واضح است که همه گیر ویروس کرونا و عواقب آن باعث بازنگری ارزش های زندگی خواهد شد. در قزاقستان ، این روند به ویژه در شبکه های اجتماعی به چشم می خورد که در آن اختلافات مربوط به زبان ملی و سایر موضوعات که برای مدت طولانی باعث ناراحتی و شکاف در جامعه می شد ناگهان ناپدید شد ، اما اکنون متاثر از کرونا موضوعات مسئولیت جمعی، همبستگی اجتماعی و مبارزه برای بقا به طور فعال مورد بحث قرار می گیرد. شاید این فقط یک واکنش موقتی باشد و پس از اتمام یک بحران جهانی، همه چیز به حالت عادی برگردد اما در هر صورت معلوم است که این بحران اثر خود را بر همه ما می گذارد و ما را مجبور به بازنگری دیدگاه های خود نسبت به زندگی کند. اما ما را به کدام سمت سوق می دهد؟ در این مورد نظرات کارشناسان را خواسته ایم.
نورلان عسلکان، سردبیر مجله "تحقیقات و فناوری های فضایی" می گوید روشی که ما بر اساس آن زندگی کردیم و ساخته ایم، فقط اقامت در خانه موقتی بوده است، به نظر من، به تحولات کنونی باید نگاهی خوشبینانه داشته باشیم. چراکه این تحولات بر اساس خواسته ما یا مقامات سیاسی اتفاق نمی افتد که بتوانیم آن را نادیده بگیریم. نیروهای آسمانی در مقیاس بزرگ فعال شده که ما را به تصمیم گیری جدی برای خود و کشور مجبور ساخته است.قاسم-ژومارت توکایف رئیس جمهور قزاقستان یکی از کسانی است که در شرایط کاملا نامعلوم و تاریک عمل می کندبا این وجود نمی توان عمل کرد او را منفی توصیف کرد بر عکس وی دچار هراس نشده و سعی دارد اوضاع را اصلاح کرده و ضررها را به حداقل برساند. طبق این اصل کار می کند که ابتدا آتش را خاموش می کند و بعداً به بقیه مسائل می رسد.شرایط واوضاع فعلی وابسته به هیچ کسی نیست. فقط می توانیم برای آینده پیش بینی کنیم. واضح است که منابع و دخیره های ما تمام می شود. در این راستا لازم است سیستم بودجه دولتی را کاملا اصلاح کنیم طبعاً بسیاری از وظایف غیر ضروری وبعضی دارای ها بی ارزش می شود. به مراکز اداری شیک، هتل ها، رستوران ها، مراکز تجاری بین المللی نگاه کنید، همه آنها در یک لحظه خالی شده استاین وضعیت ادامه یابد ارزش اکثر آنها از بین خواهد رفت و نگهداری از آنها هیچ معنی ندارد. منابع را باید برای نیازهای پزشکی یا سایر اهداف مهم استفاده کرد. مردم در انزوا نیز مریض می شوند. حوزه بهداشتی به حوزه با اولویت تبدیل می شود. لومونوسوف گفته بود که وظیفه اصلی دولت، نگهداری و حفاظت از مردم است. اکنون این مسئله روز شده و بقیه امورکنار گذاشته می شود نه تنها منابع مالی و تولید مواد غذایی، بلکه املاک و مستغلات و زمین ها و تولیدات متوقف شده را هم باید بهسازی نمود. فعالیت بخش های مختلف از جمله رستوران داری، صنعت گردشکری و سایر بخش هایی غیر ضروری کاهش می یابد. همزمان تقاضا برای تامین زندگی مانند تولید مواد غذایی، برق و سوخت، سازماندهی کار از راه دور، آموزش از راه دور، لجستیک و غیره افزایش یافته است.
ما منتظر پیشرفت در مبارزه با اپیدمی ویروس کرونا هستیم و امیدواریم که روزی از انزوا خانگی بیرون بیایم. اما به نظرم؛ اولا، این امر در یک لحظه اتفاق نمی افتد. مرحله به مرحله صورت می گیرد، موانع با احتیاط حذف می شود و سرانجام مرزهای ملی باز می شود. دوم اینکه ما تا آخر رژیم قرنطینه تغییر ات زیادی می کنیم به علاوه درک می کنیم که در مدت انزوای خانگی، کل جهان به طور غیرقابل تصوری تغییر یافته است.
