابات خواهد بود، دیده می شود که حقوق تیم حفاظت با وجوه نقدی پرداخت می شوند که منبعشان نا معلوم است. رسانه مستقل مدیاپارت این مطلب را در ژانویه 2022 رسانه ای می کند. گزارش این رسانه بیان میکند که تحقیقاتی نشان داده اند که تأمین مالی هزینه های تیم امنیت میتینگ های مختلف مکرون، از جمله بزرگترین آنها که در سالن همایشات برسی (Bercy)در آوریل 2017، درست چند روز قبل از دور اول انتخابات برگزار شده، به طور غیر قانونی و از طریق وجوه نقد نا معلوم تأمین شده اند. در جریان این تحقیق، افرادی از داخل تیم مکرون اعتراف می کنند که این هزینه ها بدون اعلام به حسابهای انتخاباتی و به طور غیر قانونی تسویه شده اند. مسئول این هماهنگی ها دو نفر بوده اند: بن علا، که مسئول امنیت خزب تازه تأسیس مکرون است و آقای فورتوناتو بازیل از دوستان وی که صاحب یک شرکت تأمین امنیت می باشد.
نتیجه این تحقیقات، جهت اقدامات بعدی به یکی از فرمانداران منصوب توسط مکرون به اسم سیریل میه (Cyrille Maillet) سپرده می شود، و وی، با وجود تمام مستندات ارائه شده، تصمیم به توقف تحقیقات و بلامحل اعلام کردن آنها می کند. وی در حالی رأساً این تصمیم را میگیرد که هر سه معاون وی رأی به لزوم پی گیری قضایی این تخلفات داده بودند. در غیاب تحقیقات جدی تر از طرف وی، تنها قضات می توانند در خصوص این موارد تحقیق کنند و حقیقت را کشف کنند.
رئیس جمهور مکرون و الجزایر
مکرون چند ماه پس از رسیدن به ریاست جمهوری در ماه دسامبر 2017 به الجزیره باز می گردد. تصاویر این سفر، که در آنها ضعف رئیس جمهور الجزایر مشهود است، باعث واکنش های متعددی در دو کشور می شود.
سمت راست، ملاقات مکرون و بوتفلیقه در دسامبر 2017 و سمت چپ تصویر دعوت نامه رسمی جوهری
در ضیافت شام برگزار شده به مناسبت حضور مکرون در الجزیره، الکساندر جوهری، که در خصوص پرونده حمایت لیبی از کارزار سارکوزی مورد تعقیب دستگاه قضایی فرانسه است، با دعوت رسمی مکرون حضور می یابد. وی در زمان این دعوت علاوه بر دستگاه قضایی فرانسه، تحت تعقیب پلیس اینترپل نیز بوده است. در کتاب L’affairiste که در مورد زندگی جوهری نوشته شده، وی در مصاحبه ای مدعی می شود که از حامیان مالی کارزار مکرون در سال 2017 بوده است. در بخشی از کتاب جوهری میگوید: مکرون با من رفیق است، من سال 2017 مبلغ 18 میلیون یورو برای کارزار او جذب کردم و با هم به ضیافت شام وی در الجزیره رفتیم. جوهری در سال 2020 در بریتانیا دستگیر می شود و به فرانسه استرداد میگردد. پس از مدت کوتاهی اقامت در زندان فرن (Fresne) مورد رأفت قرار گرفته و رسماً به دلیل بیماری، از زندان خارج شده و بازداشت خانگی می شود. بعد از چند ماه، همین محدودیت هم برای وی رفع می گردد و او اجازه می یابد که فرانسه را به مقصد سوئیس ترک کند.
