یکی از مهمترین راههای تبلیغ و ترویج مسایل فرهنگی در جوامع امروزی ساخت فیلم و مجموعه های تلویزیونی و پخش آن از طریق پلتفرم های مختلف از جمله ماهواره است. ترکیه در سالهای اخیر از جمله کشورهایی بوده که در زمینه ی ساخت و پخش فیلمها و سریالهای تلویزیونی گوی سبقت را از بسیاری از کشورها ربوده است.  بسیاری از سریالهای تلویزیونی ترکیه که بیشتر، از سوی بخش خصوصی ساخته می شوند، از طریق ماهواره و یا پلتفرم های اینترنتی در بسیاری از نقاط جهان از جمله ایران قابل مشاهد است. در سالهای اخیر گله ها و شکایات زیادی در باره پیامهای غیر اخلاقی این سریالها شنیده و دیده ایم. ابراز نگرانی خانواده ها از ترویج ارزشهای غیر اخلاقی و بی خدایی توسط این سریالها شاید به گوش خیلی از ماها رسیده باشد.

نه تنها در خارج از ترکیه بلکه در داخل این کشور نیز هر از چند گاه صدای اعتراض خانواده های دیندار نسبت به ساخت و پخش اینگونه سریالها و انتقاد از عدم نظارت و کنترل بر محتوا و صحنه های این سریالها شنیده می شود. با این حال دولت ترکیه به دلیل کسب درآمد از این ناحیه و احیانا تبلیغ جاذبه های گردشگری در این فیلمها، چندان تمایلی نسبت به ایجاد محدودیت یا کنترل بر این سریالها نشان نمی دهد.

موضوعات عاشقانه، اباحیگری و عادی جلوه دادن روابط جنسی بین نامحرمان، تقریبا سوژه ی اصلی بسیاری از این سریالها است. یکی دیگر از پیامهای این سریالها ایجاد شبهه در مخاطب درباره اعتقادات و سوق دادن جوانان به سوی بی خدایی است.

در این زمینه مقالات زیادی در مطبوعات و رسانه های ترکیه منتشر می شود که عموما یا بی تفاوت از کنار آنها عبور می شود یا به هیاهوی گذرا بسنده می شود. در یکی از آخرین مطالبی که به قلم یکی از روزنامه نگاران فضای مجازی به نام مراد پادک نوشته شده، ویژگیهای منفی و غیر اخلاقی سریالهای تلویزیونی ساخت ترکیه در ۱۵ ماده خلاصه شده است. با قدری تأمل در این موارد می توان به عمق فاجعه و رویکرد خباثت آمیز در این سریالها پی برد. 

مراد پادک در این مقاله که با عنوان "پیام های مجموعه های تلویزیونی ترکیه" به رشته تحریر درآورده است، این سریالها را نمادی از ماهیت بدون مرز جهان مدرن دانسته و این پیامها را اینگونه بر می شمرد:

۱- اگر با فردی ازدواج کردید که دوستش ندارید، می توانید به او خیانت کنید و با شخص دیگری رابطه عاشقانه داشته باشید.

۲-  بعد از یک حادثه بد، حتما باید مشروب بخورید و پیرامون خود را آشفته کنید.

۳-  فردی که دوستش دارید اگر با شخص دیگری ازدواج کرد، باید زندگی آنها را از هم بپاشید.

۴- تقریبا  در هیچ مجموعه تلویزیونی تصویر مسجد، معلم، اذان، مناره، حجاب و نمادهای مذهبی دیده نمی شود. (عدم تبلیغ ارزشهای دینی)

۵-  در هر مجموعه تلویزیونی باید لباس و کفش جدیدی به تصویر کشیده شده باشد و مکانهای لوکس همیشه برای خرید ترجیح داده شوند. (تشویق تجمل گرایی)

۶-  مردی که در خانه مورد بی توجهی قرار می گیرد، می تواند به همسرش خیانت کند و در این کار زن مقصر جلوه داده شده و مرد، بی گناه نشان داده می شود.

۷-  جوانان باید دوست دختر داشته باشند، حتی اگر در مقطع دبیرستان و راهنمایی باشند، باید رابطه داشته باشند. (ترویج بی بند و باری)

۸- افرادی که زیر پای یکدیگر را خالی می کنند، همواره باید در مواجهه با یکدیگر عادی رفتار کنند و تقصیر را بر گردن دیگران بیاندازند. (تبلیغ دورویی و نفاق) 

۱۰- افراد آشوب طلب، خشن، دزد، زورگیر و آدم ربا، معمولا شخصیتهایی خنده رو، خوش تیپ و موقر هستند و این کارها را به دلایل موجه انجام می دهند. (ایجاد بی اعتمادی نسبت به انسانها و موجه جلوه دادن ناهنجاریها در جامعه)

۱۰- مادرها همیشه باید مستبد و پدرها همیشه باید خشن و بی عاطفه باشند. کودکان همیشه باید حق به جانب باشند. (تصویر بد از چهره پدر و مادر در نزد کودکان و موجه جلوه دادن بزهکاری کودکان به دلیل رفتار والدین)

۱۱- مادرشوهرها همیشه باید نقش بدی در خانواده داشته باشند، مدام باید برای داماد خود چاه بکند. (ایجاد بد بینی در خانواده ها)

۱۲- منشاء پول نباید معلوم باشد و هنگام هزینه کردن باید همیشه دست و دل باز بود. (مشروع جلوه دادن کسب درآمد از هر راهی)

۱۳- محل کار همیشه باید در عین محل اقامت هم باشد. نقشی به عنوان کارگر و کارفرما نباید وجود داشته باشد. (احساس امنیت برای انجام کارهای خلاف)

۱۴- اصلاً نباید درباره مسائل دینی صحبت کرد، باید رویکرد بی خدایی را به نمایش گذاشت.

۱۵-  جوانان همیشه باید حق به جانب باشند، حق همیشه به آنها داده شود، باید استقلال عمل باشند و تنها هم کارشان پیدا کردن دوست دختر باشد.

نتیجه این رویکردها در سریالهای ترکیه را می توان به صورت خلاصه چنین به صورت تشویق به فرد گرایی، تشویق به تنهایی، ترویج بی اخلاقی و اباحیگری، ترویج الحاد و بی دینی و عدم اعتماد به دیگران و مشکلات خانوادگی ارزیابی کرد.

نویسنده در پایان مقاله خود به آیه ۱۹ سوره نور اشاره می کند که می فرماید: برای کسانی که از گسترش فسق و فجور در میان مؤمنان خوشنود می شوند، عذابی دردناک در دنیا و آخرت وجود دارد، رویکرد مجموعه های تلویزیونی ساخت ترکیه به شدت مخرب و مضر برای اخلاق مداری، هنجارگرایی و دینمداری می داند. 

منبع: سایت خبری تحلیلی آنالیز اسلامی