ناتوانی یک کشور در ارائه امید و فرصت، مهاجرت را به عملی از سر ناچاری تبدیل کرده است. هزاران پاکستانی در حال ترک وطن خود هستند، نه از روی میل، بلکه از سر اجبار—با خطر کردن جان خود، تنها برای مواجهه با طرد، تراژدی، یا حتی مرگ.
اوج این بحران در ۲ ژانویه ۲۰۲۵ نمایان شد، زمانی که یک قایق حامل مهاجران در نزدیکی جزایر قناری اسپانیا واژگون شد. از میان ۵۰ نفری که جان باختند، ۴۴ نفر پاکستانی بودند—جوانانی که همه چیز خود را برای آینده‌ای بهتر قمار کردند، اما سرانجام در دریای بی‌رحم ناپدید شدند. این فاجعه تنها یک تراژدی نیست؛ بلکه محکومیت تلخ یک ملت است که در تأمین ابتدایی‌ترین نیازهای مردم خود ناکام مانده است.
کسانی که از این سفرهای خطرناک زنده می‌مانند، با مشکلات جدیدی روبرو می‌شوند. اخراج اجباری پاکستانی‌ها به شکل نگران‌کننده‌ای افزایش یافته است. تنها در ژانویه ۲۰۲۵، ۲۲۰ پاکستانی از کشورهایی مانند ایالات متحده، چین، ترکیه، زیمبابوه و سنگال دیپورت شدند.
۱۲ نفر از آن‌ها پس از فرود در فرودگاه بین‌المللی جناح در کراچی بازداشت شدند—تحقیر شده، دستگیر شده، و رها شده در آینده‌ای نامعلوم. در همین حال، عربستان سعودی در عرض دو روز، ۴۷ پاکستانی را اخراج کرد و دلیل آن را تخلفات ویزا و کار بدون اسپانسر عنوان کرد. تایلند نیز مقررات سختگیرانه‌ای علیه پاکستانی‌هایی که با مدارک جعلی سفر می‌کنند، اعلام کرده و متخلفان را برای همیشه در لیست سیاه قرار داده است.
این اخراج‌ها، تنها بخشی از خروج دسته‌جمعی پاکستانی‌ها است—مردمی که نه به خاطر میل شخصی، بلکه از شدت ناامیدی و شرایط سخت داخلی فرار می‌کنند.
چرا پاکستانی‌ها در حال ترک کشورشان هستند؟
چون چاره‌ای ندارند.
چون کشوری که زمانی خانه‌شان بود، به زندان فقر، تورم و ناامنی تبدیل شده است.
با ۴.۵ میلیون بیکار و نرخ بیکاری ۱۱.۱ درصدی در میان جوانان (۱۵ تا ۲۴ ساله)، بازار کار پاکستان در حال فروپاشی است. بسیاری از مردم مهاجرت را به عنوان تنها راه نجات می‌بینند، حتی با وجود خطرات فزاینده و محدودیت‌های سختگیرانه در خارج.
- ۷۲۷,۳۸۱ پاکستانی در سال ۲۰۲۴ به طور قانونی مهاجرت کردند، اما ۵۸٪ آن‌ها کارگران کم‌مهارت یا بی‌مهارت بودند که تقاضا برای آن‌ها در سطح جهانی رو به کاهش است.
- پاکستان در حال از دست دادن نخبگان خود است—میزان مهاجرت از ۲۲۵,۰۰۰ نفر در سال ۲۰۲۱ به ۱۳.۵۳ میلیون نفر در سال ۲۰۲۴ افزایش یافته است.
- طبق تحقیقات مؤسسه توسعه اقتصادی پاکستانPIDE، ۳۷٪ پاکستانی‌ها مایل به ترک کشور هستند، و جالب اینجاست که افراد تحصیل‌کرده بیش از افراد کم‌سواد به مهاجرت تمایل دارند.
این آمار نشان می‌دهد که پاکستان در حال از دست دادن نسل آینده خود است—جوانان، افراد تحصیل‌کرده و نیروی کار، همگی در حال ترک کشور هستند زیرا دیگر امیدی به آینده ندارند.
دولتی که روی بحران اشتباهی تمرکز کرده است
در حالی که پاکستان با بحران مهاجرت و فروپاشی اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کند، تمرکز دولت جای دیگری است. به جای رسیدگی به ریشه‌های بحران، دولت مشغول اخراج پناهندگان افغان است—اقدامی که توسط بسیاری از سازمان‌های بین‌المللی، از جمله عفو بین‌الملل، محکوم شده است.
