عنوان کتاب: راه فرا روی مسلمانان هند
چرا مسلمانان هند در همه زمینه‌ها عقب مانده‌اند و در اینخصوص چه باید کرد؟
نویسنده: کاف. رحمان خان
ناشر : Notionpress.com
هند•سنگاپور•مالزی
Notion Press Media Pvt Ltd
۲۰۲۱
فهرست
مقدمه....................................................................................................... ۵
فصل اول: مسلمانان و بسترکنونی..................................................................... ۱۲
فصل دوم ؛ تأملاتی در مورد رهبری مسلمانان هند................................................. ۲۹
فصل سوم ؛پرداختن به‌عقب ماندگی آموزشی، اقتصادی و اجتماعی مسلمانان................ ۴۸
فصل چهارم:کمونالیسم (سیستم اشتراکی)، هماهنگی جمعی ومسلمانان هند................ ۹۴
فصل پنجم ؛ دین، معنویت و یگانگی.................................................................. ۱۴۱
ضمیمه....................................................................................................... ۱۷۵
فهرست مطالب............................................................................................. ۱۹۵
مقدمه کتاب
این اثر محصول تلاش یکی از شخصیت‌های برجسته ای است که بیش از نیم قرن از عمر خود را وقف خدمت به‌هند کرده است. در این کتاب دکتر کی رحمان خان، شخصیتی ملی گرا و انسان مدار، تلاش نموده استمشکل مسلمانان هند را که سال‌های طولانی در کسوت نماینده پارلمان و دیگر مسئولیت‌ها آنها را لمس کرده است را بیان نماید . اینکتاب به‌نوعی گزارش دردهایبسیاری ازمسلمانان هندی و نسخه‌ای برای درمان آن است . در این کتاب سعی شده است هیچیک از مسائل عمده ای که جامعه مسلمانان هند با آن مواجه است اعم از سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، مذهبی و آموزشی را نادیده نگرفته است. یکی از موضوعات مهمی که در کتاب مورد بحث قرار گرفته است، منازعه هندو مسلمان است. برای قرن‌ها، هندوها و مسلمانان تا حدود اواسط قرن نوزدهم مثل برادر در هند با هم زندگی می‌کردند، یعنی تا زمانی که مناقشه اردو - هندی به‌وجود آمد. جدای از مسائل مربوط به‌زبان ومذهب، تاریخ نیز برای دامن زدن به‌اختلافات جمعیتحریف شد. برخی ازنظریه پردازان سیتسی شروع به‌برجسته نمایی نقاطی کردند که به‌اختلافات بین مسلمانان و هندوها دامن میزد و بسیاریاز مشترکات آنها را نادیده می‌گرفت و این در نهایت منجر به‌افزایش شکاف بین آنها و در نهایت منجر به‌تجزیهکشور شد که علت اصلی بسیاری از مشکلاتی است که در این کتاب مورد بحث قرار می‌گیرد.
