قانون اساسی جمهوری خود مختار نخجوان دارای شش فصل و ۵۰ ماده است که در این قانون خودمختاری آن بدینوسیله آورده شده است؛ خودمختاری نخجوان بر اساس قراردادهای بین المللی مسکو مورخ ۱۶ مارس ۱۹۲۱ و قارص مورخ ۱۳ اکتبر ۱۹۲۱ که هم اکنون نیز معتبر می باشد، شناخته شده است. در قراردادهای بین المللی مذکور بار دیگر اعلام شده که نخجوان قسمتی از اراضی جمهوری آذربایجان بوده و مرزهای آن مشخص گردیده است. در شماره قبلی ماهنامه فصل یک این قانون آورده شد و در این شماره فصل دوم به شرح زیر در دسترس می باشد:

فصل دوم :

حاکمیت قانونگذاری یا قوه مقننه :

ماده 11- اجرای حاکمیت قانونگذاری

مجلس عالی جمهوری خود مختار نخجوان قوه قانونگذاری جمهوری خود مختار نخجوان را عهده دار است.

ماده 12- تعداد نمایندگان مجلس عالی جمهوری خود مختار نخجوان

نمایندگان مجلس عالی جمهوری خود مختار نخجوان عبارتند از ۴۵ نفر

ماده 13- نحوه انتخاب نمایندگان مجلس عالی جمهوری خود مختار نخجوان

نمایندگان مجلس عالی بر حسب سیستم انتخابات اکثریتی ، عمومی، برابر و مستقیم به شکل آزاد، شخصی و از طریق رای مخفی انتخاب می شوند.

ماده 14-مدت صلاحیت فراخوان ( دوره)  مجلس عالی جمهوری خود مختار نخجوان

اول : هر دوره از صلاحیت فراخوان مجلس جمهوری خود مختار نخجوان عالی ۵ سال است.

دوم: انتخابات مجلس عالی جمهوری خود مختار نخجوان هر پنج سال یکبار در اولین یکشنبه ماه نوامبر برگزار می شود.

سوم: مدت دوره نمایندگان مجلس عالی جمهوری خود مختار نخجوان با مدت صلاحیت دوره مجلس عالی محدود شده است.

چهارم: اگر به جای نماینده مجلس عالی که از نمایندگی خارج شده است ، انتخابات برگزار شده و نماینده جدید انتخاب شود، مدت دوره نماینده جدید همان مدت باقی مانده دوره نماینده قبلی می باشد.

ماده 15-شرایط نامزدها برای انتخاب شدن به نمایندگی مجلس عالی جمهوری خود مختار نخجوان

اول: اتباع جمهوری آذربایجان که حداقل دارای۲۵ سال سن و اقامت دایمی در اراضی جمهوری خود مختار نخجوان باشند می تواند مطابق قانون برای نمایندگی در انتخابات مجلس عالی جمهوری خود مختار نخجوان شرکت کند.

دوم: کسانی که دو تابعیت دارند، در مقابل کشورهای دیگر تعهداتی دارند، در سیستمهای اداری دادگاهی و اجرایی اشتغال داشته باشند، با استثنای فعالیت علمی و هنری اشخاصی که به کارهای دیگر مشغولند، خادمان دین، کسانی که ناتوانی فعالیت آنها توسط دادگاه تثبیت گردیده است، اشخاصی که به خاطر جنایات سنگین محاکمه شده اند و اشخاصی که توسط دادگاه در خصوص زندانی شدن آنها حکم صادر شده است ، نمی توانند برای نمایندگی مجلس عالی جمهوری خود مختار نخجوان نامزد شوند.

ماده 16- بررسی و تایید نتایج انتخابات مجلس عالی جمهوری خود مختار نخجوان

صحت نتایج انتخابات مطابق قانون توسط دادگاه عالی جمهوری خود مختار نخجوان بررسی و تایید می شود.

