طالبان با تسلط بر افغانستان؛ بسیاری از مناسبت‌های رسمی، از جمله نوروز را از تقویم حذف کرده و مردم را از تجلیل آن منع کرده‌اند. در سه سال گذشته، شهروندان افغانستان در نقاط مختلف کشور اجازه نیافتند که از نوروز به‌عنوان جشن باستانی و جهانی تجلیل کنند. این جشن اما در شبکه‌های اجتماعی و پیام‌های مناسبتی به صورت گسترده مورد حمایت و ستایش قرار گرفته است. زنان، مردان، کودکان و چهره‌های فرهنگی و سیاسی مخالف طالبان، همه با نشر پیام‌های متنی، صوتی و تصویری در شبکه‌های اجتماعی نوروز را تبریک گفته و بر ماندگاری و تجلیل با شکوه آن در فردای پساطالبان در افغانستان تأکید کرده‌اند. تعدادی دیگر نیز در غرب؛ غم و حسرت تجلیل نکردن از نوروز را یادآوری کرده و ابراز امیدواری کردند که روزی شاهد حضور در افغانستان باشند و در آن به خوبی از نوروز تجلیل کنند. طالبان به صورت کتبی و شفاهی تجلیل از نوروز را حرام اعلام کرده و مردم را از تجلیل آن ممنع کرده‌اند. در بند ۲۱ ماده ۲ قانون امر به معروف و نهی از منکر طالبان، تجلیل از نوروز، شب یلدا و سایر جشن‌های فرهنگی، خلاف اسلام توصیف شده و ممنوع گردیده است.

نوروز ۱۴۰۴ نیز با اعمال ممنوعیت طالبان در افغانستان با سکوت آغاز شد. اما این جشن جهانی در سایر کشورهای حوزه نوروز، به‌ویژه دفاتر نهادهای سازمان ملل متحد با شکوه فراوان گرامی داشته شد و شماری از رهبران جهان نوروز را برای همه کشورهای حوزه نوروز تبریک گفته و آرزوی سعادت و سال نیکو برای مردمان این کشورها و تمام جهان کرده‌اند.

در افغانستان، نوروز به‌دلیل ستیزه‌گری طالبان تجلیل نشده است. این گروه درهای مکان‌های فرهنگی و مذهبی، از جمله زیارت روضه در مزارشریف، مرکز ولایت بلخ و زیارت سخی در کابل را بستند و مانع برافراشتن علم نوروزی در این مکان‌ها شدند. همچنین، زمینه‌های تفریح و سرگرمی را در این ایام از مردم به بهانه‌های مختلف گرفته‌اند.

با این حال، زنان و دختران در افغانستان در واکنش به ممنوعیت‌های طالبان، به‌صورت گسترده از نوروز در مکان‌های سربسته و فضاهای دورهمی در خانه‌های‌ خود تجلیل کرده‌اند. آنها با پختن سمنو، پهن کردن سفره نوروزی، پخش موسیقی، دف‌زنی و سرود، این جشن را گرامی داشته و عکس‌ها و ویدئوهای خود را از این مراسم در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها منتشر کرده‌اند. این افراد بر تجلیل از نوروز و همبستگی برای مبارزه با تفکر طالبان تأکید کرده‌اند.

هم زمان، شماری از فعالان سیاسی و مقام‌های ارشد حکومت پیشین نیز نوروز را به مردم افغانستان تبریک گفته و تأکید کردند که نوروز یادآور پیروزی نور بر تاریکی، سبز شدن در برابر یخ سرمای زمستانی است و این پیام را می‌دهد که هیچ زمستانی ماندنی نیست.

دکتر رنگین دادفر سپنتا، وزیر امور خارجه و مشاور امنیت ملی حکومت سابق افغانستان، در پیامی در صفحه ایکس خود نوشته است: "نوروز عالم افروز، یادگار جاویدانی نیاکان و مردمان حوزه تمدنی ما، فرخنده باد. نوروز طبیعی‌ترین و منطقی‌ترین آغاز سال و رستاخیز طبیعت است که در آن زندگی از آغوش سرما سربلند می‌کند و پیروزی شگوفایی بر مرگ و ایستایی را مژده می‌دهد. بهار آزادی رسیدنی است! تا پگاه آزادی!"

احمد مسعود، رهبر جبهه مقاومت ملی افغانستان، نوروز را آئین خاک و جان و نماد رستاخیز انسان و زمین دانسته و تأکید کرده که این روز برای این جبهه نه‌تنها عید، بلکه عهد است. او در صفحه ایکس نوشته است: "این روز برای ما نه عید، که عهد است؛ عهد ایستادگی و بازنگشتن از راهی که به آزادی می‌رسد." او افزوده که نوروز را با شجاعت و قربانی‌ نیروهای این جبهه در تقویم، و آزادی را به وطن باز می‌گردانند.

