برگزاری کنفرانس بین المللی «گفتگو برای آینده» در موستار به مناسبت بیستمین سالگرد بازسازی پل موستار

مراسم بیستمین سالگرد بازسازی پل موستار و نخستین کنفرانس بین المللی موستار با عنوان «گفتگو برای آینده» در روز سه شنبه مورخ 2 مردادماه (23 جولای) در این شهر برگزار گردید.

در این نشست که  مقامات ارشد بوشنیاک و کروات بوسنی و هرزگوین از جمله کناکوویچ وزیر امور خارجه، بریانا کریشتو رئیس شورای وزیران، نرمین نیکشیچ نخست وزیر فدراسیون، کمال آدموویچ نائب رئیس مجلس اقوام، چاوارا نائب رئیس مجلس نمایندگان، دنیس ازویزدیچ نائب رئیس مجلس نمایندگان، شهردار موستار و تعدادی از مقامات دولتی و پارلمانی دیگر حضور داشتند، مهمانان خارجی شامل رادمان وزیر خارجه کرواسی، دوران معاون وزیر خارجه ترکیه، پاهور رئیس جمهور سابق اسلوونی، رنه تروساز نماینده ویژه فرانسه در بالکان غربی و خانم بلوندیک (Blondikj) دبیر وزارت خارجه مقدونیه شمالی، مقامات بانک جهانی شامل آکیهیکو نیشیکو معاون بانک جهانی در امور کمک های توسعه ای، آنتونلا باسانی معاون بانک جهانی در امور منطقه اروپا و آسیای مرکزی، و مدیر اجرایی بانک مرکزی و همچنین مقاماتی از یونسکو و مرکز تحقیقات تاریخ، هنر و فرهنگ اسلامی بودند. سفرا و دیپلمات­های مقیم بوسنی و هرزگوین نیز حضور پررنگی داشتند.

در این مراسم که با پیام ویدئویی بچیروویچ رئیس شورای ریاست جمهوری بوسنی و هرزگوین آغاز شد، سخنان میهمانان حول محورهایی چون لزوم گفتگو و کنار گذاشتن اختلافات، احترام به حقوق بشر و حقوق اقلیتها، احترام به تنوع فرهنگی و مذهبی، رشد اقتصادی و بهبود سطح رفاه، حفاظت از محیط زیست و توجه به تغییرات اقلیمی، برقراری دموکراسی و حاکمیت قانون برای آینده اروپایی بوسنی و هرزگوین ارائه شد. بچیروویچ بیان کرد تجربه تاریخی ما نشان داده که گفتگو، جایگزینی ندارد. اگر مبارزه میان همگرایی و جدایی­طلبی، خوبی و بدی و نفرت و محبت تداوم دارد.

وزیر خارجه کناکوویچ اظهار داشت با وجود جنگ اوکراین و سایر تحولات بین­ المللی، امروز سازش و مصالحه و تعاملات متقابل مهم است. وی با تشکر از دوستان خود در کرواسی، با اشاره به چراغ سبز اتحادیه اروپا برای آغاز مذاکرات با بوسنی و هرزگوین، همه مردم این قاره را جزء اروپا دانست. وی افزود نسلی از سیاستمداران فرصت دارند کاری را برای این کشور انجام بدهد که نسل های قبلی سیاستمداران انجام ندادند.

بریانا کریشتو رئیس شورای وزیران، نیکشیچ نخست وزیر فدراسیون بوسنی و هرزگوین و شهردار موستار از دیگران سخنرانان مراسم بودند.

در بخش دوم؛ مدیران بانک جهانی به اشاره به فعالیت های این نهاد در بوسنی و هرزگوین، با توجه به هزینه 12 و نیم میلیون دلاری برای بازسازی پل موستار، بیان کردند همچنین یک میلیون دلار برای موضوعاتی چون انرژی، حمل و نقل و آموزش به بوسنی اختصاص یافته است.

