بنابر اطلاعات رسمی دولت جمهوری آذربایجان در سال ۲۰۱۸ میلادی ۳۳.۴ درصد گردشگران این کشور به گرجستان، ۲۳.۴ درصد به ج.ا. ایران، ۲۲.۵ در صد به روسیه، ۱۴.۶ درصد به ترکیه، ۱.۶ درصد به اکراین، ۱.۰ درصد به امارات متحده و ۳.۵ در صد به دیگر کشورها سفر کرده اند که در این بین ۶۷.۶ درصد این گردشگران مرد و ۳۲.۴ درصد زن بوده اند.

بر اساس آمار رسمی مردم جمهوری آذربایجان در سال ۲۰۱۶ در خارج از کشور ۱.۹۷ میلیارد منات پول (هر نفر ۵۷۰ منات) هزینه کرده اند.

هدف سفر تفریحی زیارت، سلامت، تجارت و غیره می باشد.

مدت زمان سفرهای خارج از کشور بیشتر ۲ هفته و یا ۱۰ روز می باشد.

برنامه های تلویزیونی، سایتها و محصولات چاپی برای انتخاب سفر تاثیر گذار می باشد.

تعطیلات معمولاً از ماه ژوئن شروع می شود.

برای جلب گردشگران می توان به تولید برنامه های مختلف تبلیغاتی، تلویزیونی، تسهیل رفت و آمد در گمرک ها و پروازهای ویژه به شهرهای مختلف، چاپ کتاب و بروشور برای شناساندن مکانهای گردشگری.

گردشگران هم بصورت خانوادگی و هم گروهی و نیز انفرادی سفر می کنند. شرائط عبور از مرز ها نیز تاثیر گذار است.

۸۰ در صد توسط راه آهن و راههای اتومبیل ، ۲۰ در صد هوایی و ۰.۳ در صد از طریق کشتی سفر کرده اند.

دغدغه های اصلی گردشگران جمهوری آذربایجان برای سفر به ایران اتلاف وقت بیش از حد در گمرک ها و همچنین نبود پروازهای مستقم به شهرهای مختلف، کمبود  هتل ها و مهمانپذیر ها برای همه اقشار مختلف مردم با هر نوع درآمد، نبود نقشه های جامع برای گردشگران، کمبود وسایل نقلیه ( تور باس) ، عدم تعریف زیر ساخت های لازم برای گردشگران سلامت و درمان و عدم وجود تعرفه مشخص برای خارجی ها، که عموما در دام افراد شیاد و دلال می افتند  را می توان برشمرد

نقش دولت آذربایجان در توسعه گردشگری آن

یکی از عوامل توسعه گردشگری آذربایجان، اهمیت آن به این بخش اقتصادی است. این کشور مانند سایر کشورهای اروپایی توجه خاصی به بخش گردشگری دارد. یکی از نشانه‌های این امر را می‌توان نام‌گذاری سال ۲۰۱۱ به نام سال گردشگری دانست. دولت آذربایجان با این اقدام توانست توجه بیشتری را به اهمیت گردشگری و نقش آن در اقتصاد کشورش جلب کند.

این کشور طی سال‌های گذشته با سازمان‌های بین‌المللی گردشگری همکاری‌های زیادی داشته و از نظرات آنها در طراحی استراتژی‌ها و برنامه‌های گردشگری خود استفاده کرده است. به همین منظور کنفرانس‌ها و همایش‌های بسیاری هم در زمینه گردشگری در آذربایجان و طی چند سال اخیر برگزار شده است. این رویدادها ضمن آنکه به نوبه خود توانسته تعدادی گردشگر خارجی به جمهوری آذربایجان بیاورد، موجب شکوفایی گردشگری این کشور هم شده است.

