زندگینامه شاعر معاصر نبی خزری:

نبی خزری، چهره برجسته شعر معاصر آذربایجان، در دهم دسامبر ۱۹۲۴ در یک روز سرد زمستانی در خِردالان، یکی از روستاهای اطراف باکو، به دنیا آمد. او در پانزدهم ژانویه ۲۰۰۷، باز هم در یک روز سرد زمستانی، در باکو درگذشت.

نبی خزری از کودکی و دوران مدرسه آرزوی شاعر شدن داشت. اولین شعر جدی او با نام "آفتاب" در شانزده سالگی سروده شد. این شعر همچون خورشید، بر مسیر خلاقیت او نور افشاند. در بیست سالگی، در یک نشست ادبی، شعر این شاعر جوان نظر صمد وورغون، شاعر بزرگ و مهربان، را به خود جلب کرد. وورغون استعداد او را کشف کرد و اصرار کرد که در سال ۱۹۴۵ به عضویت اتحادیه نویسندگان درآید.

اولین مجموعه شعر او با عنوان "آرزوهای شکفته" در سال ۱۹۵۰ منتشر شد. او در سال‌های ۱۹۴۵ تا ۱۹۴۷ در دانشگاه دولتی آذربایجان، ۱۹۴۷ تا ۱۹۴۹ در دانشگاه دولتی لنینگراد و ۱۹۴۹ تا ۱۹۵۲ در مؤسسه ادبیات ماکسیم گورکی تحصیل کرد. استعداد او باعث شد تا در آن زمان در محافل ادبی مسکو و سراسر اتحاد جماهیر شوروی شناخته شود. از آنجایی که او اهل باکو و آبشوران بود، دریا را بسیار دوست داشت و با توجه به اینکه باد خزری نیز بوی دریا را به مردم می‌رساند، در سال ۱۹۵۸ تخلص "خزری" را برای خود برگزید.

نبی خزری پس از پایان تحصیلات در سال ۱۹۵۲، تا سال ۱۹۵۷ مشاور اتحادیه نویسندگان آذربایجان و از سال ۱۹۵۷ تا ۱۹۵۸ کارمند ادبی روزنامه ادبیات و هنر بود. او از سال ۱۹۵۸ تا ۱۹۶۵ دبیر اتحادیه نویسندگان آذربایجان، از سال ۱۹۶۵ تا ۱۹۷۱ رئیس کمیته رادیو و تلویزیون دولتی آذربایجان و از سال ۱۹۷۱ تا ۱۹۷۴ معاون وزیر فرهنگ آذربایجان بود. از سال ۱۹۷۴ به عنوان رئیس هیئت رئیسه انجمن دوستی و روابط فرهنگی آذربایجان با کشورهای خارجی فعالیت کرد و از سال ۱۹۹۲ ریاست مرکز روابط بین‌الملل "جهان آذربایجان" را بر عهده داشت.

آثار نبی خزری یکی از درخشان‌ترین صفحات شعر معاصر آذربایجان را تشکیل می‌دهد. این شاعر که بیش از شصت سال به ادبیات آذربایجان خدمت کرد، آثاری با موضوعات گسترده و متنوع خلق کرد. شعر نبی خزری که جهان درونی، افکار و جستجوهای انسان را با زیبایی بسیار به تصویر می‌کشد و انسان‌دوستی و ملی‌گرایی را به طور ارگانیک با هم ترکیب می‌کند، به دلیل محتوای فلسفی در مورد جهان، انسان و طبیعت، انسان‌دوستی عمیق، آرمان‌های بزرگ شهروندی و رنگ ملی خود، مورد توجه گسترده خوانندگان قرار گرفته است.

آثار نبی خزری موضوعات گسترده و متنوعی دارد. این شاعر کتاب‌هایی مانند "سال‌ها و ساحل‌ها"، "کاروان ستارگان"، "نسل‌ها و قرن‌ها"، "رعدهای سفید"، "ای خاک، به تو سوگند می‌خورم"، "برگ‌هایی از چنار عمر" و "لاله خونین قرن" را به نگارش درآورده است.

اشعار و شعرهای این نویسنده به زبان‌های مختلف دنیا ترجمه و منتشر شده است و ترجمه‌های ادبی او نیز به خوانندگان آذربایجانی امکان آشنایی با نمونه‌های شعر جهانی را داده است. آثار نمایشی نبی خزری با موفقیت در تئاترهای کشورمان به روی صحنه رفته و شهرت او را به عنوان یک نمایشنامه‌نویس نیز تثبیت کرده است.

نبی خزری در اشعار خود نه تنها دردهای مردم آذربایجان، بلکه دردهای مردم همه جهان را به تصویر کشیده است. اساس شعر این شاعر، مفهوم انسان است. این انسان در هر کشور دنیا یکسان است. در دنیای امروز، کره زمین با مشکلات یکسانی دست و پنجه نرم می‌کند. بنابراین، نبی خزری حتی هنگام نوشتن در مورد کشورهای دیگر، آذربایجان را در آنجا می‌بیند و نظم ظریف، مناظر طبیعی معنی‌دار، افکار فلسفی و اعترافات آمیخته با احساس وطن‌دوستی، با هم ترکیب شده و یک تصویر شاعرانه غنی و کامل، یک پانورامای هنری را ایجاد می‌کنند.

هر چه این شاعر می‌نوشت، روح و جان و هستی شعرش آذربایجان بود. حتی زمانی که به موضوعات دور دست می‌پرداخت و کشورهای دیگر را توصیف می‌کرد، در پس آن بیت‌ها، زیبایی وطنش نهفته بود.

نکته دیگری که باید به آن اشاره کرد، شعر "آذربایجان" اثر نبی خزری است. این شعر معروف که توسط خواننده و آهنگساز مشهور، مسلم ماقومایف اجرا شد، پیش درآمد همه کنسرت‌های مسلم و کارت ویزیت او بود:

تو معنای زندگی منی،

تو دنیای برادری،

تو مادر مادرمی،

آذربایجان!

شاعر با استفاده ماهرانه از توانایی‌های شاعرانه زبان، نمونه‌های زیبایی از شعر را خلق کرد و به توسعه زبان ادبی کمک کرد. زیبایی، روانی و سادگی زبان شعر نبی خزری، زمینه را برای توجه آهنگسازان به اشعار او فراهم کرد. این آثار که جایگاه مهمی در رپرتوار خوانندگان مشهور آذربایجان دارند، به گنجینه موسیقی آذربایجان افزوده شده است.

فعالیت‌های ادبی و اجتماعی نبی خزری بسیار مورد تقدیر قرار گرفت. او به چندین نشان و مدال، از جمله بالاترین جوایز دولتی آذربایجان مستقل، یعنی نشان‌های "شرف" و "استقلال"، مفتخر شد. نودمین سالگرد نبی خزری نیز در سال ۲۰۱۴ به دستور رئیس جمهور آذربایجان با برگزاری مراسم مختلفی در کشور گرامی داشته شد.

https://azertag.az/xeber/seirinin_ruhu_ve_mayasi_azerbaycan_olan_sair-3324291