روزنامه انگلیسی زبان تریبیون پاکستان- ۶ مئی مطابق با ۱۶ اردیبهشت

تردد با مینی بوس  و ون های کهنه و فرسوده در سال های اخیر یکی از چالش های مهم برای زنان پاکستانی بوده است. اقدام دولت در راه اندازی سامانه اتوبوس های تندرو در شهرهای مهم این کشور بویژه شهرهای راولپندی و پیشاور نقش مهمی در کاهش محدودیت های زنان در این کشور داشته است.

راه اندازی سامانه اتوبوس های تندرو (BRT) در شهر پر ازدهام پیشاور در مرکز ایالت خیبرپختون خواه برای ماه جبین؛ بانوی ۲۳ ساله پاکستانی و دیگر بانوان در این شهر روزنه امید تازه گشوده است.

وی با اشاره به مشکلات کمبود تسهیلات حمل و نقل عمومی در سطح شهر پیشاور گفت: قبلا مجبور بود برای رسیدن به دانشگاه از مینی‌بوس‌های پرازدهام و ناامن استفاده کند به نحوی که والدینم تصمیم گرفتند از تحصیل وی جلوگیری کنند.

وی با بیان اینکه ایستگاه اتوبوس جدید (BRT)  فقط چند دقیقه با منزل وی فاصله دارد گفت: هر روز به آسانی میتواند مسیر بین خانه و دانشگاه را طی نماید.

سیستم حمل و نقل بی آر تی که در سال ۲۰۲۰ در پیشاور راه اندازی شد، محبوبیت زیادی بین زنان شهر پیدا کرده است، جایی که برقع و روبنده، لباس های سنتی بانوان پشتون در شهر پیشاور است. ۹۰ درصد از زنان در یک نظرسنجی در سال ۲۰۱۶ گزارش دادند که با استفاده از وسایل نقلیه عمومی احساس ناامنی می کنند.

به گفته بانک جهانی، آزار و اذیت زنان و بانوان از سوی مردان مانند خیره شدن، سوت زدن و دست زدن در اتوبوس ها یا ایستگاه های اتوبوس در پاکستان افزایش یافته است و این امر باعث شده  بسیاری از زنان در تردد در سطح شهر احساس ناامنی کنند.  

یک چهارم صندلی‌ها برای زنان در ناوگان اتوبوس‌های الکتریکیBRT که مجهز به دوربین‌های مداربسته، نگهبان‌ و ایستگاه‌هایی با نور مناسب هستند، در نظر گرفته شده است که باعث می‌شود مسافران زن احساس راحتی بیشتری کنند.

عمیر خان، سخنگوی شرکت دولتی که BRT را اداره می کند میگوید که حدود ۱۵ درصد از ۲۰۰۰ کارمند BRT  پیشاور زن هستند.

وی با بیان اینکه حدود ۳۰ درصد از مسافران را بانوان تشکیل می دهند گفت: سامانه اتوبوس های تندرو در بین بانوان طرفداران زیادی پیدا کرده است.

لالا رخ خان، مدیر مرکز تحقیقات اقتصادی مستقر در لاهور گفت که زنان پاکستانی بیشتر از مردان به وسایل حمل و نقل عمومی متکی هستند، زیرا که بیشتر آنها از ریکشا، مینی بوس های عمومی و یا ون  استفاده       می کنند که به دلیل مشکلات و چالش های آن ترجیح می دهند کمتر از خانه بیرون روند.

هادیا مجید، از کارشناسان امور اجتماعی در دانشگاه علوم مدیریت لاهور گفت: مشکلات حمل و نقل درون شهری باعث محدودیت شدید زنان شده به نحوی که این موضوع چالش برانگیز بر کار، تحصیل و یا آغاز   فعالیت های اجتماعی آنها تاثیرات منفی گذاشته است.

