مرکز تحقیقات اسلامی بنیاد دیانت ترکیه (ISAM) مؤسسه ای است که در سال 1983 با هدف انجام تحقیق و معرفی صحیح دین، تاریخ و تمدن اسلامی در چارچوب اصول علمی و انتقال دانش علمی و میراث فرهنگی تولید شده توسط جوامع مسلمان در طول تاریخ به دنیای علمی معاصر با عنوان «اداره کل دایره المعارف اسلامی» تأسیس شد. در سال 1989 مرکز تحقیقات اسلامی تأسیس شد و در سال 1993 این دو مرکز تحت عنوان «مرکز تحقیقات اسلامی بنیاد دیانت» با یکدیگر ادغام گردید.

این مرکز در استانبول قرار دارد و رئیس فعلی آن پروفسور دکتر مرتضی بدیر استاد بازنشسته الهیات دانشگاه مرمره می باشد.

تربیت محقق و پژوهشگر

ایسام با تربیت محقق، انتشار دایره‌المعارف و خدمات کتابخانه‌ای به عنوان حوزه اصلی فعالیت خود، با تهیه آثار، تربیت پژوهشگران، تولید پروژه‌ها و تنظیم برنامه‌های آموزشی، پیشرو در دانشگاه‌ها و سازمان‌های غیردولتی بوده است. از بدو تأسیس تاکنون با طرح‌های در حال انتشار، تحقیق و دیجیتالی‌سازی و کتابخانه‌ای که از معدود کتابخانه‌های تخصصی جهان است، به مأموریت خود در تعیین افق مطالعات دانشگاهی ادامه می‌دهد.

دایره المعارف اسلامی بنیاد دیانت بزرگترین اثر ایسام

دایره المعارف اسلامی بنیاد دیانت، که به عنوان بزرگترین اثر ایسام در 46 جلد، پس از 33 سال کار، تولید شده است، اولین دایره المعارف اسلامی دارای حق چاپ در جهان است که توسط مسلمانان تهیه و تکمیل شده است. آیسام پس از اتمام چاپ اول دایره المعارف، فعالیت های خود را متناسب با نیازهای روز کشور و جغرافیای اسلامی سازماندهی کرده و مطالعات جدیدی را در زمینه های اصلی فعالیت خود در راستای این اهداف آغاز کرده است.

دیجیتالی کردن دسترسی به منابع

با پیگیری دقیق تحولات و فرایندهای آکادمیک جاری در جهان، ایسام اخیرا بُعد جدیدی به کار خود در زمینه ایجاد پایگاه داده های دیجیتال اضافه کرده است. با آغاز دسترسی اینترنتی به دایره المعارف اسلامی، تبدیل این اثر به یک دایره المعارف دیجیتال با بهبود بصری، محتوایی و ویژگی های جستجو، مورد توجه واقع شد. در دوره آتی، هدف این است که داده‌های قابل پردازش مانند مکان، شخص، مفهوم، واقعیت و تاریخ (گاه‌شماری) در دایره‌المعارف اسلامی بنیاد دیانت به پایگاه داده ها تبدیل شود تا در تحقیقات مورد استفاده قرار گیرد. ایجاد سایر منابع دیجیتال و پایگاه‌های اطلاعاتی سازگار با سیستم‌ داده های بین‌المللی و مناسب برای ادغام با یکدیگر نیز جایگاه مهمی در میان اهداف آتی ایسام دارد.

تدوین دایره المعارف جدید با عنوان «دایره المعارف بنیادین اسلامی»

مرکز تحقیقات اسلامی (ایسام) با الهام از تجربه تدوین دایره المعارف اسلامی بنیاد دیانت، کار بر روی دایره المعارف جدیدی با هدف ارائه اطلاعات موثق، دقیق و کافی درباره دین اسلام و مبانی آن به مخاطبان در داخل و خارج از کشور انجام داده و در 8 جلد با نام «دایره المعارف بنیادین اسلامی»، تکمیل و منتشر کرده است. این دایره المعارف جدید که با زبانی قابل فهم تر تهیه و با عناصر بصری، نقشه ها و اینفوگرافیک ها پشتیبانی می شود، با هدف ارائه راهنمای قابل اعتماد در مسیر شناخت و کشف اسلام تهیه شده است.

حمایت و فراهم کردن زمینه تحصیل دانشجویان دکتری در خارج از کشور

پروژه آموزش و تربیت پژوهشگر نیز که از بدو تأسیس توسط ایسام آغاز شده است، دانشجویان دکترا را قادر می سازد در خارج از کشور به تحصیلات خود ادامه دهند. این سازمان برای حمایت از محققانی که در ترکیه تحصیلات تکمیلی را انجام می دهند و به سطح مشخصی از مرتبه علمی می رسند، سازماندهی شده است. از این رو به منظور حمایت از دستیاران پژوهشی دانشکده‌های الهیات که به تازگی آغاز به کار می کنند، برنامه‌های دوره‌ای مانند برنامه حمایت از پژوهش و آموزش تابستانی اجرا می کند. از سوی دیگر، با توجه به اهمیت فرآیند تحصیل در مقطع کارشناسی، که پیش نیاز تربیت متخصصان دانشگاهی واجد شرایط است، ایسام برنامه پشتیبانی تحصیلی در مقطع لیسانس را که پیشگام برنامه‌های حمایتی مقطع کارشناسی در ترکیه است، برای تربیت دانشجویان الهیات در حوزه های علوم اسلامی و علوم اجتماعی، ایجاد کرده است.

اولویت دادن به دسترسی به منابع خطی برای محققان علوم اسلامی

ایسام دسترسی به منابع خطی را برای محققینی که در زمینه نگارش تاریخ علوم اسلامی فعالیت می کنند، در اولویت قرار داده است. در همین راستا، دوره‌های نشر نقادانه را برای آماده‌سازی آثاری که به زبان‌های عربی و ترکی عثمانی برای انتشار به رشته تحریر درآمده بود، ترتیب داده و راهنمای استفاده از این مطالعات را تهیه و منتشر می کند.

اعطای گواهی پایان دوره

مرکز تحقیقات اسلامی (ایسام) به کارآموزانی که در بیش از ده دوره آموزشی شرکت کرده باشند، گواهی پایان دوره اعطا می کند و با آثاری که در زمینه های مرتبط منتشر می کند، خدمات خود را به دنیای علم ارائه می دهد.

منبع:

https://www.isam.org.tr/kurumsal/tarihce