در زیر برخی دیگر از اقدامات دولت آذربایجان را مرور می‌کنیم:

تعداد آثار باستانی و چشم‌اندازهای طبیعی این کشور نسبت به کشورهای بزرگ‌تر محدود است و با این حال توانسته با تامین امنیت گردشگران، بهبود شرایط پزشکی و سلامتی و تامین زیرساخت‌های فناوری اطلاعات موقعیت خود را در بازار گردشگری تثبیت کند. البته یکی از مهم‌ترین مزایای جمهوری آذربایجان، ارزان بودن آن عنوان می‌شود. این کشور توانسته با مطرح کردن خود به‌عنوان مقصدی مقرون به صرفه برای گردشگران کشورهای ثروتمند، تعداد بیشتری از آنها را جذب کند. از طرفی دولت، محیط کسب‌وکاری پویا ایجاد کرده که بنگاه‌های اقتصادی می‌توانند در آن به رقابت بپردازند. طی سال‌های گذشته شرکت‌ها و هتل‌های بسیاری در بخش گردشگری این کشور شروع به فعالیت کرده‌اند که موفقیت آن را تضمین کرده است.

طبق گزارش مجمع جهانی اقتصاد از «رقابت‌پذیری گردشگری کشورهای جهان» آذربایجان در رتبه سی‌وششم امن‌ترین کشورهای جهان جای گرفته است. از نظر حوادث تروریستی هم این کشور امن‌ترین کشور جهان محسوب می‌شود. این شرایط سبب شده است گردشگران اروپایی با خیالی آسوده اقدام به سفر به کشور آذربایجان کنند.

یکی از برجسته‌ترین اقدامات دولت آذربایجان، حمایت مالی از تیم اتلتیکو مادرید در چندین  سال گذشته بود. اتلتیکو مادرید که در حال حاضر یکی از معتبرترین تیم‌های اروپا محسوب می‌شود و طی سال ها  حتی  تا فینال لیگ قهرمانان اروپا پیش رفت، تقریبا ۷ سال گذشته  به مدت دو سال متوالی لباس‌هایی می‌پوشید که روی آن نوشته شده بود: «آذربایجان، سرزمین آتش». احتمالا چنین اقدامی برای اولین بار در دنیای فوتبال اتفاق می‌افتاد که کشوری برای تبلیغ برند خود اسپانسر یک تیم شود. هر چند این کار موافقان و مخالفان بسیاری داشت و در فضای مجازی مادرید و آذربایجان هم نمود بسیاری پیدا کرد، اما از اهمیت آن نمی‌توان چشم‌پوشی کرد.

برگزاری و میزبانی بسیار در خور و شایسته مسابقات مهم جهانی همچون فرمول یک ، مسابقات المپیک اروپایی ، مسابقات ورزشی کشورهای جهان اسلام و همچنین فینال مسابقات فوتبال  جام حذفی اروپا و همچنین برگزاری فستیوال های متعدد  و نیز استفاده از مشاورین زبده و کاربلد خارجی را در زمره برنامه ریزی های بلند مدت دولتمردان آذری در وهله نخست شناساندن و معرفی این جمهوری تازه مستقل شده و جذب گردشگر می توان نام برد .

هدف جمهوری آذربایجان شناسایی مناطق بالقوه گردشگری، جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی در آنها، ایجاد اشتغال برای نیروی کار در آنها و تبدیل‌شان به مناطقی توریستی است. به این منظور، وزارت فرهنگ و گردشگری آذربایجان، در ماه مارس گذشته هیات‌هایی را به مناطق و شهرهای مختلف این کشور فرستاد تا تمامی شرایط را بسنجند و انواع گردشگری موجود و ممکن در این مناطق را شناسایی کنند. قدم بعدی برنامه آنها، تعیین این مناطق به‌عنوان نواحی گردشگری و جذب سرمایه‌گذاران برای آنها است. هدف از این برنامه، حداکثر استفاده از پتانسیل‌های نواحی، استفاده سودآور از آنها و حفظ محیط زیست اعلام شده است.

لازم به ذکر است با توجه به اهمیت موضوع گردشگری طی سال گذشته بخش توریسم از وزارت فرهنگ منفک و به عنوان سازمانی مستقل باز تعریف گردید .