در این نشست که روز بیست و یکم خرداد ماه با حضور حجت الاسلام و المسلمین دکتر ایمانی پور رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و اندیشمندانی از کشورهای ج.ا.ایران، بوسنی و هرزگوین، ترکیه و مقدونیه در انستیتو بوشنیاکی سارایوو برگزار شد، پژوهشگران به بررسی تاثیر عرفان در تمدن سازی اسلامی پرداختند.
در ابتدای این برنامه که با دبیری دکتر رشید حافظویچ اسلام شناس برجسته بوسنیایی برگزار شد، امینا رضوان بگوویچ رئیس انستیتو بوشنیاکی و انصاری رایزن فرهنگی سفارت کشورمان در سخنان جداگانه ای ضمن ابراز خرسندی از برگزاری این همایش، عرفان را زمینه گفتمانی مشترک دو جامعه ج.ا.ایران و بوسنی و هرزگوین عنوان کردند و ابراز امیدواری کردند این همایش مقدمه سلسله نشست های دیگر در زمینه عرفان و تمدن اسلامی میان دو کشور باشد.
دکتر ابوذر ابراهیمی ترکمان سفیر ج.ا.ایران در بوسنی و هرزگوین در سخنانی با بررسی آراء ابن عربی و حضرت امام خمینی (ره) ابراز داشت: «ابن عربی، انسان کامل را در جایگاه خلیفه خداوند می داند که خدا به واسطه او، حقایق مخلوقات خود را به نظاره می نشیند. ویژگی اصلی امام خمینی (ره) نیز بعنوان یکی از شارحان و مروجان مکتب ابن عربی، درک همین مأموریت یعنی نیل به کمال بود. مهمترین ویژگی امام خمینی (ره) دستگیری از دیگران بود. دستگیری در قلمرو جهانی از دست انسان‌هایی که دست خودشان را برای دریافت کمک دراز کرده بودند. امام خمینی(ره) از یک جامعه دستگیری کرد و این کار در امتداد کار انبیاء الهی است. این نگرش امام خمینی (ره) که برخاسته از نگاه عرفانی ایشان و قائل شدن جایگاه خلیفه خداوند برای همه انسان ها از ضعیف و غنی است، همان اندیشه ای است که زمینه ساز ایجاد تمدن بزرگ اسلامی در مدت کوتاهی پس از بعثت نبی مکرم اسلام (ص) شد».
سپس در بخش علمی نشست حجت الاسلام و المسلمین دکتر ایمانی پور به ارائه مقاله خود با موضوع «تاثیر ابن عربی بر ملاصدرا» پرداختند. رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی ضمن بیان آراء حضرت امام خمینی (ره) نسبت به ابن عربی و نامه تاریخی ایشان به گورباچف و اشاره به لزوم مراجعه به آراء ابن سینا و ابن عربی در آن نامه، به بررسی و نقد آراء ابن عربی و ملاصدرا پرداختند. وی ابراز داشت: «مایلم به اهمیت رجوع مجدد به آرای اندیشمندانی نظیر ابن عربی از دو منظر، توجه بدهم. اولاً جهان عاری از معنویت برای نجات خود از گرداب های مادی گرایی نیازمند بازخوانی چنین مباحثی است. ثانیاً موضوع تمدن پژوهی و شکل گیری تمدن نوین اسلامی از موضوعات روز است که نیازمند پژوهش های مشترک و تبادل تجارب و یافته ها در میان نخبگان علمی است و مطالعات تمدن پژوهانه بدون بهره گیری از چنین مباحثی امکان پذیر نمی باشد».
در ادامه دکتر رشید حافظویچ استاد دانشکده اسلامی دانشگاه سارایوو، اسلام شناس و فیلسوف برجسته بوسنیایی و عضو افتخاری انجمن حکمت و فلسفه ایران در ارائه مقاله خود با عنوان «عشق و معرفت از نظر ابن عربی و عبدالله بوشنیاک» گفت: «ادبیات صوفیانه در اسلام، مکتب فکری و تأملی هزار ساله و محتوایی تمام نشدنی از منابع اولیه فرهنگ دینی اسلامی است. امروزه، در چارچوب دانش جهانی مسلمانان، تقریباً تنها قلب زنده بازتاب تفسیری اسلام فکری و معنوی (اسلام عقلی) است. ادبیات صوفیانه بر اساس دو واقعیت معنوی برجسته: عشق (محبت) و معرفت بنا نهاده شده است».
سپس دکتر فاطمه طباطبایی رئیس انجمن عرفان اسلامی ایران در مقاله خود با عنوان «هجرت وجهاد سرآغاز تمدن اسلامی» به بررسی دو عنصر هجرت و جهاد از دیدگاه حضرت امام خمینی (ره) و ابن عربی پرداختند و گفتند: «در تبیین زیر بنای تمدن اسلامی می توان از دوعنصر تمدن ساز "هجرت" و" جهاد" نام برد که عارفان اسلامی به نحو وافی به تعریف و تبیین و چگونگی بهره مندی از آن دو یاد کرده اند. ظهور دین اسلام با هجرتِ حضرت محمد(ص) و انتخاب چنین رویدادی به عنوان مبدا تاریخ مسلمانان نشان دهنده اهمیت این موضوع است».
همچنین دکتر عبدالرحیم آلکیش رئیس دانشگاه شیرناک ترکیه با موضوع «سیاست از دیدگاه ابن عربی»، دکتر محمود شیخ استاد الهیات دانشگاه تهران با موضوع «تفسیر پویا و انسان‌مند ابن عربی از هدایت در فصِ موسویِ فصوص الحکم» و دکتر حسن جیلو استاد الهیات دانشگاه اسکوپیه با موضوع «اشارات اساسی ابن سینا و ابن عربی درباره وجود و هستی» به ارائه مقالات خود در این نشست پرداختند.
مجموعه مقالات این همایش همزمان با برگزاری این برنامه منتشر و در اختیار علاقه مندان قرار گرفت. همچنین برگزاری این همایش توسط تلویزیون جامعه اسلامی بوسنی و هرزگوین پوشش خبری داده شد.
هدف از برگزاری این نشست، برجسته سازی نقش عرفان در تمدن سازی اسلامی و واکاوی ظرفیت های ایجاد تمدن نوین اسلامی بود.
نظر شما