اکنون کشور و مردم عادی دو وظیفه مهم دارند که نیروی محرک تحولات خواهد بود. یکی از لحاظ تاکتیکی، زنده ماندن است و دوم از لحاظ راهبردی، یافتن منابع برای امرار معاش است. بقیه چیزها، غیرضروری تلقی می شود و کنار می رود، شخصا نگرانی جدی نسبت به جهت گیری سنتی اقتصاد کشور دارم. در حال حاضر تقریباً تمام کشورها محدودیت هایی در صادرات غذا و سوخت اعمال می کنند. به این معنا که ما باید راه های دیگری را جستجو کنیم – شاید لازم باشد با همسایگان خود در مورد بارگیری برخی کالاها و سایر مسائل مذاکره کنیم. در وضعیت کنونی کشورها و رهبران آن به دو گروه تقسیم شده اند، آنهایی که سعی می کنند به حالت عادی برگردند و آنهایی که تحولات را پذیرفته واقداماتی درا انجام می دهند. فکر می کنم از این نظر قزاقستان دلایل خاصی برای خوش بینی دارد. زیرا روشی که ما بر اساس آن زندگی کردیم و ساخته ایم، فقط اقامت در خانه موقتی بوده است. ما در معنای تاریخی، اجتماعی و اخلاقی، یک جامعه ای که چندان دلپذیر نیست شکل داده ایم. ما فضایی را ایجاد کردیم که در آن بی عدالتی اجتماعی رشد می کرد ، جایی که همه صرفا تحمل می کردند و در بهترین حالت خود را برای زندگی بهتری در آینده یا جاهای دیگر آماده می کردند. اکنون این "لباس پوسیده" افتاده، اکثر بت ها برانداخته شده اند و کسانی که مانند یک آتش نشان تلاش می کنند اوضاع را نجات دهند، روی صحنه می آیند. سؤال اصلی این است که پس از خاموش شدن آتش، چگونه رفتار خواهیم کرد ؟
ماکسیم کرامارینکو رئیس جریان سراسری اسلاو "لاد": "فردگرایی در مقابل شکل های مختلف جمعی گرایی شکست می خوردبیماری فراگیر ویروس کرونا جهان و جامعه ما را تغییر می دهد. با وجود این که در ظاهر در صلح زندگی می کنیم، اما نگران مسائل امنیت و زنده ماندن هستیم. هم اکنون در بسیاری از بخش های اقتصاد رکود مشاهده می شود که موجب ورشکستگی شرکت ها و افزایش بیکاری می گردد که بدون شک ارزش های خاص جامعه مصرفی را کنار می گذارد. اکنون مردم درک کرده اند که بسیاری از چیزهایی که قبلا برای آن پول زیادی خرج می شد، چندان لازم نیست، بویژه موقعی که چشم انداز از دست دادن درآمد و شغل پیش رو است. جهان که قبلا برای هر فردپولدار در دسترس بود، اکنون به مناطق قرنطینه نقسیم شده است و بسیاری از مردم نه تنها به خاطر مقررات دولت، بلکه بدلیل ایمنی خود، مایل نیستند از این مناطق بیرون بروند.
اطلاعات روزانه در مورد وضعیت جهان در رابطه با گسترش COVID-19 گزارش هایی را از جبهه جنگ به یاد می آورد و همانطور که ویروس شناسان پیش بینی می کنند،میزان مرگ و میر بدلیل این بیماری افزایش می یابد. بسیاری از مردم متوجه شده اند که این ویروس صرف نظر از زبان، ایمان، رنگ پوست و شکل چشم، همه را تحت تاثیر قرار می دهد و در مبارزه با این تهدید ناگهانی که بشریت آمادگی آن را نداشته است، اختلافات درباره برتری قومی ، فرهنگی یا مذهبی نامناسب است. زیرا در شرایط بحران اپیدمیولوژیکی و اقتصادی، زنده ماندن فقط با کمک به یک دیگر و در کنار هم بودن، آسان تر است،لازم است به واکنش های کشورها با سنت های سیاسی مختلف به این بیماری همه گیر توجه کرد. چین، سنگاپور و کره جنوبی اقدامات کارایی و سیستماتیک در مهار بیماری همه گیر به عمل آورده اند در حالی که "اروپای جمعی" حتی نتوانست به خودش کمک کند. در این رابطه وحدت و ارزش های اعلام شده آن، مورد تردید جدی قرار گرفته است. در واقع در مبارزه با ویروس کرونا، فردگرایی غربی به شکل های مختلف جمع گرایی باخته است.
روشن شد که پزشکی غربی استوار بر روابط سرمایه داری در واقع قادر به مقابله با ویروس همه گیر کرونا نیست، بر خلاف سیستم بهداشتی مبنی بر اصول دسترسی عمومی، نمونه بارز یاس و ناامیدی از همبستگی"غرب جمعی"، وضعیت ایتالیا است. چین، کوبا و روسیه به دولت اروپا که عضو ناتو و اتحادیه اروپا است کمک کردند و و بدین ترتیب نشان دادند که چه کسی واقعاً آماده است مسئولیت امنیت جهانی را بپذیرد.