یکی از ابعاد مهم این کتاب گستره راه حل‌هایی است که برای بهبود وضعیتی که مسلمانان هند با آن روبرو هستند ارائه می‌دهد. از راه پیش رو صحبت می‌راند. این خود دال بر این مطلب است که مسلمانان هند باید به‌درون نگری بپردازند و در رفتار، نگرش‌ها و شیوه‌های زندگی، احساس، تفکر و عمل خود تأمل کنند. آنها باید دست از سرزنش دیگران به‌علت وجود مشکلاتشان بردارند. اگر اقلیت‌های دیگر مانند پارسی‌ها، مسیحیان، سیک‌ها و جین‌ها به‌طریقه صحیح زندگی می‌کنند، چرا مسلمانان نمی‌توانند از آنها الگو بگیرند؟این کتاب شرح می‌دهد که دلیل اصلی موفقیت اقلیت‌های دیگر این است که عملکرد آنها برای جامعه در کل مفید میباشد. در این کتاب نویسنده توصیه می‌نماید که مسلمانان باید دید مثبت را در خود تقویت نمایند. آنها باید همزمان با حفظ ایمان خود بر پیشرفت تحصیلی تمرکز کنند ونیاز به‌تقویت همبستگی درونی خود دارند. آنها باید نقاط ضعف خود را شناسایی کرده و به‌دنبال غلبه بر آنها باشند. باید سستی، بی علاقگی، تنبلی و ماندن در منطقه امن و همچنین تعصب و غرور را کنار بگذارند و همه ادیان را محترم شمارند. آنها باید از احساسات گرایی، افراط گرایی، ناامیدی و افسردگی دوری گزینند و حس سخاوت، بردباری، کمک‌رسانی و رشد شخصیت را در خود پرورش دهند. موضوع اصلی مطرح شده در این کتاب به‌رهبری کنونی اعم از سیاسی و مذهبی مسلمانان، مربوط می‌شود. رهبران دینی و سیاسی مسلمان، هر دو، در حل مشکلات مسلمانان به‌طرز فجیعی شکست خورده‌اند. زمان، انرژی، تلاش‌ها و منابع زیادی صرف مسائل بی‌ثمری مانند ماجرای شاه بانو، مسجد بابری و طلاق سه گانه شده است. مسلمانان به‌عنوان یک اقلیت باید حدود، وظایف و حقوق خود را بدانند. باید پذیرفت که برخی مواقع چیزهایی را نمی‌توان به‌دست آورد. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در حدیبیه با مخالفان قریشی صلح کرد و قرآن آن را «پیروزی آشکار» نامید. این نکته به‌ویژه باید مورد توجه رهبران دینی مسلمان باشد که تأثیر زیادی بر توده‌های مسلمان می‌گذارند. متأسفانه رهبری دینی مسلمانان به‌چند بخش تقسیم شده است. رهبران مذهبی مسلمان آنها را به‌فرقه‌های مختلف تقسیم کرده‌اند که همه آنها سعی دارند افراد بیشتری از این جامعه را به‌اردوگاه‌هایخود بکشانند. آنها که در جزئیات حاشیه‌ای گم شده‌اند، مفاهیم دگرگون کننده اصلی اسلام را تبلیغ نمی‌کنند - وحدانیت خدا و وحدت همه بشریت، به‌رسمیت شناختن وحدت نوع بشر منجر به‌تبدیل شدن به‌یک انسان واقعیمی‌شود. آنچه به‌دیگران می‌دهیم دارایی ماست نه آنچه دریافت می‌کنیم. وظیفه دینی ما فقط دعا نیست، بلکه گسترش حسن نیت، ترویج دوستی و هماهنگی و خدمت به‌دیگران است. از وضعیترهبری دینی مسلمانان که بگذریم، وضعیت رهبران سیاسی مسلمان به‌هیچ وجه بهتر نیست. بسیاری از این افراد به‌اقتضای زمان، در مورد چگونگی پیشبرد منافع، خودرا گم کرده‌اند. کسب نام و شهرت هدف آنهاست. آنها سرمایه گذاری زیادی در انتخابات می‌کنند و پس از دست یافتن به‌سمت، سخت تلاش می‌کنند تا هزینه‌های آن را جبران کنند. برخی از ویژگی‌های آنها مسائل نفسانی، عدم بینش، عدم وجود انگیزه خدمت، عشق به‌پیشرفت و ناتوانی در دستیابی به‌دستاوردی بزرگ است.