مجید افزود: حمل و نقل عمومی ایمن، قابل اعتماد و مقرون به صرفه این امکان را برای زنان فراهم می‌کند تا در جستجوی شغلی فراگیر باشند و شغلی متناسب با مجموعه مهارت‌های خاص خود را بیابند.

زنان به ندرت در پاکستان از دوچرخه و یا موتورسیکلت استفاده می کنند و استفاده از ریکشا نیز ناامن تلقی  می شود. اتوبوس‌ها و  ون‌های مشترک مملو از مردان است و آزار و اذیت جسمی زنان را به دنبال دارد به نحوی که دختران از سفر با این وسایل نسبتا ارزان اما ناامن در داخل شهر از سوی والدین منع می شوند.

داده‌های بانک جهانی نشان می‌دهد که چنین مسائلی باعث شده است که نرخ مشارکت زنان در نیروی کار پاکستان در پایین‌ترین جایگاه قرار گیرد به نحوی که از حدود ۲۴ درصد در سال ۲۰۱۵ میلادی به ۲۳ درصد در سال ۲۰۱۹ کاهش یافت هاست. 

اما سامانه اتوبوس های تندرو با دارا بودن محیط امن و همچنین مجهیز بودن به تسهیلات گرمایشی و سرمایشی و ارزان بودن مشکلات بانوان پاکستانی در شهر پیشاور و دیگر شهرها را حل کرده است.

حداکثر کرایه این سامانه حدود ۳۰ روپیه پاکستان یعنی ۰.۱۶ دلار است که این سرویس را به ویژه در میان زنان خانواده های کم درآمد محبوب می کند.

ام سلما دیگر شهروند پاکستانی ساکن شهر پیشاور میگوید که او هر روز ۲۸۰ روپیه برای رفت و آمد به محل کار خود با ریکشا و مینی بوس هزینه می کرد اما حالا میتواند مبلغ قابل توجهی از درآمد خود را از طریق سفر با اتوبوس های تندرو پس انداز کند.

به گفته سلما وی هر روز در مجموع ۳۰ دقیقه در زمان سفر صرفه جویی می کند.

فعالان حقوق زنان می گویند که روشنایی ضعیف خیابان ها، نبود گشت پلیس در مناطق خلوت و نبود زیرساخت های عابران پیاده و توالت های عمومی از جمله چالشهای پیش رو برای بانوان پاکستانی هستند.

مدیجه شاکر بانوی پاکستانی میگوید هرگز اجازه نداشتم به تنهایی از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنم. وقتی ازدواج کردم حتما باید شوهرم مرا به بازار می برد، زیرا از نبود امنیت در سفر با وسایل عمومی ترس داشتم.

در چند سال گذشته سامانه اتوبوس های تندرو در شهرهای لاهور، کراچی، راولپندی، اسلام آباد و مولتان راه اندازی شده است.

با این حال لالا رخ خان؛ مدیر پروژه مرکز تحقیقات اقتصادی میگوید سامانه اتوبوس های تندرو پیشاور توانسته است برخی از مشکلات تردد بانوان را رفع کند اما شبکه این سامانه در سطح شهر به شدت محدود به یکی از خبابان های اصلی است و بسیاری از بانوان پاکستانی مجبورند فاصله بین خانه تا ایستگاه BRT را پیاده بپیمایند که میتواند حداقل  ۱۵ دقیقه‌ باشد.

به گفته کارشناسان مسائل اجتماعی در پاکستان سامانه اتوبوس های تندرو میتواند نقش مهمی در افزایش فعالیت های اجتماعی زنان  ایفا کند و برخی از نگرانی ها از جمله آزار و اذیت جسمی و روانی بانوان را در ترددهای شهری کاهش دهد. اما با این حال دولت باید شبکه این سامانه را در مناطق مختلف شهر گسترش دهد تا سطح دسترسی برای همه شهروندان به این سازمانه بویژه بانوان افزایش یابد.