از آنجایی که شناخت از واقعیت های موجود و جریان شناسی می تواند ما را در مسیر اظهارنظرها ،تصمیم سازی ها و برخورد با آنها یاری رساند و راهگشا باشد بدین منظور و در راستای رصد،پایش و جریان شناسی در حوزه معارف دینی ، منابع و کتب آموزشی رشته الهیات در دانشکده زبان های خارجی دانشگاه نخجوان را بطور اجمالی مورد بررسی قرار دادیم لذا فهرست کتاب های زیر که اکثرا کتاب های اهل تسنن و در این دانشکده تدریس می شوند شناسایی و به شرح زیر قابل مشاهده است:
۱. ناطق رحیم او - علمای مذهبی آذربایجان – سال چاپ – ۲۰۱۴
Azərbaycanın din alimləri. Natiq Rəhimov (۲۰۱۴)
۲. مذهب سنتی در آذربایجان - سال چاپ – ۲۰۱۴
Azərbaycanda ənənəvi din. A.Şirinov,A.Qafarov,N.Məmmədov,R.İlyasov, F.Əhmədzadə (۲۰۱۴)
۳. کتاب موعظه ها و خطبه ها – اداره مسلمانان قفقاز - سال چاپ – ۲۰۱۷
Moizələr və xütbələr kitabı. Qafqaz müsəlmanlar idarəsi(۲۰۱۷)
۴. آذربایجان– سرزمین مدارا – کنفرانس اسلامی مجمع جوانان برای گفتگو و همکاری – سال چاپ – ۲۰۱۳
Azərbaijan-Land of tolerance. Islamic conference youth forum for dialogue and coorperation(۲۰۱۳)
۵. ترجمه معنی دار قرآن کریم به آذربایجانی - سال چاپ – ۲۰۱۲
Qurani-Kərimin Azərbaycan dilinə mənaca tərcüməsi. ۲۰۱۲
۶. پند ها از قران کریم – جلد اول - وزارت امور دینی – سال چاپ - ۲۰۱۷ (ترکیه)
Qurandan nəsihətlər I. Diyanət işləri bakanlığı (۲۰۱۷)
۷. عقیده من - وزارت امور دینی - سال چاپ - ۲۰۱۷ (ترکیه)
Əqidəm. Diyanət işləri bakanlığı (۲۰۱۷)
۸. باطل در لباس حقیقت - افضل الدین رحیم اف - سال چاپ – ۲۰۱۲
Batil haqqın cilvəsində. Əfzələddin Rəhimov (۲۰۱۶)
۹. معلم نماز – محمت دیکمن – سال چاپ – ۲۰۰۶ (ترکیه)
Namaz hocası. Mehmet Dikmen (۲۰۰۶)
۱۰. دانش آموز اهل بیت - نماز و سوره های کوتاه – متین آتام - سال چاپ – ۲۰۰۶ (ترکیه)
Ehlibeyt öyrencisi Dualar və kısa sureler. Metin Atam (۲۰۱۲)
۱۱. دولت و دین - سال چاپ – ۲۰۱۱
Dövlət və din. ۲۰۱۱
۱۲. دولت و دین - سال چاپ – ۲۰۱۵
Dövlət və din. ۲۰۱۵
۱۳. زندگی حضرت محمد - بر اساس منابع اولیه - مارتین لینگز - ابوبکر سراج الدین - سال چاپ – ۲۰۱۶
Məhəmməd (ilk mənbələr əsasında Onun həyatı). Martin Lings, Əbu Bəkir Siracəddin (۲۰۱۶)
۱۴. کتاب نماز – جسن یاواش – سال چاپ – ۲۰۱۱ (ترکیه)
Namaz kitabı. Hasan Yavaş (۲۰۱۱)
۱۵. گفتگوی ادیان برای وحدت - اصلان رحیم اف - سال چاپ – ۲۰۱۴
Vəhdət naminə məzhəblərarası dialoq. Aslan Rəhimov (۲۰۱۴)
۱۶. آزادی دین و وجدان در اسلام - شهریار اسمی اف - سال چاپ – ۲۰۱۶
İslamda etiqat və vicdan azadlığı. Şəhriyar İsmiyev (۲۰۱۶)
۱۷. شفاعت و توصل – ص.کاظم اف - سال چاپ ۲۰۱۴
Şəfaət və təvəssül. S.Kazımov (۲۰۱۴)