در ادامه، پنل دیپلماتیک با عنوان پل زدن میان گذشته، حال و آینده اروپایی، با حضور میهمان خارجی از وزرات خانه های امور خارجه کشورها برپا شد. در این پنل به مدیریت برکیچ معاون وزیر خارجه بوسنی و هرزگوین، وزیر خارجه کرواسی با اشاره به کمک کرواسی برای بازسازی پل موستار، پل را سمبل دوستی و فهم مشترک دانست و اظهار داشت کرواسی برای نزدیک شدن بوسنی به اتحادیه اروپا همواره لابی و تلاش کرده است. چرا که جوانان این کشور باید در وطن شان بمانند. پاهور رئیس جمهور سابق اسلوونی نیز، با اشاره به جنگ اوکراین و تحولات غزه، بیان کرد کشورهای نامزد عضویت در اتحادیه اروپا باید تا 2030 عضوی از این نهاد بشوند چرا که من معتقدم حل مشکلات پیوستن آنها به اتحادیه آسان است. وی بیان کرد جنگ اوکراین و غزه نقطه ای است که اگر پویایی در بالکان غربی کند باشد، در آینده آسیب می بیند.

معاون وزیر خارجه ترکیه، اظهار داشت امیدوارم عنوان نشست بعدی موستار، به جای گفتگو برای آینده، همکاری برای آینده باشد. ترکیه همواره خواهان همکاری با اتحادیه اروپا بوده و این نهاد باید مشکلات جهان همچون قتل عام در غزه را مورد توجه قرار دهد. وی با تأکید بر این که ترکیه بخش جدایی­ناپذیر اروپاست، به امنیت انرژی و نقش ترکیه در مسیرهای ترانزیت انرژی تاکید کرد و و گفت گفتگوهای عالی رتبه ترکیه و اتحادیه اروپا می­بایست احیا شود که برای ثبات و همگرایی بالکان مهم است. وی با انتقاد از برخی به دلیل رقیب دانستن ترکیه برای اتحادیه اروپا در بالکان گفت ترکیه همکار اتحادیه اروپا در بالکان و نه رقیب این نهاد است.

نماینده ویژه فرانسه در بالکان غربی نیز، با اشاره به نقش فعال رئیس جمهور مکرون در حوزه سیاست خارجی همچون حضور اخیر وی در اجلاس ناتو در واشنگتن و اجلاس جامعه سیاسی اروپا در لندن، ثبات بالکان غربی را ثبات اروپا و در نتیجه ثبات فرانسه دانست. او اضافه کرد فرانسه حامی آغاز مذاکرات الحاق بوسنی به اتحادیه اروپا بوده که سینگالی به دوستانش در بالکان غربی است.

در پایان مراسم، علاوه بر کناکوویچ وزیر خارجه، نمایندگان کشورهای اسلوونی (سفیر اسلوونی در بوسنی)، ترکیه (معاون وزیر خارجه)، مقدونیه شمالی (دبیر وزارت خارجه)، آلبانی (رئیس اداره کشورهای منطقه و همسایه وزارت خارجه) و کرواسی (وزیر خارجه) اعلامیه مشترک موستار را امضا نمودند.

ملاحظات:

• طرح بازسازی پل موستار که در 9 نوامبر 1993 تخریب شده بود، در جولای 1998 با همکاری یونسکو و بانک جهانی آغاز گردید. با همکاری این سازمانها، صندوق کمک دهندگان ایجاد شد که کشورهای کرواسی، فرانسه، ایتالیا، هلند، ترکیه و شورای اروپا به این کمک دهندگان پیوستند. بازسازی پل در سال 2004 پایان یافت و در سال 2005، در فهرست میراث فرهنگی یونسکو قرار گرفت. شب قبل از کنفرانس، بچیروویچ با حضور در موستار ضمن شرکت در یک برنامه نمادین بر روی پل، ضیافت شامی برای مهمانان خارجی برپا کرده بود.
• فرانسه از سپتامبر 2023 (شهریور 1402) نماینده ویژه فرانسه در بالکان غربی را منصوب نموده است. این اقدام فرانسه، به معنای تلاش این کشور برای حضور بیشتر در بالکان غربی با توجه به نقش آلمان در این منطقه است. اگرچه پیش از این، امانوئل مکرون از مخالفین گسترش اتحادیه اروپا بوده، طی سالهای اخیر، مواضع نرم­تری اتخاذ نموده است.