جماعت اسلامی پاکستان بزرگترین و قدیمی‌ترین جنبش احیاگر ایدئولوژیک اسلامی در پاکستان است که توسط متفکر اسلامی قرن بیستم، سید ابوالاعلیٰ مودودی، که قهرمان اصلی مبارزه برای احیای اسلام به شمار می‌رود، بنیان گذاری شد. این حزب قبل از تأسیس پاکستان، در 3 شعبان 1360 هجری قمری (مصادف با 26 اوت 1941) بنیان گذاری شد .

سید ابوالاعلی مودودی و 74 نفر دیگر پایه و اساس این حزب را مبارزه برای آوردن انقلاب اسلامی در کشور گذاشتند. این حزب معتقد است که اسلام یک قانون کامل زندگی است و طرفدار آن است که آموزه های اسلامی باید در همه ابعاد زندگی، از جمله سیاست و امور کشوری به کار گرفته شود.

جماعت اسلامی پاکستان یکی از معدود جنبش های اسلامی جهانی است که بیش از نیم قرن است که به طور مسالمت آمیز برای احیای اسلام در سراسر جهان تلاش می کند.

جماعت اسلامی از مردم می‌خواهد که در طول زندگی خود از خدا و حضرت محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) پیروی کنند و نفاق و شرک را کنار بگذارند. علاوه بر این، جماعت می خواهد که به جای افرادی که در سیاست از خدا روی گردانیده اند، رهبری را به افراد مؤمن و صالح واگذار کنند.

اصول و پایه ی جماعت اسلامی، تبلیغ در «اصول شش گانه» بیان شده است: ایمان، صلاح (نماز)، ذکر، احترام به مسلمانان، خلوص نیت، تبلیغ و دعوت به دین.

فعالیت ها

جماعت اسلامی برای رسیدن اهداف و مقاصد فعالیت های آموزشی، تشکیلاتی، خدماتی، جهادی، سیاسی و دانشگاهی را سازمانده هی می کنند یا در آن شرکت می کنند.

فعالیت های دعوتی و دانشگاهی

دروس قرآن، محافل حدیث، مطالعات گروهی ، سخنرانی ها، مراکز آموزشی و کتب مطالعاتی نه تنها وسیله دعوت و تربیت کارگذاران جماعت و مردم عادی است، بلکه باعث تشکیل جماعت پایدارتر می شود.

فعالیت های خدماتی

بسیاری از کارهای آکادمیک و رفاه عمومی زیر نظر جماعت اسلامی پاکستان انجام می شود. شبکه های اهدای

خون داوطلبانه، مراکز صنایع دستی، کلینیک های خیریه، آمبولانس ها، کتابخانه ها، مؤسسات آموزشی، بیمارستان ها و ... در سراسر کشور ایجاد شده است. جدای از این، جماعت به طور فعال کمپین های داوطلبانه مختلفی برای امدادرسانی در بلایای طبیعی سازماندهی می کند.

فعالیت های سیاسی

جماعت با اختلاف سومین حزب سیاسی پاکستان در میان احزاب شرکت کننده در انتخابات ملی، استانی و محلی است. اما تعداد کمی از نامزدها موفق هستند. لازم به ذکر است که در دوران تبعید نواز شریف و بی نظیر بهتو، جماعت+ به دلیل برنامه ضد آمریکایی خود توانست به موفقیت های چشمگیری دست یابد.

رهبران مهم جماعت اسلامی

از رهبران مهم این حزب می توان به سراج الحق، لیاقت بلوچ، دکتر معراج الهدی و عبدالغفار عزیز اشاره کرد.