موضوع بسیار مهم دیگری که این کتاب به‌آن پرداخته، عقب ماندگی آموزشی مسلمانان است. تحصیل صرفاً باسواد بودن یا کسب مدرک نیست. آموزش، کاشتن بذرهای خردی است که باید درافق معاشرت انسانی بارور شود. این هنر زندگی هماهنگ و مهربانانه با همنوعانمان است. این تربیت ذهن، جسم و روح است. اینیک برنامه شخصیت‌سازی است که بینش خلاقانه، سلیقه‌های ظریف تر و اهداف نجیب تر را به‌دیگران منتقل می‌کند. آموزش و پرورش باید خلق و خوی علمی، نگاه منطقی و اخلاق کاری را ارتقا دهد. باید دانش‌آموزان را قادر سازد تا مهارت‌های خود را تقویتکنند و کیفیت زندگی خود را افزایش دهند. ما به‌آن نوع آموزش نیاز داریم که ارزشهای تعالی بخش - ارزشهای شخصی، ارزشهای اجتماعی، ارزشهای ملی و ارزشهای دینی را به‌ما بدهد. ما به‌نوع آموزش مناسب نیاز داریم. این کتاب با روشنگری در مورد شرایط اجتماعی و اقتصادی مسلمانان هند، تصویر بسیار تلخی را ارائه می‌دهد. حضور مسلمانان در تجارت، صنعت، مشاغل مختلف و خدمات مدنی بسیار کمتر از سهم آنها در جمعیت هند است. این کتاب راههای مختلفی را برای غلبه بر این کمبود پیشنهاد می‌کند. اگر از اموال وقف استفاده درست شود، اوضاع به‌مراتب بهتر خواهد شد. اگر وجوه زکات در مسیر درست هدایت شود و بیت المال‌ها به‌شیوه ای مناسب عمل کنند، ممکن است مشکل مالی تاثیری چنان حاد نداشته باشند. نمونه‌هایی از بیت‌المال‌های مستقر در موهالا در تامیل نادو و صندوق حج مالزی، تابونگ حاجی، نمونه‌هایی هستند مبنی بر اینکه چگونه می‌توان به‌بهترین نحو کمک مالی برای بهبود شرایط جامعه جمع آوریکرد. این اثر به‌طور مفصل به‌این موضوع می‌پردازد که چگونه مسلمانان هند می‌توانند راههای ارتباطی تفاهم را با مردم سایر جوامع در کشور ایجاد کنند و چگونه می‌توانند با هم در صلح، هماهنگی و امنیت زندگی کنند. این امر مستلزم تغییر نگرش، رفتار و رویکرد مسلمانان است. دگرگونی کامل قلب، ذهن و روح مورد نیاز است. نیاز به‌بزرگ نمایی حوزه‌های مشترک و به‌حداقل رساندن موارد اختلاف وجود دارد. در این راستا، جا دارد به‌یادآوری مطلبی که مولانا آزاد چندین دهه پیش گفته بود بپردازیم: "هزار و صد سال تاریخ مشترک هند را دستاورد مشترک ما غنی کرده است. گویشهایمان، شعر ما، ادبیات ما، فرهنگ ما، هنر ما، لباس ما، آداب و رسوم ما، اتفاقات بی شمار زندگی روزمره ما و اینکه بر همه چیز مهر تلاش مشترک ما خورده شده است. باید پرچم این اشتراکات را بر افراشته نگه داریم. "
نکته ای که در اینجا بسیار مورد تاکید قرار می‌گیرد این است که مسلمانان باید برای افراد سایر جوامع مذهبی نیز مفید باشند. آنها باید به‌دیگران خدمت کنند، بیشتر به‌دیگران خیر برسانند و حسن نیت دیگرانرا به‌دست آورند. آنها باید به‌خاطر داشته باشند که سایر اقلیت‌های کشور مانند پارسی‌ها، سیک‌ها، مسیحیان و جین‌ها چه کمک‌هایی به‌کل جامعهمی نمایند و از الگوی خوب آنها الهام بگیرند. نویسنده به‌درستی بر لزوم احترام مسلمانان به‌ادیان دیگر، توسعه تفاهم بین ادیان، پرهیز از نگرش‌ها و رفتارهای انحصارگرایانه و جزئی، و کمک، همکاری و دوستی با دیگران تأکید می‌کند. او اهمیت تشکیل سازمان‌های غیردولتی توسط مسلمانان که در خدمت همه هستند و فقط به‌مسلمانان محدود نمی‌شوند را برجسته سازی نموده است. این کار باید به‌عنوان یک نقشه راه، به‌عنوان یک برنامه واقدام برای آینده مسلمانان هند در نظر گرفته شود. این پیامی است در جهت بیداریمان. نیازی به‌نگرش ناامیدانه نیست. اکثریت قریب به‌اتفاق مردم کشور ما سکولار(غیر