۱۸. افراطگرایی مذهبی و پیا مدهای آن - عقیل شیرینوف - سال چاپ ۲۰۱۴
Dini radikalizm və onun fəsadları. Aqil Şirinov (۲۰۱۴)
۱۹. ارزشهای ملی و اخلاقی – جهاندار علیف زاده ، ناهد ممد اف – سال چاپ – ۲۰۱۶
Milli-mənəvi dəyərlər. Cahandar Əlifzadə,Nahid Məmmədov(۲۰۱۶)
۲۰. وطن پرستی در اسلام - القار اسماعیل زاده – سال چاپ – ۲۰۱۶
İslamda vətənpərvərlik. İlqar İsmayılzadə(۲۰۱۶)
۲۱. نقش ارزشهای ملی و اخلاقی در تقویت دولتگرایی ما - ناهد ممد اف - سال چاپ – ۲۰۱۶
Dövlətçiliyimizin möhkəmlənməsində milli-mənəvi dəyərlərin rolu. Nahid Məmmədov(۲۰۱۴)
۲۲. نظرات رئیس جمهور الهام علی اف در مورد ارزشهای ملی و اخلاقی ما - سال چاپ – ۲۰۱۶
President İ.Əliyevin milli-mənəvi dəyərlərimizlə bağlı fikirləri. ۲۰۱۶
۲۳. ارزشهای خانوادگی ما – نامق زین الدین - سال چاپ – ۲۰۱۶
Ailə dəyərlərimiz. Namiq Zeynəddin(۲۰۱۶)
۲۴. جملات حکیمانه در اسلام – تهیه شده بر اساس برنامه اقدام کمیته سازماندهی که در ارتباط با اعلام نخجوان به عنوان پایتخت فرهنگ اسلامی در سال ۲۰۱۸ تالیف شده است - سال چاپ – ۲۰۱۷
İslamda müdrik kəlamlar. Naxçıvan şəhərinin ۲۰۱۸-ci il İslam mədəniyyətinin paytaxtı elan olunması ilə bağlı yaradılmış Təşkilat Komitəsinin Tədbirlər Planına əsasən hazırlanmışdır.(۲۰۱۷)
۲۵. توبه – ناهد ممد اف - سال چاپ – ۲۰۱۶
Tövbə. Nahid Məmmədov(۲۰۱۶)
۲۶. مومنان برادر هستند – (احادیثی از حضرت محمد (ص) ) – نامق زین الدین - سال چاپ – ۲۰۱۶
Möminlər qardaşdırlar (Məhəmməd Peyğəmbərdən hədislər). Namiq Zeynəddin(۲۰۱۶)
۲۷. عبادت من - وزارت امور دینی – سال چاپ – ۲۰۱۷ (ترکیه)
İbadətim. Diyanət işləri bakanlığı(۲۰۱۷)
۲۸. اخلاق من - وزارت امور دینی – سال چاپ – ۲۰۱۷ (ترکیه)
Əxlaqım. Diyanət işləri bakanlığı(۲۰۱۷)
۲۹. حاج میر محمد کریم میرجعفر العلوی الحسینی الموسوی الباکووی - کشف الحقائق – جلد اول - سال چاپ – ۱۹۰۴
Kəşkül-Həqayiq I cild. Hacı Mirməhəmməd Kərim Mircəfər əl-Ələvi əl-Hüseyni əl-Musəvi əl-Bakuvi(۱۹۰۴)
۳۰. حاج میر محمد کریم میرجعفر العلوی الحسینی الموسوی الباکووی - کشف الحقائق – جلد دکم - سال چاپ – ۱۹۰۴
Kəşkül-Həqayiq II cild. Hacı Mirməhəmməd Kərim Mircəfər əl-Ələvi əl-Hüseyni əl-Musəvi əl-Bakuvi(۱۹۰۴)
۳۱. حاج میر محمد کریم میرجعفر العلوی الحسینی الموسوی الباکووی - کشف الحقائق – جلد سوم - سال چاپ – ۱۹۰۴
Kəşkül-Həqayiq III cild. Hacı Mirməhəmməd Kərim Mircəfər əl-Ələvi əl-Hüseyni əl-Musəvi əl-Bakuvi(۱۹۰۴)
۳۲. ابوحامد محمد غزالی – کیمیای سعادت – جلد اول
Kimiyayi-Səadət (Səadət kimyası) I cild. Əbu Həmid əl-Qəzali
۳۳. ابوحامد محمد غزالی – کیمیای سعادت – جلد دوم
Kimiyayi-Səadət (Səadət kimyası) II cild. Əbu Həmid əl-Qəzali