این وضعیت باید بر جهت گیری قزاقستانی ها تاثیر بگذارد. اینجا مسئله در انتخاب متحدان نیست، بلکه در انتخاب مدل ایجاد جامعه عادلانه است. اکنون ما می بینیم کشورهای دارای دموکراسی پیشرفته، جایی که هر انسان دنبال منافع خودش هست، متحمل خسارات بیشتری نسبت به کشورهایی شده اند که تجربه سوسیالیستی جمع گرایی دارند و ملت هایی که نماینده فرهنگ سیاسی خاوردور هستند، به گفته برخی از کارشناسان، همه گیری ممکن است به مدت طولانی ادامه یابد. مثلا، پژوهشگران انستیتوی آلمانی بنام روبرت کخ پیش بینی می کنند که ویروس تا 2 سال فعال خواهد بود. در این مدت نزدیک به 70 تا 100 درصد جمعیت کره زمین به این ویروس مبتلا خواهد شد. با این حال کسی نمی تواند تضمین کند که عود بیماری و یا موج دوم آن صورت نگیرد. اما احتمالا در طول مبارزه با ویروس کرونا، جهت گیری های ارزشی جدیدی در نسل جاری قزاقستانی ها و در واقع در کره زمین رخ خواهد داد.
آیمان ژوسوپ آوا، کارشناس انستستوی اقتصاد و سیاست جهانی زیر نظر بنیاد نخستین رئیس جمهورمی گوید : این بحران خصوصاً به طبقه متوسط ضربه شدیدی خواهد زد،بحران معمولا موجب بازنگری الگوهای تعامل موجود در جامعه می شود، به ویژه اگر جامعه تمایل به ایجاد چنین تغییراتی داشته باشد. در بهترین حالت، منازعات تفکیک کننده جامعه باید تغییر یابد، درک نیاز به ایجاد مدل جدید و سازنده تعامل افزایش یابد ، یک نیاز عینی به متحد شدن در مواجهه با یک تهدید بیرونی که برای همه یکسان است، باید بوجود بیاید. حتی اگر این اتفاق نیفتد، ایجاد یکپارچگی به میزان مشخصی در میان مردم، امری اجتناب ناپذیر است، زیرا دقیقاً در چنین شرایطی مردم متوجه می شوند که چقدر با یکدیگر ارتباط دارند و رفاه کل جامعه به هر شخص و رفتار او بستگی دارد در این راستا موضع مارک لورنس شراد کارشناس سیاسی جالب است که غیر نظامی شدن میهن پرستی آمریکایی و ظهور عشق به جامعه را به عنوان پیامدهای اصلی بیماری همه گیر کرونا پیش بینی می کند. به اعتقاد وی سرانجام میهن پرستی به عنوان نگرانی برای سلامتی و زندگی جامعه تلقی خواهد شد نه به عنوان نابودی جامعه دیگر. در مجموع، دیدگاهها در مورد تغییر درک قالب های امنیتی که از این پس یک سیستم مراقبت های بهداشتی توسعه یافته و قابل دسترس را تداعی می کند، بسیار رایج می شود و مورد پشتیبانی بسیاری از مردم قرار می گیرد.
به ویژه این بحران ضربه شدیدی به طبقه متوسط کل کشورهای جهان خواهد زد. مردم این طبقه سریع فقیر می شوند و سبک زندگی معمول آنها از بین می رود. به گفته کارشناسان، پس از کاهش همه گیر ویروس کرونا، یک همه گیر دیگر صورت می گیرد که مربوط به مشکلات سلامتی روانی جمعیت خواهد بود. هرگونه تماس اجتماعی موجب نگرانی خواهد شد، افرادی که مبتلا به ویروس کرونا بوده اند، بدنام می شوند و همین امر آنها را برای مدت طولانی از زندگی اجتماعی انزوا می کند ، وضعیت افراد سالخورده تنها رو به وخامت می رود، بیگانه هراسی تشدید می شود و موارد خشونت خانگی افزایش می یابد.
بدون شک روندهای جهانی قزاقستان را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. حتی در حال حاضر نیز این روند ها در جامعه در قالب تشدید تنش اجتماعی، افسردگی، بدنامی افراد مبتلا، قابل مشاهده است. اما پیامدهای مثبتی نیز وجود دارد از جمله درک اهمیت سلامتی و وابسته شدن بیشتر مردم به همدیگر، مهم این است که کرونا انگیزه ای برای وحدت جامعه شده است.
مثلا تعدادی از سازمان های شهر آلماتی از جمله بازار مرکزی به تهیه و توزیع مواد غذایی و دارویی به طور رایگان به نیازمندان پرداخته اند، رستوران های متعددی مبتکر توزیع قهوه و نان به پزشکانی شده اند که در خط اول با ویروس کرونا مبارزه می کنند. جریان داوطلبان فعال شده است.
می توان فرض کرد که این روند ادامه خواهد یافت ، زیرا شبکه های اجتماعی که در این دوره بوجود می آید، با توجه به افزایش درک از جامعه به عنوان یک ساختار واحد، به احتمال زیاد در آینده مورد نیاز خواهد بود. به گفته برخی از دانشمندان، جهان از لذت‌گرایی دور می شود و مردم آگاه تر می شوند و درباره تاثیر رفتار خود بر اطرافیان بیشتر می اندیشند. در مجموع جامعه قوی تر و منسجم تر می شود.
نظر شما