دینی)، انسان دوست و بردبارهستند. ما باید حسن نیت همه را با مهربانی و خدمت جلب نماییم. نویسنده این اثر با نشان دادن راه پیش رو به‌مسلمانان هند خدمات بزرگی کرده است. این کتاب ارزش آن را دارد که مورد بحث گسترده و تبادل نظر قرار گیرد تا ایده‌های خود را در همه جا منتشر کند. باید همان تأثیر و محبوبیتی را داشته باشد که مسدس مولانا حلی داشت. این کتاب تصویری مفصل از شرایط مسلمانان هند پیش رو ترسیم می‌کند و در شرایط کنونی اهمیت آن روز افزون می‌شود. این کتاب طیف وسیعی از مسائل مربوط به‌مسلمانان هند را بازتاب می‌دهد و به‌دنبال ارائه تحلیلی از شرایط کلی آنهاست. همچنین مجموعه ای از پیشنهادات را برای راهکارهای آینده آنها پیشکش می‌کند. برخی از موضوعاتی که به‌آن پرداخته است عبارتند از:
· چرا مسلمانان هند، در مجموع، تقریباً در تمام شاخص‌های اجتماعی و اقتصادی عقب مانده‌اند؟ رهبران مسلمان اعم از مذهبی و سیاسی تا چه اندازه مسئول به‌وجود آمدن این وضعیت هستند؟
· برای بهبود شرایط تحصیلی، اجتماعی و اقتصادی مسلمانان هند چه کارهای عملی می‌توان انجام داد؟
· مسلمانان چگونه باید با شرایط اجتماعی و سیاسی کنونی ارتباط مثبت و سازنده داشته باشند؟
مسلمانان هند برای جلب حسن تفاهم و اعتماد سایر ادیان چه باید بکنند؟
مسلمانان هند برای ارتقای هماهنگی و تفاهم بین ادیان و کمک بیشتر به‌رفاه و توسعه کشور به‌طور کلی چه کارهایی می‌توانند انجام دهند؟
اینها و بسیاری دیگر از این قبیل سؤالات محوری در تلاش برای ساختن یک جامعه هماهنگ هندی است که مبتنی بر ارزشهای اساسی انسانی میباشد. نویسنده پس از بیش از نیم قرن تجربه به‌عنوان یک مددکار اجتماعی، فعال درآموزش و پرورش، شخصی حرفه ای، سیاستمدار و نماینده مجلس، فکر می‌کند به‌درک درستی از برخی از چیزهایی که در جامعهاشتباه است، دست یافته است . چرا که امروز، تنوع وتکثر چشمگیردر هند، که در مورد آن مقابل دیگر کشورها خودنمایی می‌کنیم، با چالش بزرگی مواجه است. وی به‌عنوان عضوی از جامعه مسلمانان کشور، به‌طور عینی آنچه را که در این زمینه اشتباه رخ داده است، تحلیل کرده است . چه عواملی در ایجاد اوضاع حالی هند نقش دارند؟ خود مسلمانان از چه جهت مسئول این امر هستند؟آیا مسلمانان از فاجعه تجزیه درسی نگرفته‌اند که چگونه در جامعه متکثر با در نظر گرفتن نیاز به‌ایجاد روابط حسنه با سایر مردم کشور زندگی کنند؟ در این راستا، نکته مهمی که این کتاب بر آن تاکید دارد، نیاز به‌روابط صمیمانه و دوجانبه سودمند بین مسلمانان و دیگران است که برای صلح و رفاه اقلیتها و گروههای ساکن این کشور ودر نتیجه برای کل کشور ضروری میباشد. این کتاب از مسلمانان هند می‌خواهد که فعالانه در تلاش برای ترویج گفت وگوی بین ادیان واقلیتها و ایجاد صلح مشارکت کنند. این کتاب در مورد راه پیش روی مسلمانان هند در شرایط کنونی به‌تحلیل می‌پردازد. پیشنهاد می‌کند که آنها بر توسعه آموزشی و اقتصادی جامعه اقلیتی خود تمرکز کنند و توانایی‌های خود را شکوفا کنند و به‌خود اجازه ندهند که در دام سندرم قربانی گرفتار آیند. همچنین از آنها می‌خواهد که بر کوته نظری غلبه کرده و بخشی جدا ناپذیر از جامعه همگانی شوند و به‌بهبود خیر ومنفعت عامه کمک کنند. آنها را ترغیب می‌کند که از انحصارگرایی دوری گزینند و ارزشهای معنوی واقعی را تجسم بخشند. در این کتاب تاکید شده است که مسلمانان هند باید اهتمام ورزند تا از طریق اثبات سودمندی خود برای جامعه گسترده تر هند، حسن نیت هموطنان خود را از سایر گروهای دینی جامعه به‌دست آورند.
