ترجمه و انتشار دو رساله فلسفی ملاصدرا در ترکیه
 

ترجمه ترکی دو رساله فلسفی و مهم «رساله فی القضاء و القدر» و «رساله فی خلق الاعمال» از آثار ملاصدرای فیلسوف و متاله بزرگی ایرانی در ترکیه منتشر شد.
این دو اثر که به عنوان جلد هفتم از مجموعه آثار ملاصدرا از سوی انتشارات اونسوز (Önsöz Yayıncılık) در استانبول منتشر شده است به قلم دکتر فوزی ییغیت، استاد شناخته شده فلسفه اسلامی در ترکیه به ترکی ترجمه شده است.
مترجم این دو رساله در مقدمه خود بر کتاب مینویسد: هدفم از انجام ترجمه این دو رساله، کمک به دستیابی به تصوری صحیح از مسئله‌ی قضا و قدر است که در فلسفه، دین و زندگی اجتماعی از اهمیت بالایی برخوردار است. به نظر می‌رسد تصورات نادرست در این زمینه، تأثیر مستقیمی بر فساد، انحطاط و نابودی فرد و جامعه دارد. در واقع، پس از اتمام این دو ترجمه، به این نتیجه رسیدم که باید دیدگاه‌های ملاصدرا را در این رابطه به‌طور مفصل بررسی کنم. از همین رو، به تحقیق در مسائل مرتبط دیگر نیز پرداختم. اگر توفیق یار باشد، در نظر دارم امسال کتابی با عنوان «قضا و قدر از دیدگاه ملاصدرا» منتشر کنم.  
ییغیت در ادامه مقدمه خود می‌نویسد: کتاب «قضا و قدر» ملاصدرا از آن‌جا که حل یک مسئله‌ی فلسفی عمیق را در بر دارد، نیازمند مطالعه‌ی پیشرفته است. با این حال، با نگاهی به محتوای کتاب می‌توان گفت که علاقمندان حوزه مطالعاتی فلسفه و دین می‌توانند به‌نوعی از آن بهره ببرند. بنابراین، مطمئنم هر خواننده‌ای که شمه‌ای از مطالعات پیشرفته در این حوزه داشته باشد، با مطالعه‌ی دقیق، کمابیش ملاصدرا را درک خواهد کرد.  
رساله «قضا و قدر» از شش فصل تشکیل شده است. چهار فصل از آن‌ها مستقیماً به موضوع مرتبط است، در حالی که دو فصل دیگر تکمیلی هستند. یکی از این دو فصل درباره‌ی «مسئله‌ی شر» و دیگری درباره‌ی «تأثیر دعا و عبادات در قضا و قدر» است. ملاصدرا در فصل ششم به‌صورت اضافی به موضوع «ذکر و تسبیح» می‌پردازد که می‌توان آن را نوعی هدیه برای خواننده دانست.  
رساله‌ی «خلق افعال» ملاصدرا نیز به‌تنهایی می‌تواند در حل مسئله‌ی قضا و قدر مفید باشد. او در آغاز این رساله در این باره می‌گوید: «ای کسی که با نیروی ایمان و تحقیق به امواج این دریای عمیق فرو می‌روی، بدان که مسئله‌ی ارتباط افعال با قَدَر، از جمله مسائل دشوارفهمی است که عقل‌ها در آن حیران می‌مانند. در این مسئله، کسانی که به سطح عقل‌مندی نرسیده‌اند، در رنج‌اند. برای ما مجاز نیست که این مسئله را به‌صورت آشکار با بیان لفظی بیان کنیم، اما ما به نقل مذاهبی که علمای اسلام پیروی کرده‌اند، می‌پردازیم و سپس با پرتوی کوچک به راه اهل‌الله اشاره خواهیم کرد.»  
استاد شناخته شده فلسفه اسلامی در پایان مقدمه خود می‌نویسد: برای حل مسئله‌ی قضا و قدر، لازم است نگرش وجودی و معرفتی حکمت جهانی و کهن را به‌ویژه با روشی که ملاصدرا این حکمت را ارائه می‌دهد، شناخت. بر این اساس، رابطه‌ی بین خدا و جهان را نمی‌توان بر پایه‌ی خداباوری و در قالب رابطه‌ای انسان‌گونه محدود کرد. بنابراین، خداوند در ازل، کسی نیست که سرنوشت بندگان را نوشته و سپس منتظر باشد تا آن‌ها آن را اجرا کنند. برعکس، جهان عرصه‌ای وجودی است که احتمالات، تغییرات و دگرگونی‌ها را در بر می‌گیرد، در حالی که نامتغیرها را نیز حفظ می‌کند.

واحد پژوهش رایزنی فرهنگی ترکیه - آنکارا