۳۴. ابوحامد محمد غزالی – کیمیای سعادت – جلد سوم
Kimiyayi-Səadət (Səadət kimyası) III cild. Əbu Həmid əl-Qəzali
۳۵. ابوحامد محمد غزالی – کیمیای سعادت – جلد چهارم
Kimiyayi-Səadət (Səadət kimyası) IV cild. Əbu Həmid əl-Qəzali
۳۶. ابوحامد محمد غزالی – کیمیای سعادت – جلد پنجم
Kimiyayi-Səadət (Səadət kimyası) V cild. Əbu Həmid əl-Qəzali
۳۷. تاریخ عرفان – (هایرانی آلتینتاش) – (ترکیه)
Təsəvvüf tarixi (Hayrani Altıntaş)
ملاحظات:
· با توجه به اینکه یکی از موثرترین روش ها و سیاست های کشورها استفاده از ابزار کتب آموزشی در دانشگاه ها بعنوان اولین و قوی ترین راه انتقال اندیشه های فکری و مذهبی و فرهنگی و ... ورود و نفوذ به سیستم آموزشی آن کشور خصوصا سیستم آموزشی دانشگاهی تلقی می گردد بنابراین به نظر می رسد ترکیه علاوه بر سایر عرصه های سیاسی ،نظامی،اقتصادی در مسایل دینی نیز بطور بنیادین برنامه ریزی نموده و علیرغم اینکه منطقه ای همانند نخجوان که بجز درصد کمی از مردم اکثریت شیعیان دوازده امامی هستند توانسته به سیستم آموزشی دانشگاهی نفوذ نماید و تاثیرات آن را می توان در تعداد فهرست کتب آموزشی ارائه شده از طرف دانشگاه ملی نخجوان ارزیابی نمود که این میزان نفوذ به شرح فهرست فوق قابل مشاهده می باشد.
· ترکیه با نقشی که در جریان جنگ دوم قره باغ بازی نمود با استفاده از ادبیات تاثیرگذار همچون دو دولت و یک ملت و با استفاده از مسایل قوم گرایی و بدست آوردن مقبولیت در اذهان عمومی و اکثریت مردم این منطقه توانسته خود را بعنوان یک ناجی و مدینه فاضله معرفی نماید. مضافا اینکه حمایت و همراهی صدرصدی حاکمان باکو و نخجوان و مسئولین امر فضا را برای هرگونه اقدام و فعالیتی از طرف ترکیه در منطقه مهیا و کاملا آماده نموده است در این بستر مناسب فراهم شده قطعا ترکیه از تمام ظرفیت ها و پتانسیل های خود برای عملیاتی نموده استراتژی دینی دیرینه خود بهره کافی و وافی را خواهد برد
· در برخی شبکه های اجتماعی و فضای مجازی بنظر می رسد برخی از جریانات کشورهای دیگر با فضاسازی از عقیده مردم که بیشتر آنها اهل شیعه و پیروان اهل بیت (ع) هستند سوء استفاده کنند و خود را به ظاهر به عنوان طرفدار اهل بیت معرفی نمایند. سپس با استفاده از این شیوه همراه با عرض ارادت و احترام به اهل بیت دیگر صحابه های پیامبر گرامی اسلام را مثل عمر، ابوبکر، عثمان و سایر صحابه را به مردم عادی به ندرت معرفی کنند. در ادامه این فرایند تشخیص دادن فرق بین مذهب شیعی و سنی روز به روز سخت تر خواهد شد و همه آنها را یکسان قبول خواهند کرد. این امر با عدم اطلاع اکثریت از مسایل دینی و تفاوت های بین شیعه و سنی در این منطقه تشدید می شود و این نیز یکی دیگر از روش های علیه شیعه در شبکه های اجتماعی در جریان است.
