رویدادهای کمتری در صفحات تاریخ بشریت وجود دارند که صرفاً به عنوان اشاره ‌ای به گذشته، باقی نمانده باشند و به دلیل فلسفه عمیق و پیام جاودانه ‌ای، وجدان بشری را در هر دوره ‌ای تکان داده و هدایت کنند. فاجعه کربلا، که تصویر مرکزی و برجسته آن حضرت امام حسین بن علی (ع) است، یکی از این رویداد های عظیم و جاویدانه ای است که این واقعه فقط داستان یک نبرد یا درگیری سیاسی نیست، بلکه فلسفه ‌ای عمیق و جامع از مبارزه حق و باطل، شرافت و کرامت انسانی، مقاومت شجاعانه در برابر ظلم و فداکاری در راه اصول است. مفهوم شهادت امام حسین (ع) تنها شامل مرگ جسمانی نیست، بلکه نمادی از یک زندگی جاودان است که بشریت را در هر دوره ‌ای با تبدیل شدن به پرچمدار نور در برابر ظلم، حق در برابر باطل و آزادی در برابر ظلم، هدایت می ‌کند. امام حسین (ع) با عمل و فداکاری خود روشن کرد که گاهی سکوت محض و حمایت یا تسلیم شدن در برابر ظلم، زندگی بدتر از مرگ است، در حالی که شهادت در راه اصول و ارزش ‌های انسانی، مرگ را به زندگی ابدی تبدیل می ‌کند. هدف از شهادت امام نه تنها جان دادن، بلکه دادن پیامی به نسل ‌های پس از خود است که هر زمان تلاشی برای محو حقیقت، پایمال شدن عدالت و به خاک و خون کشیدن شرف انسانیت صورت گیرد، نمی ‌توان ساکت نشست و نظاره ‌گر بود. این فلسفه اساسی است که کربلا را نه تنها به یک رویداد تاریخی، بلکه به یک جنبش زنده و جاودان تبدیل کرد. یکی از جنبه‌ های محوری و بسیار مهم فداکاری بزرگ امام حسین (ع) احیا و برجسته کردن مفهوم وحدت و برادری امت اسلامی است. امام بیعت یزید را رد کرد، زیرا یزید نماینده نظامی بود که کاملاً با اصول اسلامی عدالت، برابری و تقوا در تضاد بوده است. در واقع، یزیدیسم به استعاره‌ ای برای انحراف از روح اسلام، قبیله‌ گرایی و دیکتاتوری شخصی تبدیل شده بود.مبارزه امام حسین (ع) صرفاً برای کسب قدرت برای خود نبود، بلکه برای احیای نظام اصلاح ‌طلبانه ‌ای بود که توسط رسول خدا (ص) برای کل امت اسلامی تأسیس شده است، نظامی که در آن کرامت هر فرد حفظ می ‌شود، عدالت حق همه است و جامعه ‌ای مبتنی بر برادری و برابری برقرار می ‌شود. امام در خطبه ‌ها و نامه ‌های خود، بارها وظایف مسلمانان را یادآوری کرد، مسلمانان را به ایستادگی در برابر ظلم و ستم تشویق نمود و بر اهمیت وحدت با دوری از تفرقه تأکید ورزید. محور دعوت امام این بود که مسلمانان نباید ارزش ‌های اصلی خود را فراموش کنند، خود را به فرقه ‌ها تقسیم نکنند و به حقوق یکدیگر احترام بگذارند. فاجعه کربلا در واقع نتیجه غم ‌انگیز اختلافات عمیق، بی ‌تفاوتی و انحطاط اخلاقی رایج در جامعه مسلمان آن زمان بوده است. اگر امت اسلامی به موقع به وظیفه خود پی می ‌برد و با امام حسین (ع) همبستگی نشان می ‌داد، شاید مسیر تاریخ متفاوت می ‌بود. بنابراین، شهادت امام حسین (ع) به ما می ‌آموزد که بقا و عظمت امت اسلامی تنها در وحدت، برادری متقابل و ایستادگی برای خیر جمعی نهفته است. در عصر حاضر، زمانی که جهان اسلام از هرج و مرج شدید، درگیری‌ های داخلی، تنش ‌های فرقه ‌ای و دخالت ‌های خارجی رنج می ‌برد، این ندای فلسفه کربلا و شهادت امام حسین (ع) بیش از هر زمان دیگری اهمیت یافته است. مطالبه وحدت اسلامی میان مسلمانان امروز فقط یک درس اخلاقی نیست، بلکه به یک شرط اساسی برای حفظ موجودیت و کرامت امت اسلامی تبدیل شده است. اصولی که امام حسین (ع) برای آن مبارزه کرد، ما را ملزم می‌ کند که اختلافات متقابل خود، چه فقهی و چه کلامی باشند، را در حوزه احترام و تحمل متقابل حفظ کنیم. پیمودن مسیر تعصب فرقه ‌ای، تکفیر و خشونت نه تنها با فلسفه کربلا مغایرت دارد، بلکه همان نیروهای باطلی هستند که امام (ع) پرچم مبارزه را علیه آنها برافراشته است. باید به یاد داشته باشیم که فداکاری امام حسین (ع) برای هیچ گروه یا فرقه خاصی نبود، بلکه برای کل بشریت بوده است. بنابراین، پیروان همه مکاتب فکری باید دشمن مشترک خود..