بر اساس آمار وزارت فرهنگ و اطلاع رسانی قزاقستان، در ماه می 2024 میلادی، 5855 رسانه در قزاقستان ثبت شده است که از این تعداد 4003 نشریه دوره ای، 220 کانال تلویزیونی، 90 کانال رادیویی، 1242 خبرگزاری و نشریات آنلاین
از تعداد 4003 رسانه های چاپی ، تعداد 2216 روزنامه و 1787 نشریه می باشد. و اغلب رسانه های این کشور به دو زبان قزاقی و روسی مطالب خود را منتشر می کنند.
گفتنی است در سال های اخیر سیاست سفارشی دولت در رسانه ها مورد انتقاد شدید قرارگرفته است. دولت برای تاثیر در تفکر عمومی برای پخش اطلاعات سفارشی در شبکه های تلویزیونی، سایت های اینترنتی، روزنامه ها و رادیوها هزینه زیادی صرف می کند.
وزارت فرهنگ و اطلاع رسانی در نظر دارد 62.8 میلیارد تنگه (حدود 121 میلیون یورو) در سال 2024 برای اجرای سیاست اطلاع رسانی دولتی هزینه کند. بیشتر این بودجه، 60.5 میلیارد تنگه (حدود 116 میلیون یورو)، صرف سفارشات دولتی برای رسانه ها می شود و 34.2 میلیون تنگه (65 هزار یورو) دیگر برای تحریک فعالیت ها در حوزه اطلاع رسانی (پرداخت پاداش به خبرنگاران و تیم های رسانه خلاق) و 2.2 میلیارد تنگه (حدود 4.2 میلیون یورو) دیگر برای استفاده از شبکه پخش تلویزیونی و رادیویی برنامه ریزی شده است.
به گفته وزارت فرهنگ، این باید به تقویت ثبات سیاسی داخلی، افزایش رقابت فضای داخلی اطلاع رسانی، بهبود وضعیت زبان دولتی و کیفیت تولید داخلی کمک کند.
این وزارت در نظر دارد به شاخص هایی زیر دست یابند:
- دستیابی به سطح رضایت جمعیت از پوشش سیاست دولت در رسانه ها در سال 2024 حداقل 69.1٪، در سال 2025 - حداقل 69.2٪، در سال 2026 - حداقل 69.3٪
- دستیابی به سطح تقاضای مصرف کننده برای محصولات اطلاعاتی داخلی در سال 2024 - حداقل 70.1٪، در سال 2025 - حداقل 70.2٪، در سال 2023 - حداقل 70.3٪؛
- پوشش پخش تلویزیونی و رادیویی دیجیتال زمینی در سال 2024 - حداقل 97.37٪؛
- ورود به 10 رتبه برتر برای شبکه های تلویزیونی قزاقستان، بالاپان، خبر بر اساس نتایج داده های TNS آسیای مرکزی.
شایان ذکر است، در سال 2025 قصد دارند پول بیشتری را برای سیاست اطلاعات دولتی - 66 میلیارد تنگه (حدود 127 میلیون یورو) و در سال 2026 - 67.1 میلیارد تنگه (129 میلیون یورو) اختصاص دهند.
عمده منابع مالی دولتی برای شهرهای آلماتی و آستانه صرف می شود. دریافت کنندگان اصلی بودجه دولتی رسانه های دولتی هستند اما مبالغ محدودی نیز رسانه های غیر دولتی دریافت می کنند. به گفته برخی کارشناسان قزاق دولت با پاکسازی فضای رسانه ای رقابت پذیری را ضعیف کرده و تلاش می کند رسانه ها را به آنچه خود می پسندد وادار نماید، بعضاً مقامات قزاقستان رسانه های مستقلی که سفارشی عمل نمی کنند را تعطیل می کند، با این وضعیت طبیعی است مخاطب قزاقی به آغوش رسانه های خارجی مانند روسیه می غلتد.
از میان پرطرفدارترین رسانه های قزاقستان آژانس خبری «خبر» (شبکه های 24.kz، خبر، ال آرنا)، سازمان رادیو و تلویزیون سراسری قزاقستان با شبکه های تلویزیونی قزاقستان، کاز اسپورت، بالاپان (شبکه کودک) و ۱۴ شبکه استانی هستند که همه این شبکه ها متعلق به وزارت فرهنگ و اطلاع رسانی قزاقستان است.
شایان ذکر است خبرگزاری کازاینفورم و شبکه ژیبک ژولی (قزاق تی وی سابق) در سال 2023 رسما وارد ساختار مجتمع تلویزیونی و رادیویی ریاست جمهوری قزاقستان شدند.
از پرطرفدارترین شبکه های قزاقستان می توان به شبکه تلویزیونی اوراسیا، ک ت ک، آستانا تی وی، ان ت ک اشاره کرد. در کنار شبکه های تلویزیونی ثابت در کشور قزاقستان 108 تلویزیون کابلی نیز فعال است. هر کدام از این شبکه های کابلی حدود 14 الی 130 برنامه تلویزیونی را پخش می کنند. از میان شبکه های بزرگ تلویزیون کابلی در قزاقستان می توان به «آلماتل قزاقستان» (آلما تی وی) و قزاق تلکام (آی دی تی وی) اشاره کرد. این دو اپراتور به نوعی بازار تلویزیون کابلی را در شهرهای بزرگ مانند آلماتی و آستانه در انحصار خود دارند. تلویزیون کابلی در شهرهای بزرگ قزاقستان فعال است.