بر اساس برنامه بازگشت اجباری اتباع غیرقانونی، از سپتامبر ۲۰۲۳ تاکنون بیش از ۵۲۷,۰۰۰ پناهنده افغان اخراج شده‌اند. بسیاری از آن‌ها دهه‌ها در پاکستان زندگی کرده بودند، خانه و تجارت داشتند، اما اکنون ناگهان از همه چیز محروم شده‌اند.
این اقدام دولت، تناقضی تلخ را نشان می‌دهد:
- در حالی که پاکستانی‌ها از کشورشان فرار می‌کنند، در تلاشی ناامیدانه برای گریز از مشکلات اقتصادی
- دولت در حال اخراج پناهندگانی است که به دنبال امنیت بودند.
- به جای حل بحران اقتصادی داخلی، دولت روی حذف کسانی تمرکز کرده که سهمی در اقتصاد پاکستان داشتند.
این سیاست نه تنها از نظر اخلاقی نادرست است، بلکه شرایط بحرانی موجود را نیز بدتر می‌کند.
سرکوب قاچاق انسان: یک راه‌حل سطحی
با افزایش بحران مهاجرت غیرقانونی، پاکستان تلاش‌های خود را برای مبارزه با قاچاق انسان افزایش داده است. اما این اقدامات در حالی انجام می‌شود که دلایل اصلی فرار مردم همچنان بی‌پاسخ مانده است.
در سال گذشته:
- ۱,۶۳۸ نفر در پرونده‌های قاچاق انسان دستگیر شدند.
- ۴۵۸ نفر محکوم شدند.
- در یک تغییر بزرگ در آژانس تحقیقات فدرال (FIA)،
- مدیر کل احمد اسحاق جهانگیر برکنار شد.
- ۱۳ مقام اخراج شدند.
- ۶۵ مأمور FIA از خدمت در گیت‌های مهاجرت و واحدهای ضد قاچاق انسان محروم شدند.
با این حال، قاچاق غیرقانونی پاکستانی‌ها همچنان رو به افزایش است. فاجعه جزایر قناری نشان می‌دهد که حتی با آگاهی از خطرات، مردم همچنان آماده‌اند همه چیز را به خطر بیندازند. چرا؟
چون ناامیدی، مردم را وادار به فرار می‌کند.
تا زمانی که پاکستان مشکلات اقتصادی و اجتماعی خود را حل نکند، هیچ سرکوبی نمی‌تواند جلوی مهاجرت غیرقانونی را بگیرد.
فاجعه در حال وقوع: مهاجرت اقلیمی
بحران مهاجرت قرار است بدتر شود.
فراتر از مشکلات اقتصادی و سیاسی، تغییرات اقلیمی اکنون به یکی از عوامل اصلی آوارگی مردم تبدیل شده است. تا سال ۲۰۵۰، پیش‌بینی می‌شود که نزدیک به ۲ میلیون پاکستانی به دلیل سیل، خشکسالی و فجایع آب‌وهوایی مجبور به ترک خانه‌های خود شوند.
پاکستان یکی از ۱۰ کشور آسیب‌پذیر در برابر تغییرات اقلیمی است، اما هیچ برنامه جامع و مؤثری برای مقابله با این بحران وجود ندارد. در حالی که بلایای طبیعی شدت می‌گیرند، موج مهاجرت به سطحی بی‌سابقه خواهد رسید.
نتیجه‌گیری: کشوری در سقوط آزاد
مرگ ۴۴ پاکستانی در جزایر قناری باید لحظه‌ای برای بیداری ملی می‌بود. اما در عوض، دولت همچنان بر روی اصلاحات ظاهری، تغییرات اداری و اخراج‌های جمعی تمرکز دارد، بدون آنکه ریشه‌های بحران را حل کند.
پاکستان با یک وضعیت اضطراری ملی روبرو است:
- اقتصادی در حال فروپاشی
- بیکاری گسترده
- فرار مغزها در مقیاس بی‌سابقه
- افزایش مهاجرت غیرقانونی و قاچاق انسان
- یک بحران اقلیمی قریب‌الوقوع
تا زمانی که دولت مسئولیت این بحران‌ها را نپذیرد و اقدامات واقعی انجام ندهد، این چرخه ناامیدی ادامه خواهد داشت—بیشتر مردم فرار خواهند کرد، بیشتر افراد در دریا غرق خواهند شد، و بیشتر خانواده‌ها نابود خواهند شد.
این فقط یک بحران مهاجرت نیست.
این سقوط یک ملت است.
نظر شما