زمینه تاریخی و دلایل واکنش

برای درک واکنش افکار عمومی قزاقستان نسبت به وقایع اخیر، در نظر گرفتن حساسیت‌های تاریخی، مذهبی و ژئوپلیتیکی منطقه ضروری است. قزاقستان کشوری با اکثریت مردم مسلمان است که با وجود ساختار سکولار خود، هویت اسلامی در آن ریشه‌های عمیق فرهنگی دارد. در این زمینه، ایران نه تنها به عنوان یک قدرت منطقه‌ای نیرومند، بلکه به عنوان تکیه‌گاه جهان اسلام تلقی می‌شود؛ به ویژه در شرایطی که بسیاری از کشورهای دیگر خاورمیانه یا با اسرائیل همکاری علنی دارند یا در برابر تجاوزات آن سکوت اختیار کرده‌اند.

سال‌هاست که مردم قزاقستان با احترام و همدلی به ایران می‌نگرند و آن را تقریباً تنها کشوری می‌دانند که نه در حرف، بلکه در عمل از منافع مسلمانان دفاع می‌کند و در برابر نفوذ غرب و سیاست‌های رژیم صهیونیستی در منطقه ایستادگی می‌کند. این احترام پس از حمله ۱۳ ژوئن ۲۰۲۵، شدت گرفت.

ابتکار مردمی و آگاهی اسلامی

پس از انتشار اخبار ناگوار و تلخ از ایران، شبکه‌های اجتماعی قزاقستان مملو از پست‌های حمایتی، ابراز همدردی و نظرات خشم‌آلود علیه اسرائیل شدند. در صفحات اینستاگرام، کانال‌های تلگرام و یوتیوب، مردم دست به دعا به درگاه خداوند متعال شدند و از حضرت احدیت خواستار حمایت از ملت ایران، مجازات عادلانه متجاوزان و پیروزی سریع جمهوری اسلامی در برابر رژیم صهیونیستی شدند.

در جامعه قزاقستان، مدت‌هاست که رشد آگاهی اسلامی، به‌ویژه در میان جوانان، قابل مشاهده است. بسیاری از جوانان قزاقستانی با سؤالاتی چون: «مسلمان بودن در دنیای امروز به چه معناست؟»، «چگونه باید با بی‌عدالتی جهانی مقابله کرد؟» و «نماینده واقعی امت اسلامی در صحنه بین‌الملل کیست؟» درگیرند.

ایران در چنین فضایی، با وجود ماهیت شیعی‌اش، به عنوان آخرین سنگر دفاع از عزت اسلامی تلقی می‌شود. نه فقط در میان قزاق‌ها، بلکه در میان ازبک‌ها، اویغورها و تاتارها نیز این دیدگاه مشترک وجود دارد: «ایران نمی‌ترسد و برای همه ما می‌جنگد.» در مقابل، موضع عربستان سعودی، امارات و دیگر کشورهای حاشیه خلیج فارس که یا با اسرائیل همکاری می‌کنند یا سکوت اختیار کرده‌اند، تضاد آشکاری پیدا کرده است. قزاق‌ها در نظرات خود بیش‌ازپیش «دولت‌هایی ثروتمند از نفت اما خاموش» را در برابر «ایران شجاعی که با خون خود از مقاومت دفاع می‌کند» قرار می‌دهند.

موضع دولت: سکوت به عنوان استراتژی

با وجود واکنش‌های همدری مردم و جامعه، دولت قزاقستان طبق سنت دیرینه خود، در خصوص درگیری‌های خاورمیانه‌ بی‌طرفی و خویشتنداری خود را حفظ کرده است. وزارت امور خارجه این کشور هیچ بیانیه‌ای نه در حمایت از ایران و نه در محکومیت اقدامات اسرائیل صادر نکرده است. این رویکرد با تمایل قزاقستان به حفظ توازن در سیاست بین‌الملل توضیح داده می‌شود، به‌ویژه با توجه به روابط نزدیک این کشور هم با غرب و هم با دنیای اسلام. افزون بر این، قزاقستان در تلاش است نقش میانجی و صلح‌طلب را در منطقه ایفا کند و هرگونه محکومیت آشکار ممکن است موقعیت دیپلماتیک این کشور را تضعیف کند. با این حال، سکوت نهادهای رسمی، شکاف میان موضع دولت و صدای مردم را تشدید کرده است، شکافی که در فضای رسانه‌ای هر روز بیشتر احساس می‌شود.