بالاترین مسئولیت یا سمت سازمانی در جماعت اسلامی امیر نام دارد. امیر جماعت با رأی آزاد توسط اعضای جماعت انتخاب می شود. این انتخاب فراتر از هرگونه تعصب قومی، خانوادگی و منطقه ای است. امیر جماعت برای مدت پنج سال انتخاب می گردد. مشخصات امیران جماعت اسلامی پاکستان تاکنون به شرح زیر است:

 سید ابوالعلا مودودی – 26 اوت 1941 تا 4 نوامبر 1972

 میان طفیل محمد – نوامبر 1972 تا اکتبر 1987

 قاضی حسین احمد – اکتبر 1987 تا آوریل 2009

 سید منور حسن - آوریل 2009 تا مه 2014

 سراج الحق – ژوئن 2014 تا 2024

 حافظ نعیم الرحمان - آوریل 2024 تا به امروز

به طور کلی مجلس ملی پاکستان 336 کرسی دارد که 266 کرسی در طی انتخابات به صورت مستقیم انتخاب می شوند. این در حالی است که مابقی 70 کرسی به بانوان و اقلیت های مذهبی اختصاص داده شده است.از میان 175 حزب ثبت شده در کمیسیون انتخاباتی، حدود 23 حزب را، حزب های سیاسی- مذهبی تشکیل می دهند که به چند حزب اشاره می شود: جماعت اسلامی، تحریک لبیک پاکستان، مجلس وحدت مسلمین، جماعت علمای اسلام نذریاتی، شورای اتحاد سنی و ... .

نگاهی به عملکرد حزب جماعت اسلامی در پانزدهمین و شانزدهمین دوره ی انتخابات

بر طبق گزارشات (Gallup Pakistan) در شانزدهمین دوره ی انتخاباتی ،حزب های سیاسی- مذهبی موفق به کسب 12% از کل آراء کشور شدند.

در انتخابات 2024، جماعت اسلامی موفق به کسب هیچ کرسی در مجلس ملی پاکستان نشد که شکست سختی را برای این حزب رقم زد. در طی این ماجرا امیر جماعت، سراج الحق از سمت خود استعفا داد اگر چه اعضای حزب با استعفا وی موافقت نکردند.

یکی از اعضای حزب جماعت اسلامی به حزب تحریک انصاف پیوست و گفت:" ما برای مدت طولانی در این بازی بوده ایم اما نتوانسته ایم نتیجه مطلوبی را به دست آوریم. به انتخابات 8 فروریه نگاه کنید. بیش از 200 نامزد انتخاباتی معرفی شدند ولی حتی یک کرسی هم نتوانستیم به دست آوریم."

جماعت اسلامی در انتخابات 2024 توانست 1.34 میلیون رای کسب کند و این امر باعث شد که به سومین حزب سیاسی- مذهبی پاکستان تبدیل شود.

بیشترین موفقیت این حزب در ایالت سند بوده است که موفق به کسب 0.51 میلیون رای شد و در ایالت پنجاب0.4 میلیون و در خیبرپختون خوا نیز توانست 0.35 میلیون رای کسب کند. بدترین نتیجه انتخاباتی جماعت اسلامی در بلوچستان به وضوح قابل مشاهده است که این حزب فقط توانست 18.8 هزار رای کسب کند.در ادامه جدول آراء این حزب در سال های 2024 و 2018 بر اساس میزان رای کسب شده در شهرهای مختلف ارائه می گردد.

نتیجه انتخابات 2024 نشان می دهد که این حزب عملکرد ضعیفی داشته است. در مقایسه اگر به انتخابات 2018 بنگریم این حزب عملکرد بهتری را ارائه داده بود. در پانزدهمین دوره انتخابات(2018) حزب جماعت اسلامی، با حزب جمعیت علماء اسلامی(JUI-F) متحد شد و موفق شدند به صورت مشترک، با کسب 2.5 میلیون رای، 13 کرسی را از آن خود کنند.

منابع (References):

1. https://jamaat.org/content/89
2. https://www.independenturdu.com/node/164721
3. https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%85%D8%A7%D8%B9%D8%AA_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D9%BE%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86
4. https://www.dawn.com/news/1802178
5. https://www.thedayspring.com.pk/jamaat-e-islami-pakistan-secures-significant-voter-support-in-2024-general-elections/
6. https://www.gallup.com.pk/post/36285