مکرون و جنبش حرک
در ماه فوریه 2019 جنبشی مردمی در مخالفت با دور پنجم ریاست جمهوری بوتفلیقه آغاز می شود. وخامت حال بوتفلیقه مشهود است و برای مردم الجزایر واضح است که وی قادر به انجام مسئولیت های ریاست جمهوری نیست. در 8 مارس 2019، 13 میلیون نفر در مخالفت با داوطلبی بوتفلیقه برای دور جدید انتخابات به خیابان ها می آیند. دولت بوتفلیقه، ابتدا با هرگونه انصراف وی مخالفت کرده، در واکنش به تظاهرات، انتخابات را به تعویق می اندازد. در این حال، مکرون که در سفر رسمی به جیبوتی به سر میبرد، صراحتاً از موضع بوتفلیقه حمایت میکند. مقاومت بوتفلیقه دیری نمی پاید و وی در ماه آوریل 2019 از سمت خود کناره گیری میکند. أحمد قاید صالح، رئیس ستاد مشترک ارتش که موقتاً جایگاه ریاست جمهوری را بر عهده میگیرد، شروع به برکناری نزدیکان بوتفلیقه میکند.
افراد ذی نفوذی که با مکرون همپیمان شده بودند، یکی پس از دیگری پشت میله های زندان قرار میگیرند. علی حداد به 12 سال حبس محکوم می شود. یکی از جرمهای وی فساد در تأمین مالی احزاب سیاسی می باشد. برادران کونینف نیز به 13 تا 16 سال زندان برای جرمهای مشابه محکوم می شوند. در دسامبر 2019، بعد از دور جدید انتخابات، عبدالمجید تبون به ریاست جمهوری می رسد. نرخ مشارکت در این دور تنها 39 درصد بود و این انتخابات، تظاهرات مردمی را آرام نمیکند. لذا، برای ایجاد نظم، دولت تبون اقدام به سرکوب اعتراضات میکند. اما در این مرحله نیز مکرون به حمایت از دولت الجزایر ادامه میدهد.
عدم حمایت فرانسه از اعتراضات، مردم الجزایر را خشمگین میکند.
پیمان ابراهیم و تغییر موضع فرانسه
در نهایت و برای اولین بار در اکتبر 2021، مکرون در دیدار با جمعی از جوانان الجزایری به نقدی ضمنی از دولت جدید الجزایر می پردازد. این تغییر موضع، همزمان با اتفاق مهم دیگری در منطقه صورت میگیرد. در همین برهه زمانی، مراکش در حرکتی فرصت طلبانه، در قبال حمایت رئیس جمهور ایالات متحده، دونالد ترامپ، از موضع این کشور در خصوص منطقه صحرا، به پیمان موسوم به ابراهیم که با معماری رژیم صهیونیستی، ترامپ و محمد بن سلمان تنظیم شده بود، می پیوندد و رژیم صهیونیستی را به رسمیت می شناسد. در این شرایط، مکرون، که در زمان کارزار ریاست جمهوری، جنایات فرانسه در زمان استعمار را به رسمیت شناخته بود، در چرخشی عجیب، در مصاحبه با روزنامه لوموند مدعی میشود که دولت الجزایر خود را پشت رانت خاطرات دوران استعمار مخفی کرده است. وی در این مصاحبه پا را فراتر می نهد و با جمله جنجالی جدیدی، این بار دولت الجزایر را بر علیه خود به واکنش وا می دارد. او میگوید: تشکیل ملت الجزایر پدیده قابل تأملی است. آیا پیش از استعمار فرانسه ملتی به عنوان ملت الجزایر وجود خارجی داشته است؟ سؤال اینجاست.
در واکنش به این جمله، دولت الجزایر سفیر خود در پاریس را فرا می خواند و اجازه پرواز هواپیماهای نظامی فرانسه، که در افریقا مستقر بودند، از فراز الجزایر را، لغو میکند. بعد از این مصاحبه، رمطان لعمامرة، وزیر خارجه الجزایر - همان فردی که از مکرون در دو سفر وی در سال 2017 استقبال کرده بود - در جریان سفری به کشور مالی در 6 اکتبر 2021 جمله تأمل برانگیزی را بیان میکند: دولت فرانسه باید بداند که روابط ما با این کشور بر مبنای بده-بستان است و هدیه یک طرفه در این روابط موضوعیت ندارد.