· علیرغم اینکه ترکیه در اوایل سال ۱۹۹۲ در جمهوری خودمختار نخجوان شروع به تبلیغات گسترده کرده است. در ادامه این فرایند ، در شهر نخجوان با احداث مسجد قارابکیر و مدارس ترکیه علاوه بر شهر نخجوان در شهرستان اردوباد و در شهرستان شرور افتتاح گردید. بعد از چندین سال معلوم شد که معلمان این مدارس از فرقه نورچیان بودند و در میان دانش آموزان همین فرقه را تبلیغ می نمودند. بعد از آشکار شدن این وضعیت در سال ۲۰۰۴ این مدارس بسته شدند. با اینکه ترکیه تا کنون با تمام امکانات خود و با استفاده از رسانه ها، کتاب ها، سریال ها، فیلم ها و سایر در جمهوری خود مختار نخجوان فرقه اهل تسنن را تبلیغ کرده است، مردم نخجوان الان هم پیروان راه اهل بیت (ع) هستند. لیکن این شرایط بدلایل گوناگون پیش گفته ثابت نمی باشد و به مرور زمان و برنامه های هدفند برای این منطقه قطعا تاثیرات خود را در آتی به همراه خواهد داشت .
· ترکیه همیشه از فرصت ها و تفرقه افکنی ها میان ایران و آذربایجان نهایت استفاده را برده است و در این مسیر توانسته است با اشاعه اخبار جعلی و قومیت گرایی در سطح وسیع و در شبکه های اجتماعی مردم منطقه را نسبت به ایران و ایرانیان بدبین و در نهایت دشمن معرفی نماید لیکن همانطور که قبلا نیز اشاره شد مرحله ایران ستیزی وارد فاز جدید و خطرناکی شده اند که می توان از آن به مرحله پروژه شیعه گریزی ( تعریف و روایت اینکه مردم شیعی ایران برای مردم منطقه و آذربایجان خطرناکند و ایجاد ترفندی تفرقه انگیز برای تاثیر بر شیعیان و مومنین و اذهان عمومی مردم آذربایجان ) نام برد که این موضوع می بایستی از طرف متخصصین امر جریان شناسی دینی و مذهبی مورد مطالعه و کاوش قرار بگیرد و تحولات اخیر سیاه نمایی ها را بیشتر نموده اند و به مردم آذری تلقین می نماید که شیعیان ایران قصد حمله به خاک آذربایجان را دارند و با استفاده از این شیوه ها ضمن ایجاد شکاف بیشتر و نامید کردن مردم از ایران آنها را به سمت و سوی جریانات طراحی شده قومی و مذهبی ترکیه ای سوق دهند و از این جهت این پروژه ای خطرناک برای مسلمانان شیعی آذربایجان تعریف شده است.و این از دیگر موضوعات مهمی است که بایستی از طرف اهل فن و کارشناسان در داخل کشور بیشتر مورد بررسی قرار گیرد.
· در حال حاضر در شهر نخجوان مسجد جدیدی در حال ساخت و اتمام است. در این مسجد جدید دو مدرسه لوم دینی برای خانم ها و آقایان نیر پیش بینی شده است. قطع به یقین با توجه به کتابهای اشاره شده در بالا که جزء کتب آموزشی مرجع علوم دینی اهل تسنن می باشند و در دانشگاه کلی نخجوان تدریس می شود بعد از افتتاحیه همین مدرسه در آنجا نیز این کتب را تدریس خواهند کرد. در صورت تحقق این امر آموزشی بنیادین افزایش تعداد پیروان اهل تسنن در آینده گمانه زنی می شود.
· پشتیبانی و حمایت های مالی بسیار زیاد سایر ادیان و مذاهب در برابر جریان شیعی ،مضافا نفوذ در مسئولین امر آذری از طرف سایر کشورها و تبلیغ سایر ادیان مانند دین یهود و کشورهای ترکیه و عربستان هرکدام با قدرت ،لیکن با سکوت کامل نسبت به تغییر بافت مذهبی به سمت اهل تسنن و صعودی ها به وهابیگری در این مناطق شیعی در حرکت هستند و یادآور می شود این جریان هیچگاه قطع نخواهد شد.