ماده 17- خاتمه صلاحیت(دوره) نمایندگان مجلس عالی جمهوری خود مختار نخجوان

اول: صلاحیت نمایندگان مجلس عالی جمهوری خود مختار نخجوان در روز اولین جلسه دوره جدید خاتمه می یابد.

دوم: اگر کمتر از ۱۲۰ روز به پایان مدت دوره نماینده مجلس عالی مانده باشد، به جای نماینده خارج شده از مجلس عالی انتخابات جدید برگزار نمی شود.

سوم: مجلس عالی جمهوری خود مختار نخجوان زمانی معتبر و دارای صلاحیت است که صلاحیت فعالیت ۳۱ نفر از نمایندگان مجلس عالی تایید شود.

ماده 18- جلسات مجلس عالی جمهوری خود مختار نخجوان

اول: مجلس عالی جمهوری خود مختار نخجوان سالانه دو جلسه برگزار می کند . بعد از تصویب صلاحیت های فعالیت ۳۱ نفر از نمایندگان مجلس عالی جمهوری خود مختار نخجوان فراخوان برای جلسه از همان روز آغاز شده و طی یک هفته برگزار می شود.

دوم: جلسه فوری مجلس عالی جمهوری خود مختار نخجوان در نتیجه درخواست رئیس جمهور، مجلس ملی جمهوری آذربایجان، درخواست ۱۶ نفر از نمایندگان مجلس عالی و یا درخواست ریاست مجلس عالی جمهوری خود مختار نخجوان برگزار می شود.

سوم: دلیل وموضوع برگزاری جلسه فوری مجلس عالی توسط درخواست کننده جلسه مشخص می شود. بعد از بررسی و مذاکره مسئله مورد نیاز جلسه فوری مجلس عالی پایان می یابد.

چهارم: جلسات مجلس عالی جمهوری خود مختار نخجوان علنی ( باز ) برگزار می شود. در صورت درخواست ۳۱ نفر از نمایندگان مجلس عالی و یا پیشنهاد شخص عالی رتبه جمهوری خود مختار نخجوان می توان جلسه را غیر علنی ( بسته ) برگزار کرد. (۶)

ماده 19- محرومیت از نمایندگی مجلس عالی جمهوری خود مختار نخجوان و از دست دادن صلاحیت های نمایندگان مجلس عالی جمهوری خود مختار نخجوان 

اول: نماینده مجلس عالی جمهوری خود مختار نخجوان در موارد ذیل از وظیفه خود برکنار می شود:

1. اگر هنگام انتخابات آراء درست شمارش نشده باشد.

2. هنگامی که از تابعیت جمهوری آذربایجان خارج شده و یا تبعیت کشور دیگر را پذیرفته باشد.

3. هنگامی که جرمی مرتکب شده و حکم دادگاه به شکل قانونی قابل اجرا باشد.

4. هنگامی که در سیستم دادگاهی و اجرایی اشتغال داشته باشد، خادم دین باشد، به استثنای فعالیت های علمی و هنری یا دیگر فعالیت ها مشغول باشد.

5. خود نماینده از نمایندگی امتناع کرده باشد.

6. قرار منع شدن از نمایندگی مجلس عالی جمهوری خود مختار نخجوان مطابق قانون اجرا می شود.

7. در صورت نقض کردن قوانین اخلاقی که توسط قانون برای نمایندگان تعیین شده است.

تصمیم قرار در مورد محرومیت از نمایندگی مجلس عالی جمهوری خود مختار نخجوان طبق قانون اتخاذ می شود.