یک ماه بعد از بیان آن جمله، مکرون در بیانیه ای از موضع خود عقب نشینی کرده، و از اینکه این جمله باعث ناراحتی در الجزایر شده، ابراز تأسف میکند و به احترام خود به ملت الجزایر تأکید می کند.
به رسمیت شناختن حق حاکمیت مراکش بر منطقه صحرا
در آخرین اقدام مهم مکرون در این منطقه، در زمان نگارش این مقاله، وی در 24 ژوئیه 2024، حق حاکمیت مراکش روی منطقه صحرا را به رسمیت شناخته و این حق حاکمیت را تنها راه حل مسالمت آمیز حل اختلافات در منطقه معرفی می کند. این موضع گیری به تیرگی کامل روابط بین دو کشور فرانسه و الجزایر منتهی شد. بدین ترتیب، پیمان پرسودتر با مراکش که همراه با حضور عامل قدیمی اختلافات در منطقه، یعنی دولت اسرائیل صورت گرفت، در کنار خروج افراد همپیمان مکرون از ساختار قدرت در الجزایر باعث فراموشی عهد مکرون با این دولت شد. جالب است که در این ماجرا، الجزایر به نوعی به سرنوشت لیبی دچار شد. آنجا که قذافی، با امید به حمایت متقابل سارکوزی از وی حمایت کرد، اما سارکوزی در اولین فرصت، به عنوان اولین کشور به لیبی حمله کرد و نقشی کلیدی در حذف معمر قذافی ایفا کرد. الجزایر نیز با امید به حمایت متقابل فرانسه، از مکرون حمایت کرد، اما از این حقیقت غافل بود که در کارزار روابط بین الملل، طرفهای غربی کمتر به عهد خود وفا میکنند و به مجرد یافتن هم پیمان پرسودتر، عهدهای محکم خود را می شکنند.
نتیجه‌گیری:
همانطور که در مقدمه مقاله گفته شد، اثبات وقوع جرم در پرونده های تأمین مالی احزاب و انتخابات امری بسیار پیچیده و طولانی می باشد که نه در حوزه این مقاله است و نه چنین هدفی دنبال شده. در این چند سطر، به موارد سوال برانگیز در نحوه تأمین مالی کارزار ریاست حمهوری مکرون در سال 2017 پرداختیم و سوالاتی که عمدتاً امروز پاسخ کاملی ندارند را مطرح کردیم. آینده خواهد گفت که آیا تخلفاتی در این پرونده ها رخ داده، یا خیر و همچنین خواهد گفت که آیا مرور زمان و اشتباهات احتمالی دست اندرکاران این پرونده ها امکان محاکمه افراد خاطی را فراهم خواهد کرد یا خیر. اما آنچه مسلم است این است که صحبت های اولیه مکرون در خصوص الجزایر، بعد از رسیدن وی به قدرت و خصوصاً بعد از برکناری همپیمانان وی در الجزایر، دیری نپاییدند و به بایگانی تاریخ پیوستند.
منابع:
https://cnccfp.fr/wp-content/uploads/2022/04/De%CC%81cisions_pre%CC%81sidentielle_2017.pdf
https://www.legifrance.gouv.fr/download/pdf?id=DG14IpJheDlSp6mfH8g6dk8KJkgVS-Wo1--kHLKjrCE=
https://www.off-investigation.fr/ep-06-macron-lalgerien-en-marche-vers-le-cash/
https://www.off-investigation.fr/ep-06-macron-lalgerien-en-marche-vers-le-cash/
Paris capital arabe, Nicolas BEAU, mars 1995, édition Sueil
https://www.mediapart.fr/journal/france/120122/macron-2017-l-enquete-interdite
L’affairiste, l’incroyable histoire d’Alexandre Djouhri, de Sarcelle à l’Elysée, Simon PIEL, Joan TILOUINE
https://www.lemonde.fr/politique/article/2021/10/02/vous-etes-une-projection-de-la-france-emmanuel-macron-s-adresse-aux-petits-enfants-de-la-guerre-d-algerie_6096830_823448.htm
https://www.reuters.com/world/france-recognise-moroccan-autonomy-plan-western-sahara-only-basis-lasting-2024-07-30
نظر شما