· پیشنهاد می گردد مقابله با پروژه و جریان شیعه هراسی و ستیزی علیه ایران ورود مراجع تقلید عالیقدر در داخل ایران می تواند به کمک دستگاه دیپلماسی بیاید و با بیان واقعیات و صدور اطلاعیه ها از زبان این مراجع عالیقدر که دارای مقلدینی در منطقه می باشند می تواند علاوه بر نشان دادن مواضع صریح این بزرگان ضمن دلگرمی و نشان دادن حقایق به مردم شیعی منطقه برخی شیطنت های رسانه های معاند را خنثی نماید و در روشنگری اذهان عمومی و شیعیان منطقه موثر و کارساز باشد. و موجبات امید و دلگرمی برای مردمان منطقه را به همراه خواهد داشت.
· به نظر می رسد پروژه شیعه گریزی از موضوعات بسیار مهم در حوزه جریان شناسی و مطالعاتی در منطقه قفقاز و جمهوری آذربایجان است که بایستی از طرف متخصصین امر جریان شناسی دینی و مذهبی مورد مطالعه و کاوش جدی قرار بگیرد.
· همانطور که در تحلیل های قبل اشاره شد که ترکیه به دنبال تغییر بافت مذهبی از شیعه به سنی گرایی است و برخی این موضوع را رد نمودند آثار آن در این مرحله به سمت و سوی جریان سازی شیعه ستیزی از طرف اتاق های فکر پانترکیسم ها و صهیونیست ها با مطالعه جریانات رسانه ای قابل ارزیابی می باشد. در حقیقت ترکیه با جنگ رسانه ای بدنبال طرح این موضوع است که ایران شیعی در حال لشکرکشی به آذربایجان شیعی است تا با این ترفند اذهان مردم شیعی آذربایجان را نسبت به ایران و جریان شیعی نا امید و بدبین کند و با اقدامات از پیش طراحی شده همگان را بطور نامحسوس به سوی سنی گرایی هدایت نماید هرچند که این جریان از سال های قبل آرام و لاک پشتی شروع شده ولی با استفاده از شعارهای قومیت گرایی و بمباران خبری از سال گذشته این جریانات سرعت گرفته است.
· در هیاهوی این جنگ روانی رسانه ای نیز برخی از مخالفین اسلام و شیعیان منطقه نیز آمار گمراه کننده در خصوص عقاید و دیندار بودن و یا بی دین بودن و حتی پا را فراتر نهاده و مدعی دروغین این موضوع هستند که نیمی بیشتر از مردم آذربایجان خداباور نیستند که این نیز یکی دیگر از شیطنت ها و خباثت های رسانه ای و تولید آمار و خبر جعلی است که به ایران مخابره می کنند. و از اساس باطل و گزاف گویی است.شایان ذکر است با توجه به اینکه بر اساس بند ۱۸ قانون اساسی جمهوری آذربایجان دین از سیاست و دولت جداست و با توجه به شواهد امر حکام آذری بدنبال بسط و اشاعه مکتب و جریان "دئیسم" deism در تلاش هستند ( ایان باربور درباره دئیسم مینویسد؛ اعتقاد به اینکه عقل انسان میتواند بدون توسّل یا تکیه به الهام، وحی و تعهد به مذهب، به وجود خداوند آگاهی و اذعان داشته باشد) این موضوع جریانی سازی جدیدی است که حکام آذربایجان برای مقابله با دین و جریان شیعی هستند و با اشاعه این اندیشه و باور بطور نامحسوس مشغولند تا مردم را نسبت به دین و اهل بیت (ع) بی اعتقاد و دور سازند . یکی از موضوعات با اهمیت در منطقه آذربایجان که متاسفانه در این حوزه یا اصلا ورود نکرده ایم یا بسیار اندک بوده موضوعات مطالعاتی ، پژوهشی و جریان شناسی و در نهایت جریان سازی در مقابل آنها بوده است. امید است مراکز مطالعاتی و پژوهشی و آینده پژوهی در مسایل مختلف بطور خاص آذربایجان و سایر همسایگان به جد ورود نماید چرا که رقبا و دشمنان ایران اسلامی بشدت و با دقت در حال پیشروی در تمام حوزه ها فعال هستند.
· با نگاهی به گذشته جریانات ضد دینی همیشه با قدرت از زمان شوروی در این منطقه تاکنون ادامه دارد تولیدات فرهنگی و سینمایی همانند فیلم "یدی اوغول ایسترم" (هفت پسر می خواهم) در سال ۱۹۷۰ در جمهوری سوسیالیستی شوروی آذربایجان تولید شده است که تمام سیاست های ضد دینی حکومت شوروی را به صورت واضح نشان داده است. در این فیلم هفت نفر برای استقرار قدرت شوروی در آذربایجان تلاش می نمایند و یک به یک تمام روستاهای آذربایجان را می گردند. این داستان نیز در روستایی اتفاق می افتد که توسط بلشویک ها برای ایجاد و تقویت قدرت شوروی تصرف شده اند.