،از جمله جهل، فقر، استثمار و سلطه خارجی را بشناسند و برای مبارزه با آن متحد شوند. تحمل اختلاف نظر، احترام به مقدسات یکدیگر و همکاری در مورد مسائل مشترک، همان «قرینه» حقیقی است که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) آن را بنیان نهاد و امام حسین (علیه السلام) برای احیای آن خون خود را نثار کرد. حادثه کربلا به ما می‌ آموزد که امت اسلامی تنها با عشق، برادری و همکاری متقابل می ‌تواند به هم پیوند بخورد. وسعت و عمق فلسفه کربلا تنها به وحدت داخلی مسلمانان محدود نمی ‌شود. فداکاری امام حسین (ع) و پیام امام یک پیام جهانی انسانی است که مردم همه ادیان، نژادها و فرهنگ ‌ها را مخاطب قرار می‌دهد. الگویی که او در بلند کردن صدای خود علیه کرامت انسانی، عدالت، آزادی و ظلم ارائه داد، فراتر از هرگونه وابستگی مذهبی یا قومی است. به همین دلیل است که روشنفکران، مصلحان و مبارزان آزادی از سراسر جهان، صرف نظر از ایمانشان، به شخصیت و فداکاری امام حسین (ع) ادای احترام می‌کنند. در این زمینه، لزوم هماهنگی بین ادیان را می ‌توان مستقیماً از فلسفه کربلا استخراج کرد. هدف اصلی مبارزه امام حسین (ع) علیه ظلم، ستم و نقض حقوق بشر بوده است، مسائلی که دشمنان مشترک همه بشریت هستند. در دهکده جهانی امروزه، جایی که مردم ادیان و فرهنگ ‌های مختلف در مجاورت هم زندگی می‌کنند، پیام کربلا به ما می‌ آموزد که به جای اینکه اجازه دهیم اختلافات به منبع درگیری تبدیل شوند، اشتراکات انسانی باید مبنای وحدت باشند. ما باید فضایی از گفتگو، همکاری و احترام به یکدیگر را بر اساس عشق، شفقت، عدالت‌ خواهی و نفرت از ظلم، ایجاد کنیم. هماهنگی به معنای کوتاه آمدن از اعتقادات خود نیست، بلکه به معنای احترام به اعتقادات و مقدسات دیگران، همکاری برای خیر عمومی بشریت و تشکیل جبهه ‌ای متحد علیه ظلم و بی ‌عدالتی است. همانطور که امام حسین (ع) افرادی از پیشینه ‌های مختلف را در میان یاران خود جای داد، امروزه نیز رهبران و پیروان همه ادیان باید برای رفاه بشر، صلح و عدالت با هم همکاری کنند. در نتیجه، فلسفه کربلا و پیام شهادت امام حسین (ع) یک داستان تاریخی ایستا نیست، بلکه یک اصل راهنمای زنده، پویا و جهانی است. این اصل ما را تشویق می ‌کند تا شجاعت بیان حقیقت، عدالت و مخالفت با بی ‌عدالتی، ستم و ظلم را ابتدا در درون خود و سپس در جامعه خود پرورش دهیم. دوم، امت اسلامی را ترغیب می‌ کند تا از تفرقه، کوته ‌بینی و تعصب فرقه ‌ای فراتر رفته و قاطعانه به ارزش اساسی برادری و وحدت اسلامی خود پایبند باشد. وحدت اسلامی بین مسلمانان فقط یک شعار نیست، بلکه شرط اساسی برای بقا و پیشرفت امت اسلامی است. سوم و مهمتر از همه، این فلسفه ما را دعوت می‌ کند تا وارد عرصه وسیع‌ تری از بشریت شویم، جایی که مردم از همه ادیان و فرهنگ ‌ها بر اساس مشترک عدالت، صلح و احترام متقابل در کنار هم زندگی می‌کنند و ظلم و ستم را از جهان ریشه ‌کن کنند. شهادت امام حسین (ع) فقط استعاره‌ ای برای سوگواری و غم نیست؛ بلکه، این یک جنبش زندگی، یک مانیفست عمل است که هر فرد، هر ملت و تمام بشریت را به سفر از تاریکی به نور، از باطل به حقیقت و از تفرقه به وحدت اسلامی دعوت می ‌کند. این پیامی است که امام حسین (ع) با ریختن خون خود به ما داد که «ممکن است در راه خدا شهید شد، اما نمی‌توان در برابر باطل سر تعظیم فرود آورد.» این پیام جاودانه کربلا است که باید از آن پیروی کرد و برای هر عصری ضروری است و خواهد بود[1].