نکته:

حملات پیش دستانه و ناجوانمردانه رژیم صهیونیستی به ایران در ۱۳ ژوئن ۲۰۲۵، نقطه عطفی دیگر در تشدید بحران خاورمیانه شد؛ بحرانی که مدت‌هاست از مرزهای منطقه فراتر رفته و احساسات میلیون‌ها مسلمان در سراسر جهان را تحت تأثیر قرار داده است. قزاقستان، به عنوان کشوری با ریشه‌های اسلامی عمیق، در موقعیتی قرار گرفته که دیپلماسی رسمی آن سکوت اختیار کرده، اما جامعه فریاد درد و خشم سر داده است.

این واکنش، صرفاً یک اتفاق گذرا نیست، بلکه نشانه‌ای است از تحول آگاهی عمومی در کشورهای مسلمان، از جمله قزاقستان. ایران، با مبارزه، رنج و کرامتش، به نمادی برای کسانی تبدیل شده است که عدالت را می‌طلبند و نمی‌خواهند در برابر استانداردهای دوگانه سیاست جهانی تسلیم شوند. حمایت مردم عادی، همبستگی‌شان، دعاها و سخنان‌شان – شاید همان صدای حقیقی امت باشد. صدایی که امروز حتی در دشت‌های آسیای مرکزی نیز به گوش می‌رسد.

جهان امروز در یک پیچ تاریخی سرنوشت‌ساز قرار دارد؛ جایی که هر کشور، به‌ویژه کشورهای مسلمان، ناگزیر است موضع اخلاقی و انسانی خود را مشخص و روشن کند. رژیم صهیونیستی دست به تجاوزی آشکار علیه جمهوری اسلامی ایران زد که در پی آن، شماری از فرماندهان نظامی و همچنین شهروندان غیرنظامی جان خود را از دست دادند. هم‌زمان، نسل‌کشی مردم فلسطین در غزه ادامه دارد و هر روز زنان، کودکان و سالمندان بی‌گناه قربانی می‌شوند. در چنین لحظه‌ی حساسی، کشور قزاقستان نمی‌تواند به سیاست بی‌طرفی ادامه دهد؛ سیاستی که بیش‌ازپیش نه به‌عنوان خرد سیاسی، بلکه به‌عنوان نوعی انفعال تلقی می‌شود. سخن از دخالت نظامی یا درگیری مستقیم با آمریکا و رژیم صهیونیستی نیست، بلکه بحث بر سر این است که قزاقستان، به‌عنوان کشوری مستقل و همسایه، وظیفه دارد نسبت به تحولات منطقه موضع‌گیری واقعی و درستی داشته باشد، حقیقت را بازگو کند، جنایات را محکوم نماید و سکوت اختیار نکند.

ایران امروز تنها کشور مسلمان است که نه‌تنها برای حفظ خاک خود، بلکه برای شرافت امت اسلامی در عرصه میدان می‌جنگد،در حالی که کشورهای منطقه و دیگر رژیم‌های ثروتمندِ نفتی یا سکوت اختیار کرده‌اند یا با اسرائیل همکاری دارند. ملت قزاقستان هر روز با وضوح بیشتری درک می‌کند که حقیقت کجاست. اگر کشورهای آسیای مرکزی در محکومیت تجاوز اسرائیل و دخالت آمریکا در امور داخلی‌شان متحد شوند، این منطقه نه‌تنها شأن و کرامت خود را حفظ می‌تواند حفظ کند، بلکه بنیان محکمی برای آینده‌ای مبتنی بر صلح، ثبات و توسعه بنا خواهد کرد. قزاقستان امروز این فرصت تاریخی را دارد که در کنار حقیقت بایستد.

آستانه قزاقستان

منبع:

https://tengrinews.kz/near_east/ataka-na-iran-izrail-zakryil-posolstva-po-vsemu-miru-572881/

https://www.inform.kz/ru/voenniy-potentsial-irana-iizrailya-chislennost-protiv-tehnologiy-b0b76b

https://tengrinews.kz/world_news/izrail-nachal-tretyu-mirovuyu-voynu-analitik-572902/