برای نخستینبار در تاریخ تبادلات سینمایی ایران و پاکستان، سه فیلم مهم پاکستانی ــ «اکتر اِن لا»، «عمرو عیار: آغازی نو» و «تکسالی گیت» ــ بهصورت همزمان در جشنواره بینالمللی فیلم فجر به نمایش درآمدهاند. این رخداد تنها یک اکران ساده نیست؛ بلکه نماد پیوند دو تمدن کهن، آغاز گفتوگویی سینمایی در سطحی تازه، و نویدبخش تعمیق فهم متقابل میان دو ملت است.
۱. Actor in law "بازیگر قانون": طنز اجتماعی و احیای سینمای شهری پاکستان
فیلم بازیگر قانون ساختهٔ نبیل قریشی، ترکیبی هوشمندانه از طنز، نقد اجتماعی و سرگرمی جریان اصلی است؛ ترکیبی که نقشی اساسی در دوران جدید سینمای پاکستان دارد. هرچند فیلم از برخی عناصر سینمایی هند تأثیر پذیرفته، اما روح آن کاملاً پاکستانی و ریشهدار در واقعیتهای زندگی شهری است.
بازیهای درخشان فهد مصطفیٰ، مهوش حیات و هنرنمایی بهیادماندنی اوم پوری، ستونهای احساسی فیلم را شکل میدهد. هرچند داستان میکوشد طیف وسیعی از مسائل اجتماعی را در یک روایت واحد بگنجاند، اما همچنان موفق میشود تصویری زنده، پویا و باورپذیر از زندگی شهری، عدالتخواهی و رؤیاهای طبقه متوسط ارائه کند.
برای مخاطب ایرانی، که با فیلمهای اجتماعیِ انسانی پیوند عمیق دارد، اکتر اِن لا اثری آشنا، قابل فهم و دلپذیر است.
۲. Taxali Gate "دروازه تکسالی": روایتی جسورانه از زیست فرهنگی لاهور
تکسالی گیت ساختهٔ ابوعلیحه یکی از جسورانهترین آثار سینمای معاصر پاکستان است. فیلم با ورود به جهان پنهان هیره مندی و پرداختن به مفاهیمی چون طبقه، حرمت، استثمار و آژانس زنان، فضایی را به تصویر میکشد که معمولاً در سینمای پاکستان کمتر روایت شده است.
قدرت اصلی فیلم در بازیهای بیپروا و عمیق ــ بهویژه از سوی عایشه عمر، یاسر حسین و مِهربانو ــ نهفته است. هرچند ضعفهایی در تدوین و ریتم دیده میشود، اما بنمایهٔ انسانی و اجتماعی اثر همچنان استوار و تأثیرگذار باقی میماند.
برای مخاطب ایرانی، که سالها با سینمایی خو گرفته که بیپرده با حقیقت اجتماعی روبهرو میشود، تکسالی گیت نمونهای تازه و ارزشمند از صداقت هنری است.
۳. Umro ayar«عمرو عیار: آغاز نو»: جهشی بلند به سوی سینمای علمی-تخیلی پاکستان
عمرو عیار به کارگردانی اَزفر جعفری، جسورانهترین تجربهٔ سینمایی پاکستان در حوزهٔ علمی–تخیلی است. فیلم با تکیه بر افسانهٔ کلاسیک داستانِ امیر حمزه میکوشد ارتباطی میان ادبیات کهن و تکنیکهای مدرن ایجاد کند؛ تلاشی که در سینمای جنوب آسیا کمسابقه است.
جلوههای بصری، طراحی صحنه و ساختار اکشن فیلم نشان میدهد که سینمای پاکستان اکنون آمادهٔ ورود به عرصهٔ جهانی است. هرچند روایت در برخی نقاط دچار ضعف شخصیتپردازی است، اما جسارت اثر در تخیلورزی و جهانسازی قابل تحسین است.
برای مخاطب ایرانی، که هم به اسطوره و هم به سینمای معناگرا علاقهمند است، عمرو عیار پلی میان میراث روایی مشترک و زبان سینمایی آیندهگرا به شمار میآید.
جمعبندی: همکاری فرهنگی ایران و پاکستان ــ افقی روشن و امیدبخش
نمایش این سه فیلم در جشنواره فجر، تنها یک رویداد هنری نیست؛ بلکه نقطهٔ عطفی در روابط فرهنگی دو کشور است. این حضور مشترک بیانگر:
- پیوندهای عمیق تمدنی و فارسیمآبانه
- ارزشهای مشترک ادبی، روایی و زیباییشناختی
- احترام متقابل به هنر، اندیشه و روایت انسانی
- برخاستن سینما بهعنوان زبان تازهٔ دیپلماسی فرهنگی
سینمای ایران با عمق معنا، شاعرانگی تصویری و اخلاقگرایی هنری شناخته میشود. همزمان، سینمای پاکستان در حال تجربهٔ احیایی چشمگیر است: از جسارت در موضوعات نو تا بهرهگیری از فناوریهای مدرن.
همکاری دو کشور میتواند دستاوردهایی درخشان به همراه داشته باشد:
- تولیدات مشترک سینمایی و تلویزیونی
- تبادل فناوری، دانش و نیروی متخصص
- برگزاری کارگاهها، جشنوارههای مشترک و برنامههای فرهنگی
- احیای حافظهٔ فرهنگی مشترک در قالب روایتهای جدید
- خلق آثاری متکی بر میراث مشترک از کشمیر تا بلوچستان و از لاهور تا اصفهان
اکنون که چراغهای سالنهای جشنواره در شیراز روشن میشود و آثار پاکستانی بر پرده میدرخشند، آغاز فصلی نو را شاهدیم؛ فصلی که در آن سینما تبدیل به پل، آینه و افقی مشترک میان دو ملت میشود.
آیندهٔ همکاری فرهنگی ایران و پاکستان نهتنها روشن، بلکه سرشار از امکان، خلاقیت و امید است. این سینماست که بار دیگر ما را به یکدیگر نزدیک میکند و ما را به سوی آیندهای مشترک و پربار رهنمون میشود.
https://www.youlinmagazine.com/article/film-review-actor-in-law-a-multifaceted-affair/NjYz
https://www.youlinmagazine.com/article/film-review-taxali-gate/MjczNQ==
https://www.youlinmagazine.com/article/film-review-umro-ayyar-a-new-beginning/MjgyMQ==
https://www.fajriff.com/en/iran-and-pakistan-emphasize-expanding-cinematic-cooperation/
نظر شما