اردیبهشت  ماه   ۱۴۰۰

با رصد و پایش اخبار و رویدادهای مختلف خصوصا فرهنگی در مناطق آزاد شده اشغالی قره باغ به برخی از اخبار تحلیلی قابل تامل برخورد می نماییم که در این گزارش ابتدا با مروری به منبع و اصل خبر و در ادامه  به ملاحظات مربوط،خواهیم پرداخت:

· ترجمه  اصل خبر تحلیلی تحت عنوان " بازگشت به خانکندی و خوجالی این طور خواهد بود"

کارهای بازسازی که در سالهای آینده در قره باغ انجام خواهد شد ، نوآوری های بسیاری در زندگی کشور ما به وجود می آورد. از سخنرانی های الهام علی اف رئیس جمهور آذربایجان مشخص می شود که "بازگشت بزرگ" زندگی جدیدی است که از نظر کیفی صورت خواهد گرفت. ساکنانی که ۳۰ سال پیش خانه های خود را ترک کرده اند و حتی قادر به تأمین نیازهای اساسی زندگی نبوده اند ، همانطور که ​​رییس جمهور تاکید کرد ، به روستاها و شهرهای مدرن باز خواهند گشت.

اولین اقدامات بلافاصله پس از پایان درگیری ها انجام شد. در هنگام سفر رئیس جمهور الهام علی اف به مناطق زنگیلان ، قبادلی و لاچین ، افتتاح نیروگاه برق آبی گوله بورد و همچنین آماده سازی اولین پروژه "دهکده هوشمند" که در روستای آقالی اجرا می شود ، نشان می دهد که تمام ادارات دولتی به طور کامل برای رساندن امکانات منطقه به آخرین استانداردهای جهانی تلاش می کنند.

اجرای پروژه های مرمت و بازسازی برای همه شهرک های آزاد شده نشان می دهد که کارهای ساخت و ساز و بازسازی همزمان در سراسر قره باغ انجام می شود. بخش عمده ای از بودجه تأمین شده توسط دولت برای این منظور قبلاً به شرکت های اجرایی اختصاص یافته است. در دهه آینده ، قلمرو قره باغ به یک زمینه بزرگ فعالیت برای شرکت های داخلی و خارجی تبدیل خواهد شد. به گفته الهام علی اف رئیس جمهور آذربایجان، اول از همه ، شرکت های کشورهایی که در مبارزه ۳۰ ساله برای آزادسازی قره باغ از آذربایجان حمایت کرده اند ، از حق تقدم در اجرای پروژه های احیای سرزمین بهره مند می شوند. این واقعیت که شرکت های ترکیه ، پاکستانی و ایتالیایی قبلاً روی تعدادی از پروژه ها کار خود را آغاز کرده اند ، نشانه روشنی از این امر است.

اول از همه ، برنامه ریزی شده است که پروژه های زیربنایی حیاتی ، مانند جاده ها ، پل ها ، برق آبی ، تأمین آب و گاز در کل منطقه اجرا شود. در حال حاضر ، یک کمیسیون سه جانبه در سطح معاونان نخست وزیر ( جمهوری آذربایجان، فدراسیون روسیه و جمهوری ارمنستان) در حال رایزنی در مورد گشایش و گسترش بیشتر کلیه ارتباطات حمل و نقل در منطقه است و پروژه هایی که در اسرع وقت اجرا می شوند تصویب می شوند.

احیای جاده ها و راه آهن های متصل مناطق غربی آذربایجان با جمهوری خودمختار نخجوان یکپارچگی زیرساختی کشور ما را تضمین می کند و ارتباط مستقیم بین کشورهای منطقه را بسیار تسهیل می کند. اجرای همه این اقدامات نه تنها باعث احیای مجدد زیرساخت های کشور می شود ، بلکه قفقاز جنوبی را به یک منطقه ژئوپلیتیک جدید تبدیل می کند. موقعیت و اهمیت ژئواستراتژیک آذربایجان بین غرب و شرق و شمال و جنوب بیشتر تقویت خواهد شد. با احیای مناطق قره باغ ، که به مدت ۳۰ سال ویران و غارت شده است ، احیای ارتباطات انسانی در منطقه و ادغام مجدد اقلیت های ملی ساکن در منطقه در یک جامعه چندفرهنگی آذربایجان نیز حل خواهد شد. همه آوارگان به خانه های قبلی خود ، از جمله خانکندی ، خوجاوند ، آغدره و خوجالی برمی گردند.

برای این منظور ، فرصتهای گسترده ای برای استفاده از انرژی باد در مناطق لاچین-کلبجر و انرژی خورشیدی در مناطق زنگیلان- جبرائیل وجود دارد. سرزمین قره باغ که قرار است به عنوان منطقه "انرژی سبز" احیا شود ، یکی از مدرن ترین شهرک های جهان خواهد بود. برنامه هایی در حال تهیه است که اشتغال ساکنین را که به سرزمین خود بازمی گردند فراهم کند.