این راه پیش روی مسلمانان هند امروز است. درباره علل، مظاهر و پیامدهای بسیاری از مسائلی که امروزه مسلمانان هند با آن دست به‌گریبان هستند، از جمله عقب ماندگی کلی اقتصادی، اجتماعی و آموزشی و موضوع جرگه گراییو قطبی شدن اقلیتی، بسیار گفته و نوشته شده است. این کتاب، مانند دکتری که صمیمانه نگران سلامتی بیمارش است، می‌کوشد نسخه ای برای کمک به‌مسلمانان هند فراهم کند تا آنها را از باتلاق کنونی خود بیرون کشد و به‌سوی آینده‌ای روشن حرکت دهد. مسلمانان هند، به‌همراه هندوها، سیک‌ها، مسیحیان، بودایی‌ها و دیگران، چاره‌ای جز تمرین هنر همزیستی مسالمت آمیز ندارند، زیرا هند سرزمین مشترک آنهاست. می‌توان گفت که خداوند مقدر کرده که آنها اینجا با هم زندگی کنند. اجازه دهید همه مردم هند، صرف نظر از دینی که ممکن است از آن پیروی کنند یا اقلیتی که ممکن است به‌آن تعلق داشته باشند، دست به‌دست هم دهند و برای رفاه عمومی با یکدیگر همکاری کنند. اگر این کتاب حتییک نفر را در این زمینه الهام بخشد، به‌هدف خود دست یافته است. مسلمانان هند تاریخ بسیار طولانی دارند و در این زمینه مطالب زیادی نوشته شده است. بر اساس سرشماری سال ۲۰۱۱، مسلمانان ۱۴. ۲ درصد از کل جمعیت هند را تشکیل می‌دادند که مبین این است که امروزه، جمعیت مسلمانان هندحدود ۲۰۰ میلیونیا بیشتر باشد. این جمعیت حتینسبت به‌جمعیت بسیاری از کشورهای مسلمان نیز بیشتر است . مسلمانان هند بخشی جدایی ناپذیر از هند هستند. آنها به‌اندازه سایر هندی‌های دیگر به‌هند تعلق دارند. اما به‌دلیل عوامل مختلف، از جمله تاریخ، حکومت مسلمانان و تجزیه، موجب گشته تا مسلمانان هند توسط بسیاری از مردم به‌دید منفی دیدهشوند. دوقطبی شدن جرگه گرایانه تأثیر مخرب جدی بر مسلمانان هند داشته است. در مجموع، مسلمانان هند از نظر شاخص‌های مختلف اجتماعی بسیار از دیگراقلیت‌هاعقب هستند. همه این مسائل از ویژگی‌های اصلی بافت مسلمان هندیمعاصر است. در مورد این مسائل، از جمله علل و علائم مختلف آنها، مطالب زیادی نوشته شده است. آنچه که نیاز به‌توجه ویژه دارد این است که چگونه می‌توان به‌این موارد به‌شیوه ای مثبت پرداخت.
خرداد ۱۴۰۱
نظر شما