رحمت‌الله نبیل، رئیس عمومی امنیت ملی حکومت سابق، به مناسبت نوروز نوشته است: "نوروز، تنها آغاز بهار طبیعت نیست؛ بلکه پیامی برای بیداری، اتحاد و انتخاب سرنوشت است. همان‌گونه که بهار، یخ‌های زمستان را آب می‌کند، این ملت نیز باید یخ‌های تسلیم و سکوت را بشکند و مسیر خود را از چنبره تاریکی و تحمیل جدا سازد. نه طالبان، نه قدرت‌های خارجی، و نه گذشته‌ای که بر شانه‌های همه ما سنگینی می‌کند، حق تعیین آینده این سرزمین را ندارند."

آقای نبیل افزوده است که مردم افغانستان باید آینده خود را به گونه‌ای بسازند که در آن هیچ گروهی حذف نشود، هیچ صدایی خفه نگردد و هیچ انسانی از حق خود محروم نماند. او گفته است: "نوروز، پیام آغاز و خیزش است؛ پس بیایید این سال نو را نقطه عطفی برای مبارزه، همبستگی، و شکستن زنجیرهایی بدانیم که افغانستان را در بند نگاه داشته‌اند."

فریحه ایثار، یکی از فعالان حقوق زنان در تبعید، نوشته است که روز اول سال، فراتر از آغاز یک سال نو است. او نوشته است: "این روز، یادآور تمام نوروزهایی است که در افغانستان عزیزم، با طعم لذیذ تخم‌های جوشانده و رنگ‌شده، هفته میوه در ظرف‌های گُل‌گُلی روی سفره‌ رنگ‌رنگی، بوی سبزه‌های تازه، گرمای دست‌های مهربان مادر جان و پدر جانم، در نهایت صمیمیت‌های خانوادگی، دوستان وطنی و در کنار همه اعضای خانواده جشن می‌گرفتیم. آن روزها، نوروز فقط یک جشن نبود، بلکه نشانی از امید، از زنده بودن، از پیوند با خاکی بود که در آن ریشه داشتیم."

ثریا دلیل، وزیر بهداش حکومت سابق، در صفحه ایکس خود نوشته است: "نوروز، آغاز بهار و تولد دوباره طبیعت است؛ نمادی از نو شدن و تجدید حیات. این جشن کهن، یادآور حقیقت ژرف است که هر زمستان بهاری را به‌دنبال دارد. باشد که نوروز، بهار نو در دل‌هایمان بیافریند و خوشی‌های کوچک و بزرگ را به زندگی‌مان هدیه دهد."

بیشتر کاربران شبکه‌های اجتماعی با پیام‌های متنوع؛ نوروز را به شهروندان کشور تبریک گفته و تصاویر سفره‌های نوروزی خود را در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرده‌اند. آنها آرزوی سال خوب و خواهان آزادی نوروز از سیطره حاکمیت طالبان و نوروز آزادی در کشور شده‌اند.

در همین حال، آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، فرارسیدن نوروز را تبریک گفته و آن را هدیه‌ای ارزشمند خوانده است. او روز جمعه، ۲۱ مارچ، با نشر پیامی در ایکس نوشته که در جهانی پر از تفرقه، نوروز هدیه‌ای ارزشمند است. به گفته او، نوروز نماد تولد دوباره طبیعت، تجدید امید و فرارسیدن بهار است.

طالبان پس از تسلط بر افغانستان نه‌تنها نوروز را از تقویم رسمی کشور حذف کرده‌اند، بلکه تجلیل از آن را نیز حرام و خلاف ارزش‌های اسلامی دانسته‌اند. در بند ۲۱ ماده ۲۲ قانون امر به معروف و نهی از منکر طالبان تجلیل از نوروز، شب یلدا و سایر جشن‌های فرهنگی خلاف ارزش‌های اسلامی خوانده شده و گرامی‌داشت از آنها ممنوع اعلام شده است. این گروه نه تنها نوروز؛ بلکه سایر بازی‌هایی که باعث سرگرمی و تفریح در روز نوروز می‌شد را نیز ممنوع اعلام کرده‌اند.

در حال حاضر ۱۲ کشور در جهان شامل حوزه نوروز هستند که این روز را گرامی می‌دارند. افغانستان، ایران، عراق، تاجیکستان، هند، قزاقستان، پاکستان، قرغیزستان،‌ ترکمنستان، اوزبیکستان، آذربایجان و ترکیه، نوروز را به‌عنوان پرونده مشترک در یونسکو به ثبت رسانده‌اند و از همین ‌رو این کشورها به نام کشورهای حوزه نوروز یاد می‌شوند.

مجمع عمومی سازمان ملل متحد در فوریه ۲۰۱۰ نوروز را به‌عنوان یک مناسبت جهانی به‌رسمیت شناخت. این سازمان درباره اهمیت نوروز گفته است: "نوروز برای بیش از ۳۰۰ میلیون نفر در سراسر جهان، آغاز سال نو است و بیش از سه هزار سال است که در مناطقی از بالکان، منطقه دریای سیاه، قفقاز، آسیای مرکزی و خاورمیانه و نقاط دیگری از جهان جشن گرفته می شود."

منبع: روزنامه هشت صبح

لینک:

 https://8am.media/fa/talibans-conflict-with-global-nowruz-unprecedented-welcome-to-nowruz-celebration-in-cyberspace/