در حالی که دنیا لحظه به لحظه منتظر آخرین تحولات مربوط به فرود سخت بالگرد حامل ابراهیم رئیسی رئیس جمهور فقید ایران با همراهی برخی از مقامات جمهوری اسلامی ایران از جمله وزیر امور خارجه فقید حسین امیر عبداللهیان بود و اتفاقات داغی که در خلال این اتفاق افتاد مانند قطع تعطیلات هفتگی جو بایدن رئیس جمهور آمریکا و بازگشت به کاخ سفید و صدور بیانیه رسمی رژیم صهیونیستی مبنی بر تکذیب هرگونه ارتباط با آنچه برای هلیکوپتر و کاروان رئیس جمهور ایران رخ داد و اشتغال برخی از اعراب به تمسخر، - طبق معمول - از طریق شبکه های اجتماعی و برخی شبکه های ماهواره ای بود. در اینجا نکته ای بود که شاید توجه خیلی ها به خصوص در جهان عرب را جلب نکرده باشد که در این سطور در مورد آن صحبت خواهیم کرد.
در میان این همه تحولات سریع و ارتباط جهانی به آنچه با سقوط هلیکوپتر ریاست جمهوری در کوه های نزدیک مرزهای جمهوری آذربایجان می گذرد. ، با برخی از خبرنگاران، اصحاب رسانه و دوستان در برخی استان های ایران به خصوص در پایتخت، ارتباط برقرار کردم. از آنها در مورد شرایط و واکنش های شهروندان پرسیدم که آیا ایران در کشور وضعیت اضطراری اعلام کرده است؟
پاسخ این بود که شرایط بسیار عادی است و مغازه ها و مراکز تجاری به صورت عادی پذیرای مشتریان خود هستند و حتی یک سرباز از نیروهای مسلح در خیابان ها وجود ندارد. من به آنها گفتم که این یک "وضعیت اضطراری" و یک "رویداد بزرگ" است که نشان دهنده سقوط هواپیمای رئیس دولت آنها به همراه برخی از مقامات ارشد است و هنوز از سرنوشت آنها اطلاعی در دست نیست. اگر این اتفاق در بسیاری از کشورها رخ می داد، به معنای اعلام وضعیت اضطراری، بردن ارتش به خیابان ها و اعمال مقررات منع آمد و شد از ترس اینکه از این رویداد برای انجام یک کودتای نظامی سوء استفاده شود، می بود.
پاسخ دادند: به محض وقوع حادثه و مدت ها ناتوان از یافتن هواپیمای رئیس جمهور و همراهان توسط مقامات، اصل ۱۳۱ قانون اساسی ایران فعال شد که مقرر می دارد در صورت فوت، غیبت، یا بیماری رئیس جمهور بیش از دو ماه، یا در صورتی که دوره ریاست جمهوری منقضی شود و بر اثر برخی موانع یا مواردی از این قبیل رئیس جمهور جدید انتخاب نشود، دستیار اول رئیس جمهور وظایف ریاست جمهوری را بر عهده می گیرد. و با تأیید رهبری از اختیارات خود رئیس جمهور برخوردار است...». بدین ترتیب، اختیارات رئیس جمهور به محمد مخبر، دستیار اول رئیس جمهور ایران واگذار شد و به این ترتیب خلأ قانون اساسی به وجود نیامد. و این آن چیزی است که رهبر معظم انقلاب، علی خامنه ای، در پی «سانحه سخت» هواپیمای رئیس جمهور ابراهیم رئیسی، با تأکید بر اینکه «هیچ اختلالی در کار کشور ایجاد نمی شود»، از مردم ایران خواست نگران نباشند.
آنچه در ۱۹ می ۲۰۲۴ در ایران رخ داد، تأیید می کند که هر چقدر هم که برخی با «سیاست ایران» مخالف یا موافق باشند، هیچ کس نمی تواند منکر این باشد که ایران کشوری بزرگ و بسیار تأثیرگذار در خاورمیانه و جهان است. این کشور دارای نهادهای قانون اساسی است که بدون توجه به وسعت مقامی، در صورت فوت هر شخصی حتی اگر در سطح رئیس جمهور یا خود مقام معظم رهبری باشد، موجودیت کشور را حفظ می کند. هر کس با تاریخ معاصر ایران آشنا باشد می بیند که ضربه های سیاسی زیادی را متحمل شده است که بارزترین آنها کشته شدن رئیس جمهور و نخست وزیر در ۳۰ آگست سال ۱۹۸۱ ( ۸ شهریور ۱۳۶۰) زمانی که در جلسه شورای عالی دفاع در ایران حضور داشتند و همچنین کشته شدن دکتر محمد بهشتی رئیس قوه قضائیه به همراه ۷۳ تن از مقامات حزب جمهوری اسلامی از جمله ۴ وزیر (بهداشت، حمل و نقل، ارتباطات و انرژی). علاوه بر ۱۷ نفر از اعضای مجلس شورا از جمله محمد منتظری فرزند شیخ حسینعلی منتظری جانشین سابق امام خمینی و بسیاری دیگر از مقامات حکومتی، انفجار مهیبی در ۲۸ جون ۱۹۸۱ (۷ خرداد ۱۳۶۰) مقر این حزب را لرزاند.
در میان هرج و مرج تمسخر و شماتت که اکثر رسانه های اجتماعی عربی را فرا گرفته است، چند سوال مهم در افق ظاهر می شود: اینها عبارتند از: آیا پرونده های ایران در منطقه عربی شاهد تغییرات مهمی در دوره پس از رئیسی-عبداللهیان است؟ آیا شاهد تحولات مثبت یا منفی خواهیم بود؟ آیا ربطی به پرونده هسته ای ایران و روابط آن با غرب خواهد داشت یا خیر؟ آیا همه اینها بر پرونده جبهه های مقاومت در برابر اشغالگری صهیونیست ها تأثیر می گذارد؟
صالح البلوشی
سردبیر مجله الکترونیکی و خبری شئون عمانیه
نظر شما