در این فیلم نشان می دهند که همین هفت نفر به دنبال تعطیلی مساجد، کشتن ملاها و آخوند ها، تبلیغات بی دینی هستند. لذا این جریان بطور مستمر و در حال حاضر نیز در جمهوری آذربایجان نیز باقوت باقی است لیکن رنگ ولعاب آن تفاوت نموده است . هرچند که به ظاهر مسجدی تعطیل نمیشود بلکه رییس جمهور در شهر شوشی ( شوشا) به مسجد نیز می رود و با عوام فریبی و در عمق همان ادامه تفکر شوروی سابق را در سر می پروراند و دنبال می نماید.
· از این موضوع که با توجه به برنامه ریزی های طولانی مدت که از خیلی قبل و همان ابتدای تاسیس جمهوری آذربایجان هم شروع شده است که این تصمیم بر اساس سیاست های شیعه زدایی از منطقه آذربایجان صورت پذیرفته و یکی از دلایل آن نیز حکام آذربایجان بدنبال فاصله گرفتن از ایران از همان ابتدای به امر تاسیس این کشور بودند . و در مقابل جریان شیعی ایرانی سایر مذاهب و ادیان نسبت به شیعیان از آزادی عمل بیشتری برخوردار بودند و همین امر به تدریج بافت مذهبی جمهوری آذربایجان را تغییر داده و این جریان همچنان هم ادامه دارد.هرچند که آمار دقیقی از این موضوع در دست نیست لیکن می تواند بعنوان یک موضوع مطالعاتی و پژوهشی در دستور کار قرار گیرد.
· یادآور می شود علیرغم تمامی هزینه هایی که جمهوری اسلامی ایران در جمهوری آذربایجان و منطقه نخجوان انجام شده و اهالی مسلمان و شیعه و علاقمند را به سمت یادگیری علوم دینی سوق دادیم و هدایت نمودیم و آنها را صرفا برای مساجد آموزش دادیم حتی نه برای ورود به تدریس در دانشگاه ها غافل از اینکه حکام آذربایجان این را نمی پسندد و در نهایت چیزی که در نخجوان عیان است بغیر از دو تا سه نفر هیچکدام از این عزیزان بطور رسمی به علوم دینی مشغول نمی باشند و اکثرا برای ادامه زندگی به مشاغل مختلف خدماتی از قبیل برقکاری خودرو و ... روی آورده اند که عملا هیچگونه تاثیرگذاری ندارند.و متاسفانه از تربیت سایر رشته هایی که در آینده بتوانند در مناصب دولتی تاثیرگذار در دولت آذربایجان مشغول باشند غافل شدیم که این نیز یکی دیگر از سیاست های ناموفق ما در کادر سازی در این منطقه بشمار می رود.
· با تمام تفاسیر فوق نبایستی این نکته را از یاد برد که اکثر اهالی آذربایجان از عمق جان و دل به اهل بیت (ع) اعتقاد دارند و استفاده از مشترکات اماکن مذهبی و برجسته نمودن نقش خواهران امام هشتم (ع) شیعیان که در مشهد و حضرت معصومه (س) در قم و بی بی حکیمه و بی بی رحیمه (نارداران ) در باکو می توانند بعنوان گنجینه های معنوی پیوند دهنده مردمان شیعی این منطقه مورد همبستگی و اتحاد و همدلی شیعیان در منطقه باشند .و از این ذخایر معنوی در راستای توسعه و گسترش معارف اسلامی و شیعی بهره ببریم.
در پایان یادآور می گردد موضوعات مطروحه فوق از طرف مراجع و کارشناسان تخصصی ذیربط در داخل کشور قابلیت بررسی بیشتر و بحث های کارشناسی داشته و امید است مورد توجه عزیزان امر در این حوزه قرار بگیرد و خروجی مطالعات آنها نیز برای نهادهای فرهنگی خارج از کشور ارسال گردد.
ابوالفضل ربیعی وابسته فرهنگی
نظر شما