نیکیتا مِندکوویچ، کارشناس مرکز مطالعات افغانستان معاصر و کارشناس شورای امور بین‌الملل روسیه در مقاله‌ای تحت عنوان «طالبان و تهدید نظامی آن برای آسیای مرکزی» که در سایت شورای امور بین‌الملل روسیه منتشر شده است، چکیده مقاله خود را اینگونه ارائه می‌کند: به قدرت رسیدن جنبش تروریستی «طالبان» در افغانستان موجب نگرانی بسیاری از کشورهای آسیای مرکزی می‌شود. این سخنِ هم کارشناسان و هم مقامات رسمی کشورهای منطقه است. بعد از اینکه غرب ذخایر مالی افغانستان را توقیف کرد، اقتصاد این کشور در آستانه بحران قرار گرفت. در شرایطی که کسری منابع داخلی وجود دارد، هر جامعه‌ای در واکنش به این  چالش با توسعه طلبی پاسخ می دهد و با توجه به خصوصیات نخبگان جدید افغانستان، اصلی‌ترین شکل این توسعه‌طلبی، جنگ یا تهدید نظامی است. متحدان طالبان در میان گروه‌های فعال در افغانستان که با آسیای مرکزی خصومت دارند و می‌کوشند از این کشور به عنوان سکویی برای توسعه‌طلبی استفاده کنند، همانطور که در گزارش اخیر سازمان ملل متحد (S/۲۰۲۱/۴۸۶) آمده است، طالبان را به مدل تهاجمی حکمرانی سوق خواهند داد. آیا گروه تروریستی که در افغانستان پیروز شده است می‌تواند تهدید نظامی مستقیمی برای همسایگان داشته باشد؟ بله می‌تواند. طبق ارزیابی‌های مرکز ضدتروریستی در وست پوینت (آمریکا)، طالبان در ماه اوت سال ۲۰۲۱ حدود ۲۰۰ هزار جنگجو، از جمله مزدوران پاکستانی را در اختیار داشته است. امروز طالبان بعد از پیروزی، حداقل ۵۰۰ هزار نظامی سابق، نیروی پلیس و داوطلب در اختیار دارد که آموزش پایه نظامی دیده اند و دولت جدید می تواند در زمانی کوتاه آنها را بسیج کند. و با توجه به نرخ بسیار بالای بیکاری، آنها بعید است که مخالفت کنند. علاوه بر این در نتیجه فرار نیروهای ناتو و فروپاشی سریع ارتش پیشین، طالبان برای مسلح کردن نیروهای نظامی خود تسلیحات در اختیار دارد. راهبرد عملی دفاعی کشورهای آسیای مرکزی مبتنی اتحاد نظامی با مسکو است، [مسکو] که ریاست سازمان پیمان امنیت جمعی را بر عهده دارد. رزمایش های روسیه، تاجیکستان و ازبکستان که در آنها دفع حملات از خاک افغانستان تمرین شد، به وضوح این را نشان می‌دهد. راهبرد دفاع با تکیه بر نیروهای هوافضای روسیه از دیدگاه نظامی کاملا مؤثر به نظر می رسد، اما موانع صرفا سیاسی به آن آسیب می زند. یگان سازمان پیمان امنیت جمعی می‌تواند امکان کنترل جدی بر مرز تاجیکستان و افغانستان را فراهم کند، اما سازوکارهای تعامل با ازبکستان و ترکمنستان همچنان ضعیف است. سازوکار برای حراست مشترک از مرز، استقرار مراکز دیدبانی یا استقرار موقت نیروی هوایی در این دو کشور وجود ندارد. به همان اندازه که آمادگی نظامی برای مواجهه با «فاز داغ» مناقشه احتمالی نیاز است، سازوکارهای جدید برای کنترل مشترک مؤثرتر بر مرزها و [عملیات] شناسایی در خاک کشور مجاور نیز مورد نیاز است. علاوه بر این کشورهای آسیای مرکزی باید تلاش برای خودانزوایی در مقابل همکاری منطقه‌ای را کنار بگذارند. اوضاع دشوار شده است، تهدیدها بیشتر شده‌اند و تنها به اتفاق یکدیگر می‌توان با آنها مقابله کرد.