اسرار پشت پرده طرح آتش بس در غزه
هانده فرات
هفته هاست که مقابل چشم جهانیان قتل عام صورت می گیرد. آمریکا که گهگاه نسبت به این حوادث به اخطار و هشداری بسنده می کرد، گویی یک چشمی تنها به تماشای این کشتار نشسته است.
سپس انگار نه انگار که همین آمریکا چشم به روی این قتل عام بسته به یک باره طرح آتش بس سه مرحله ای خود را اعلام کرده و از هر دو طرف خواست که این طرح را بپذیرند. همچنین زمینه مناسب برای تصویب آن در شورای امنیت سازمان ملل متحد، با14 رای موافق بدون احتساب رای ممتنع روسیه، را فراهم کرد.
در این میان واکنش حماس به طرح مذکور در رسانه های جهانی بازتاب گسترده ای یافت. یکی از مقامات ارشد این سازمان در بیانیه‌ای به بی‌بی‌سی تاکید کرد که آنها خواستار تعهد اسرائیل به آتش‌بس دائمی هستند.
حماس همچنین در بیانیه خود اعلام کرد که آماده است با متحدان خود یعنی جنبش جهاد اسلامی فلسطین به توافق برسد.
جزئیات طرح آمریکایی و تردیدهای حماس
آنچه از جزییات امر برمی آید این است که این پیشنهاد شامل موضوعاتی مانند آزادی متقابل گروگان ها و اسیران و بازسازی غزه است. و اما جزئیات آن:
- در صورت توافق طرفین، در اولین گام حماس باید گروگان های غیرنظامی اعم از زنده یا مرده را ظرف 42 روز به طرف اسرائیلی تحویل دهد و اسرائیل نیز اسرای فلسطینی را آزاد نماید. در طول این مدت آتش بس برقرار خواهد بود.
- در مرحله دوم، حماس نظامیان گروگانی را که در اختیار دارد آزاد می کند. اسرائیل نیز زندانیان را آزاد خواهد کرد. در طول این روند تنش و درگیری صورت نخواهد گرفت.
سوالات حماس
سؤالاتی که به دلیل اظهارات مبهم برای حماس پیش آمده نیز به شرح زیر است:
- هیچ ضمانتی وجود ندارد که اسرائیل پس از گرفتن همه گروگان ها، جنگ را از سر نگیرد.
- موضوع مبادله اسرا نیز برای حماس مبهم است. معلوم نیست اسرائیل چند نفر و چه کسانی را در ازای گروگان های حماس آزاد می کند. آیا اسرائیل که مدام غیرنظامیان را بازداشت می کند، مثلاً آنچه را که دو روز پیش انجام داده بود، دست از این کار بر می دارد؟ یا قصد دارد بازی جدیدی راه بیاندازد؟ ـآیا واقعاً کسانی را که سال ها در زندان نگه داشته است آزاد می کند؟ سوال دیگر این است که سرنوشت زندانیان سیاسی که برای حماس مهم هستند چه خواهد شد؟ مثلا مروان برغوثی از فرماندهان فتح هم جزو این افراد خواهد بود؟
ورود آنکارا به این فرآیند
در جریان این روند مذاکراتی در سطوح مختلف بین آمریکا و ترکیه انجام شد. در این گفتگوها، آمریکا از ترکیه خواست تا حماس را متقاعد کند که این پیشنهاد را بپذیرد. آنکارا نیز پس از مذاکره با حماس ، این سوال را از آمریکا پرسید:
- چه کسی تضمین می کند که اسرائیل دوباره دست به قتل عام نزده یا حمله نخواهد کرد؟ و آمریکایی ها در پاسخ گفتند که "ما قول می دهیم". ترکیه با ابراز نگرانی از احتمال نقض تعهد شفاهی اسرائیل، یادآور شد که قبلاً این تخلف را انجام داده است. به همین دلیل خواستار تعهد کتبی شد.
- آنکارا در جلسات خود با حماس توصیه کرد که "به جای رد این پیشنهاد، بخش های ناقص و مبهم در متن را تغییر دهند."
آیا آتش بس برقرار خواهد شد؟
توقع اصلی حماس به طور خلاصه، آتش بس دائمی و اجرای راه حل دو کشوری است. از آنجایی که اخبار استعفا یکی پس از دیگری از سوی دولت اسرائیل به گوش می رسد، چگونگی تداوم روند آتش بس زیر ذره بین قرار دارد. اما اگر مشکلات در مذاکرات حل شود و آتش بس حاصل شود، اسرائیل باید طبق پیشنهاد آمریکا از غزه خارج شود.
چه کسی غزه را اداره خواهد کرد؟
- بر اساس این پیشنهاد، اسرائیل عقب نشینی می کند، اما کنترل غزه را به حماس واگذار نمی کند.
- آمریکایی ها در این نشست اعلام کردند که می خواهند کنترل غزه را به محمود عباس بسپارند. با این حال، طرف ها می دانند که این امر محقق نخواهد شد.
پیشنهاد دولت فن سالاری حماس
در مذاکرات پشت درهای بسته، حماس پیشنهادهای مهمی ارائه کرد که می توان آنها را این گونه خلاصه کرد:
- حماس و فتح در غزه وجود نداشته باشد بلکه دولتی متشکل از تکنوکرات ها غیر از اعضای این دو سازمان، تشکیل شود.
- حماس می پذیرد که به سازمان آزادیبخش فلسطین بپیوندد و پیشنهاد برگزاری انتخابات برای یک سال و نیم بعد را داد.
- یکی دیگر از این پیشنهادات نیز خلع سلاح گردان های عزالدین قسام و پیوستن به ارتش رسمی کشور با تأسیس دولت فلسطین، می باشد.
در پایان
آیا همه این پیشنهادات پذیرفته می شود؟ در شرایطی که دولت اسرائیل متزلزل شده است، آیا تلاش آمریکا برای صلح یا آتش بس آمریکا به نتایج مثبت منتج خواهد شد؟ یا آمریکا صادق است؟ پاسخ به این سوالات در حال حاضر نامشخص است.
اگر در غزه آتش بس حاصل شود و اراده بین المللی برای تداوم آتش بس و بازسازی غزه وجود داشته باشد، ترکیه از حضور در این روند استقبال خواهد کرد.
منبع خبر:
نظر شما