کتابخانه غازی خسروبیگ سارایوو به مناسبت ماه رمضان نمایشگاهی از نسخه‌های نادر ترجمه قرآن را با عنوان «ترجمه‌های قرآن در کتابخانه غازی خسروبیگ» برگزار کرده است. مجریان این نمایشگاه فاطیما تینیاک و حمزه کوروتانوویچ هستند.
قرآن کریم پرخواننده‌ترین و نسخه‌برداری‌شده‌ترین کتاب در جهان محسوب می‌شود.
در تلاش مداوم برای درک بهتر متن مقدس و نزدیک‌تر کردن آن به مؤمنان، کوشش‌هایی برای ترجمه قرآن به زبان‌های مختلف از دوران اولیه اسلام تاکنون وجود داشته است.
حمزه کوروتانوویچ توضیح می‌دهد که در مورد ترجمه‌های قرآن به زبان بوسنیایی، در مجموعه نسخ خطی کتابخانه غازی خسروبیگ سه مصحف برجسته وجود دارد. دو مورد از این نسخه‌ها شامل ترجمه‌های محمد پانیا و جمال‌الدین چاووشویچ هستند، در حالی که سومین ترجمه متعلق به برجسته‌ترین مترجم مصحف در بوسنی، باسم کورکوت است.
او می‌گوید: «این سه نسخه ترجمه مصحف به زبان بوسنیایی، هم برای کتابخانه و هم برای کشور بوسنی و هرزگوین بسیار ارزشمندند، زیرا تنها سه نسخه خطی از ترجمه قرآن به زبان بوسنیایی هستند که در مجموعه‌های خطی ما نگهداری می‌شوند».
تاریخچه ترجمه قرآن در منطقه بالکان
به طور کلی، سنت ترجمه کامل یا جزئی قرآن در منطقه بالکان به اواخر قرن نوزدهم میلادی بازمی‌گردد.
اولین ترجمه قرآن به زبان صربو-کرواتی توسط میچو لیوبیراتیچ انجام شد و در سال ۱۸۹۵ میلادی توسط چاپخانه دولتی پادشاهی صربستان در بلگراد منتشر گردید. این ترجمه بر اساس نسخه‌های فرانسوی یا روسی انجام شده بود.
نسخه‌های ارزشمند در کتابخانه غازی خسروبیگ
کتابخانه غازی خسروبیگ ۲۰ نسخه خطی از ترجمه قرآن را در اختیار دارد که برخی از آن‌ها به زبان‌های عثمانی-ترکی، فارسی و برخی دیگر به زبان بوسنیایی هستند.
علاوه بر نسخه‌های خطی، ترجمه‌های چاپی نیز از اهمیت زیادی برخوردارند. این کتابخانه ۱۰ ترجمه چاپی قرآن به زبان بوسنیایی را نگهداری می‌کند. البته این تعداد مربوط به ترجمه‌های مختلف است، نه تعداد نسخه‌های چاپی موجود در کتابخانه.
همچنین، ترجمه‌هایی به ۱۶ زبان خارجی از جمله رومانیایی، اسپرانتو، چکی، مجاری و ژاپنی در این مجموعه وجود دارند.
مترجمان برجسته قرآن در بوسنی
در میان مترجمان قرآن به زبان بوسنیایی، باید از حافظ سعید زنونویچ، مصطفی فاتین کولنوویچ و حلمی افندی شاریچ نام برد.
کوروتانوویچ در این خصوص توضیح می‌دهد:
«متأسفانه برخی از این ترجمه‌ها از بین رفته‌اند، اما شواهد روشنی از وجود آن‌ها باقی مانده است. ما در تلاش بودیم که این آثار را به شیوه‌ای خاص از طریق این نمایشگاه بازسازی کنیم».
یکی از اولین ترجمه‌های شناخته‌شده از بخش‌هایی از قرآن، متعلق به محمد سعید سرداروویچ در اوایل قرن بیستم است. او در سه شماره از روزنامه مصباح در شهر سارایوو، چندین آیه از قرآن را با عنوان تفسیر شریف (تفسیر شریفی) شرح داده است.
این نمایشگاه تا ۲۸ آوریل برای بازدید عموم برپا خواهد بود.
منبع: سایت رادیو سارایوو
۱۸/۱۲/۱۴۰۳
نظر شما