سازمان های اصلی رسانه ای در قزاقستان عبارتند از:
1. مجتمع رادیو و تلویزیونی وابسته به ریاست جمهوری قزاقستان شامل:
- آژانس اطلاع رسانی بین المللی کاز اینفورم
- شبکه ژیبک ژولی
- مرکز فیلم های مستند
2. سازمان رادیو و تلویزیونی قزاقستان که سازمان دولتی وابسته به وزارت فرهنگ و اطلاع رسانی قزاقستان می‌باشد شامل:
- شبکه قزاقستان
-شبکه کازاسپورت
- شبکه آبای تی وی
- شبکه بالاپان
- 14 شبکه استانی
- اداره رادیو های قزاق
3. آژانس خبر که 50 درصد دولتی و 50 درصد خصوصی است شامل
- شبکه خبر
- شبکه خبر 24 کی زد
- شبکه ال آرنا
بر اساس مصوبه 2 می سال 2024 وزارت فرهنگ و اطلاع رسانی قزاقستان فهرست کانال های توزیع ملی (اجباری، دسترسی رایگان) در این کشور را منتشر کرد که عبارتند از
- شبکه قزاقستان
- شبکه کازاسپورت
- شبکه آبای تی وی
- شبکه بالاپان
- شبکه خبر
- شبکه خبر 24 کی زد
- شبکه ال آرنا
- شبکه ن ت ک
- شبکه ک ت ک
- شبکه آتامکن بیزنس
- شبکه 7
-شبکه 31
-شبکه میر (شعبه ملی قزاقستانی شبکه میر فدراسیون روسیه)
- ژیبک ژولی
- آستانا تی وی
- آلماتی تی وی
- شبکه یک اوراسیا
ماه آوریل سال 2024 نمایندگان مجلس قزاقستان قانون "در مورد رسانه های گروهی" را تصویب کردند. پس از لازم‌الاجراء شدن آن، قوانین «رسانه‌های گروهی» و «پخش تلویزیون و رادیو» لغو می‌شود. تحولات حوزه رسانه بر اساس قانون جدید به شرح زیر می باشد:
* برای حمایت از روزنامه نگاران، محدودیت هایی برای مطالب آنها در نظر گرفته شده است: شکایت از روزنامه نگاران تنها ظرف یک سال از تاریخ انتشار امکان پذیر خواهد بود.
* از سال 2025، برنامه های تلویزیونی و رادیویی به زبان دولتی و تولید داخلی باید حداقل 55٪ از حجم کل آنها باشد، از سال 2027 - 60٪. این الزام در قانون «رسانه های گروهی» وضع شده است.
* بازپخش برنامه های تلویزیونی و رادیویی شبکه های تلویزیونی و رادیویی خارجی در حجم هفتگی پخش تلویزیونی و رادیویی داخلی از 20 درصد به 10 درصد کاهش می یابد.
* شهرداریها و استانداری ها می توانند پخش محصولات کانال های تلویزیونی و رادیویی دولتی را در حمل و نقل عمومی کنترل کنند.
* قانون جدید "درباره رسانه های گروهی" نشریات آنلاین و خبرگزاری ها را در یک مفهوم واحد "نشریه آنلاین" متحد می کند. نشریات اینترنتی یکی از انواع رسانه های جمعی بوده و طبق قانون مشمول ثبت می باشند.
* خبرنگاران حق دارند با درخواست شفاهی از طریق تلفن، کتبی یا در قالب یک سند الکترونیکی با صاحب اطلاعات تماس بگیرند. بر اساس قوانین جدید، پاسخ به یک درخواست ظرف پنج روز کاری از تاریخ دریافت آن به صورت و زبان درخواست دریافتی در اختیار رسانه‌ها قرار می‌گیرد، مگر اینکه در خود درخواست به نحو دیگری تصریح شده باشد.
نکته:
تلویزیون دولتی قزاقستان در تلاش است تا به‌عنوان صدای رسمی دولت و نگهبان هویت فرهنگی، نقشی کلیدی در جامعه ایفا کند. با وجود نقاط قوت قابل‌توجه، این رسانه همچنان با چالش‌هایی در زمینه تنوع محتوا، جذب مخاطبان جوان و رقابت با رسانه‌های مدرن مواجه است.
برای حفظ جایگاه خود، تلویزیون دولتی نیازمند نوآوری در برنامه‌ها، توسعه فناوری‌های جدید و افزایش تعامل با مخاطبان است. در صورت اتخاذ چنین اقداماتی، این رسانه می‌تواند تأثیرگذاری بیشتری داشته و به ابزاری قدرتمندتر برای تقویت وحدت ملی و ترویج ارزش‌های قزاقستانی تبدیل شود.
آستانه قزاقستان
منبع:
https://www.gov.kz/memleket/entities/qogam/activities/145?lang=ru
نظر شما