دوم: هنگامی که نمایندگان مجلس عالی جمهوری خود مختار نخجوان توانایی اجرای وظایف خود را نداشته و در دیگر مواردی که در قانون آمده است، صلاحیت های نمایندگان لغو می شود. تصویب قرار در این خصوص مطابق قانون اجرا می شود

ماده 20- مصونیت نمایندگان مجلس عالی جمهوری خود مختار نخجوان

  اول : شخص نماینده مجلس عالی جمهوری خود مختار نخجوان در طول مدت صلاحیت خود در جمهوری خود مختار نخجوان مصونیت دارد. نماینده مجلس عالی جمهوری خود مختار نخجوان در طول مدت نمایندگی خود به استثنای مواردی که مرتکب جرم شده است ، نمی توان او را به خاطرمسائل جنایی جلب ، دستگیر و از طریق دادگاه او را مجازات نمود، نمی توان در ردیف تعقیب شوندگان قرار داد و بازجویی کرد. اگر نماینده مجلس عالی جمهوری خود مختار نخجوان هنگام انجام جرم رویت شود می توان آن را دستگیر کرد. در این زمان نهادی که نماینده مجلس عالی را دستگیر کرده است می بایستی بلا فاصله به بازپرسی جمهوری خود مختار نخجوان اطلاع دهد.

دوم: مصونیت نماینده مجلس عالی جمهوری خود مختار نخجوان فقط بر اساس اظهارات بازپرس جمهوری خود مختار نخجوان و رایگیری ساده مجلس عالی لغو می شود.

ماده 21- ممنوعیت سلب مسئولیت نماینده مجلس عالی جمهوری خود مختار نخجوان

نمایندگان مجلس عالی جمهوری خود مختار نخجوان را نمی توان به خاطر فعالیت در مجلس عالی، رای دادن و  نظرات حوزه مسئولیت جلب کرد. بدون رضایت نمایندگان نمی توان از آنها بازجویی و یا اقرار گرفت.

ماده 22- سازماندهی فعالیت مجلس عالی جمهوری خود مختار نخجوان  

مجلس عالی جمهوری خود مختار نخجوان قوائد فعالیت خود را تعیین کرده و نهادهای مربوطه مجلس عالی را تأسیس می کند ، رئیس آن و معاونان او را انتخاب می کند ، کمیته ها و کمیسیون های دائمی را سازماندهی می کند.

ماده 23- اسناد مجلس عالی جمهوری خود مختار نخجوان

 اول: مجلس عالی جمهوری خود مختار نخجوان قوانین و مصوباتی را درباره موضوعات مربوط به صلاحیت آن تصویب می کند.

دوم: مجلس عالی جمهوری خود مختار نخجوان قوانین ،مصوبات و دستورالعمل هایی را که مطابق قانون اساسی جمهوری آذربایجان مشخص شده، تصویب می کند .

سوم: نمایندگان مجلس عالی جمهوری خود مختار نخجوان شخصاً از حق رأی خود استفاده می کنند.

چهارم : مجلس عالی جمهوری خود مختارنخجوان در حل و فصل موضوعات منتسب به قدرت خود با قانون اساسی و قوانین جمهوری آذربایجان مستقل است.

ماده 24- قوانین کلی تعیین شده توسط مجلس عالی جمهوری خود مختار نخجوان

اول: مجلس عالی جمهوری خود مختار نخجوان قوانین کلی در خصوص موارد زیر را تعیین می کند:

1-انتخابات برای مجلس عالی جمهوری خود مختار نخجوان

2-وظایف نمایندگان مجلس عالی جمهوری خود مختار نخجوان

3-وظیفه کمیسر حقوق بشر جمهوری خود مختار نخجوان (9)

4- مالیات طبق سیاست اقتصادی و مالیات جمهوری آذربایجان

5-مسیر توسعه اقتصاد جمهوری خود مختار نخجوان

6-تامین اجتماعی

7-حفاظت از محیط زیست

8-گردشگری

9-بهداشت، علوم و فرهنگ

10-سایر موارد منسوب به اختیارات آن که در قانون اساسی و قوانین جمهوری آذربایجان مشخص شده است.

دوم: مجلس عالی جمهوری خود مختار نخجوان در خصوص مسایل ذکر شده در این ماده قوانینی را تصویب می نماید.