فرهنگ متنوع و رنگارنگ، مهمترین ویژگی کشور هندوستان است که بر کهن بودن آن دلالت دارد و انعکاسی از جنبه های متعدد و در هم تنیده ای است از فرهنگ غذایی و پوشش گرفته تا معماری که عمیقا ریشه در عوامل تاریخی و جغرافیایی غنی این کشور دارد. تاریخ هندوستان، موقعیت جغرافیایی منحصر به فرد آن و جاذبه های آداب و سنن و طرز تفکر برخی از کشورهای همسایه فرهنگ این کشور را شکل داده است. از دیگر موارد شکل گیری فرهنگ هندوستان می توان به افت و خیز بودائیسم، عصر طلایی، فتوحات مسلمانان، استعمار اروپا و حفظ میراث کهنی اشاره داشت که با تمدن دره سند شکل گرفت و بعدها در عصر(ودیک) تکامل یافت. تنوع و گوناگونی بسیار در شیوه های فرهنگی، زبان،آداب و رسوم و سنت ها مثال بارزی از آمیختگی فرهنگی منحصر به فرد این سرزمین در خلال ۵ هزار سال گذشته است.

هندوستان تاریخچه فرهنگی غنی دارد که همچنان به زیبایی آن را حفظ کرده است و این درحالی است که جنبه های درخور و شایسته  مذاهب مختلف که منجر به تنوع فرهنگ ها در این شبه قاره شد که به تدریج و به آرامی در این کشور پذیرفته شده است . چه بسا امپراطوری ها و قانون گذاران بسیاری که به روی کار آمدند ، قانون وضع کردند ودر این میراث غنی سهمی داشته اند .

شایان ذکر است فرهنگ هندوستان چنان غنی و جا افتاده است که الهام بخش سایر کشورها در سراسر دنیا شده است. در هندوستان هر ایالتی علاوه بر اینکه فرهنگ مخصوص به خود را دارد از یکپارچگی و وحدت فرهنگی نیز برخوردار است.خواستگاه برخی مذاهب منجمله هندوئیسم، جین، سیک و ... . این سرزمین است. مذاهب مذکورنه تنها هند بلکه سایر ملل را نیز تحت تاثیر خود قرار داده اند. در این بین وضع قوانین اسلامی نیز توانست اسلام را به عنوان یکی از مذاهب هندوستان بشمار آید.نمونه های معماری باستانی و بناهای تاریخی هند گواهی بر تلاقی ادیان مختلف است.به عنوان مثال در معماری هندوستان مسلمانان و هندوها از یکدیگر الهام گرفته و سبک های معماری جدید نظیر گنبد گرد و ساخت ستون ها را به وجود آوردند.هنر از عصر حجر و زمانی که انسان اولیه به ترسیم و رنگ آمیزی شکل حیوانات در غارها مبادرت ورزید و گسترش یافت و با گذر زمان این نقاشی به شکل کامل تری به عنوان زینت بخش ایوانخانه ها جلوه گر شد، به طوری که در بعضی خانه ها ی مدرن مناطق جنوبی هند همچنان از این سبک معماری پیروی می شود.

از دیرباز در هندوستان ادبیات رشد چشم گیری داشته است. از آثار فاخر ادبی همچون وداها، رامایانا،مهابهاراتا و ... که چیزی کمتر از داستان های حماسی کتب مقدس ندارد، کاملاً مشخص است که هندوستان مهد روشنفکران، فیلسوفان و دانشمندان بزرگی بوده است.

با گذشت زمان زبان ها هم گسترش یافتند و بسیاری از نمایشنامه ها و شاهکار های بزرگ ادبی نظیر شاکان تالام و شیلپادی کارام به رشته تحریر در آمد.با به اوج رسیدن مذاهب مختلف غذاهای متفاوتی هم به میان آمدند که در حال حاضر به عنوان غذاهای سنتی هند شناخته شده اند.مطالعه تاریخ و فرهنگ کهن هندوستان حکایت از میراث غنی و متنوع کشور دارد.در حقیقت در زمان تمدن دره سند تحولاتی باور نکردنی در تفکرات منطقی و عقلانی مردم و چشم انداز علمی به وجود آمد که از آن دست می توان به برنامه ریزی شهری، کشاورزی و زراعت، دامداری، ساخت سدها، استفاده از آجر سوخته، نقاشی، نسخ خطی، مجسمه های سفالی رنگی،پوشش و زیور آلات اشاره کرد. اعتقادات مذهبی، پرستش خدا، تشریفات آیینی و رقص نیز ریشه در آداب و رسوم کهن همین دوران دارد.

همان گونه که پیشتر به آن اشاره شد هندوستان تحت تاثیر فرهنگ سایر کشور ها بوده است که تاثیرات عمیق و معینی را در این کشور به جای گذاشته اند. یکی از این کشور ها ایران است."ریچارد آن فرایز"  در مقاله ای تحت عنوان «تاثیر ایران بر هندوستان در زمان کوشان» خاطر نشان می سازد که چگونه کوشان ها که از اقوام ایرانی بودند در زمان حکومت خود در هند آگاهانه بر ویژگی ها و خصلت های ایرانی تاکید می کردند. ریچارد در این مقاله به دومین موج نفوذ فرهنگی ایران بر هندوستان اشاره می کند که پس ازتاثیر هخامنشیان از غرب ایران به وقوع پیوست و آن حمله سکاها و اشکانیان از شمال ایران بود که گویا نقطه اوج این موج در زمان حکومت کوشان بود.

در زمان حکومت مغول و با مهاجرت عده کثیری از ایرانیان به هندوستان رابطه فرهنگی این دو کشور مستحکم تر شد.در این زمان از زبان فارسی به عنوان یکصد و هفدهمین زبان در دربار استفاده می شد و فرهنگ فارسی بر ادبیات و هنر مردم شمال هندوستان تاثیر به سزایی گذاشته بود.بدیهی است که مردم ایران و هندوستان ویژگی های مشترک بی شماری در زمینه های فرهنگی، قومی و نژادی و زبان گفتاری با هم دارند.

سال ۱۳۹۵