مسجد تاریخی سه گنبدی در نارسینگدی حتی پس از گذشت حدود ۳۰۰ سال نیز همچنان قد علم کرده و گواهی بر میراث غنی باقی مانده از معماری مسلمانان در دوران مغول است. این مسجد که در "پالاش" در "پارولیا" واقع شده است، همچنان به عنوان یک نقطه عطف مذهبی و معماری جلب توجه می کند و عظمت صنعت و هنر معماری مغول را به نمایش می گذارد.
اسناد تاریخی حاکی از آن است که از سال ۱۵۸۰ تا ۱۷۲۲ منطقه نارسینگدی به ماهشوردی معروف بوده است. در آن دوره، قایق‌های بادبانی بزرگ اغلب از رودخانه برهماپوترا عبور می‌کردند و تماشاگران را به سواحل آن جذب می‌کردند. اعتقاد بر این است که نام "پارولیا" از رسم محلی مردمی که برای تماشای قایق‌ها در رودخانه جمع می‌شدند ریشه گرفته است.
بالای سر در ورودی مسجد، کتیبه هایی به خط فارسی و بنگلایی، تاریخچه مختصری از ساخت مسجد را ارائه می دهد. بنا بر کتیبه‌ها، این مسجد در سال ۱۱۲۸ هجری قمری، در قرن هجدهم میلادی، توسط زینب بی‌بی، دختر مرشد قلی خان، سبحدار(فرماندار) استان مرشدآباد که بعدا اولین نائب مستقل بنگال شد، ساخته شده است.
مقبره ای گنبدی شکل حاوی قبرهای زینب بی بی و همسرش دیوان شریف خان اکنون در مجاورت مسجد قرار دارد. روایات تاریخی حاکی از آن است که دیوان شریف خان در سال ۱۱۲۸ هجری قمری از دنیا رفت و پس از آن ، زینب بی بی مسجد را ساخت.
محوطه مسجد ۵/۳ هکتار زمین است که شامل چهار حوض با پلکان های سنگی با قاب های قابل توجه ۵۰ فوتی است که توسط ستون های سنگی مستحکم پشتیبانی می شود.
مسجد دارای یک ورودی اصلی، سه در واقع در ضلع شرقی و یک در، در هر کدام از ضلع های شمالی و جنوبی است. پشت بام، شامل سه گنبد بزرگ است. این محوطه دارای یک دیوار دور تا دور مستحکم است که یک حیاط وسیع دارد و دو مناره در گوشه شمال شرقی آن دیده می شود.
زلزله سال ۱۹۰۴ باعث ایجاد شکاف در سقف مسجد و فروریختن اقامتگاه اداری دیوان شریف خان شد. ویرانه های چندین قبر باستانی هنوز در گوشه شرقی مسجد وجود دارد.
هم اکنون حتی پس از گذشت حدود سه قرن، صدها نفر از ارادتمندان به اقامه نماز در این مسجد و زیارت مقبره ادامه می دهند. ساکنان محلی می گویند حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ نفر هر روز از مسجد بازدید می کنند و در آن نماز می خوانند.
مسجد و ساختارهای مجاور آن توسط یک کمیته مدیریت محلی نگهداری می شود و چهار حوض بزرگ به عنوان منبع اصلی درآمد آن عمل می کنند.
حافظ محمد ولی الله، امام مسجد، می گوید که این مسجد در سال ۱۹۸۹ پس از ایجاد شکاف های ساختمانی در آن مورد بازسازی قرار گرفت و بعداً در سال ۲۰۱۲ برای حفظ جوهره تاریخی خود، ترمیم شد.
نویسنده: جهاد الاسلام.
(روزنامه دیلی استار، چهار شنبه ۵ مارس ۲۰۲۵)
نظر شما