همراه با ترمیم اشتغال سنتی ، ایجاد انواع جدید اشتغال نیز بخشی از برنامه های تهیه شده توسط دولت است. اقدامات برای احیای زمینهایی که به طور سنتی برای پرورش محصولات کشاورزی استفاده می شد ، آغاز شده است و حتی در ۷۰۰۰ هکتار غلات کاشته شده است. با این حال ، مین زدایی قسمت زیادی از زمین باعث می شود صدها هزار هکتار در آینده در دسترس عموم قرار گیرد.

درگیر شدن مناطق آزادشده در فعالیت های اقتصادی کشور در آینده نزدیک از یک سو باعث ایجاد مشاغل جدید می شود و از طرف دیگر تولید ناخالص داخلی را به میزان قابل توجهی افزایش می دهد. گوشه های جذاب قره باغ ، کلبجر و لاچین مناطقی هستند که توانایی بالایی برای توسعه صنعت گردشگری دارند. کارهای مرمت گسترده در شوشا ، مهد فرهنگ آذربایجان و کل جهان ترک انجام خواهد شد. شوشا بار دیگر با زیبایی و ابهت خود گردشگران از سراسر جهان را متحیر خواهد کرد.

اجرای همه این کارهای گسترده مستلزم همکاری نزدیک بین دولت و جامعه و انتقال وحدت ملی در طول جنگ بزرگ میهنی به مرحله بعدی توسعه و ساخت است. تردیدی نیست که مردم آذربایجان که ۳۰ سال است تنها با یک هدف زندگی می کنند - آزادسازی سرزمین های اشغالی ما ، می توانند با نمایش تزلزل ناپذیر ، سرزمین های ما را بهبود بخشند و زندگی جدید و شادی را به قره باغ مادری ما وارد کنند. در سالهای آینده قره باغ زندگی جدید خود را بازیابی خواهد کرد. بازگشت بزرگ سعادت ابدی قره باغ را به همراه خواهد داشت.

https://axar.az/news/gundem/۵۴۴۰۳۸.html

ملاحظات :

· همانطور که از ترجمه خبر تحلیلی مذکور استنباط می گردد واضح و شفاف است که پروژه ها و کارهای زیرساختی در همه زمینه ها از جمله اقتصادی ،عمرانی ،گردشگری و فرهنگی با کشورهای پاکستان،ترکیه و ایتالیا و ... بطور عملیاتی و جدی شروع شده است لیکن بنظر می رسد که جایگاه و سهم ایران از این پروژه ها از طرف آذری ها نادیده گرفته شده و در حد وعده و گفتار باقی مانده و بماند.و این موضوع با توجه به تجربیات این سالها نیازمند بازنگری در تعاملات و سهم خواهی و مطالبه گری در حوزه های مختلف در سیاست خارجی کشورمان را طلب می نماید.

· برخورد طرف آذری قطعا ریشه و ماحصل نتیجه برخوردهای گذشته ما با موضوعات مختلف در عرصه های سیاسی ،اقتصادی،فرهنگی و ... داشته و دارد و طرف آذری نیز بخوبی از آن بهره می برد و به همین دلیل تا در رویکردها و رفتار ما تغییر جدی صورت نپذیرد نبایستی از طرف آذری برخوردی فراتر از حد وعده و گفتار توقع داشت.

· آنچه که از خبر تحلیلی فوق برمی آید این است که در مباحث فرهنگی همانند سایر عرصه ها تغییر رویکر طرف آذری با نادیده گرفتن اصل حوزه تمدنی ایران همانند گذشته سرلوحه امور قرار دارد و با استفاده از واژه کل جهان ترک مسیر پیش روی آنها کاملا مشخص ، واضح و قابل مشاهده می باشد اینکه در مقابل این دیدگاه عملی جمهوری اسلامی ایران بایستی چه واکنش و عکس العمل و راهکاری داشته باشد از حلقه های مفقوده این معما می باشد که نیاز به تامل از طرف مسئولین ذیربط را طلب می نماید.

· اینچنین برداشت می شود که سرعت در بازسازی در مناطق آزاد شده بی سر وصدا و بدون حضور ایران در جریان است.

· یکی از موضوعات بسیار مهم برای حضور فرهنگی کشورمان در مناطق آزاد شده قره باغ موضوع مشارکت در مرمت میراث فرهنگی مشترک در حوزه تمدنی ایران است که در صورت عدم حضور ما این آثار قطع به یقین با تغییر هویت جدی مواجه خواهند شد.

امید می رود که ضمن برخورداری از صدای واحد در حوزه قفقاز و آذربایجان با بازنگری در روندهای موجود با حضور بیشتر و مقتدرانه کشورمان شاهد تعاملات و سهم حداکثری  در تمام عرصه ها برای کشور عزیزمان در این منطقه باشیم. انشاءالله