او از یک خانواده قدیمی و معتبر علمای اسلامی برخاسته است. پدرش عبدالسلام و مادرش واسویا (با نام خانوادگی روفو) بودند. تحصیلات ابتدایی و دبیرستانی خود را در بلگراد به پایان رساند، جایی که پدرش به عنوان امام مسجد بایراکلی فعالیت می‌کرد، و دبیرستان عالی را در سال ۱۹۳۹ در سارایوو به پایان رساند. او ابتدا به تحصیل حقوق پرداخت، اما سپس به آکادمی هنرهای زیبا رفت و در کلاس پتر دوبروویچ تحصیلات خود را به پایان رساند. اولین طراحی‌های خود را در سال ۱۹۴۷ در نشریه "ارتش ملی" منتشر کرد و از آن زمان به عنوان کاریکاتوریست و نقاش در نشریات مختلف از جمله "یز"، "بوربا"، "وِترِنیچا"، "پولیتیکا"، "اُسْلوبودْینْیه"، مجله "دَناس"، "نین" و دیگر نشریات همکاری داشت و حتی به عنوان همکار و سردبیر دائمی فعالیت می‌کرد.

جومهور بیش از ۱۰ هزار کاریکاتور منتشر کرد. او فیلم‌نامه‌های متعددی برای فیلم‌های کوتاه و سه فیلم بلند نوشت. همچنین ۳۵ طراحی صحنه برای تئاتر انجام داد و در ده سال آخر زندگی‌اش در تلویزیون سارایوو به عنوان نویسنده فیلم‌نامه و مجری مجموعه مستند "هُدولیوبلْیه" فعالیت می‌کرد.

این جهانگرد برجسته و انسانی با بی‌نهایت زادگاه، با انتشار کتاب "نکروگ یک بازارچه" (۱۹۵۸) به شهرت رسید. این کتاب یک سفرنامه است که بازتاب آرامش درونی، لرزش خلاقانه و لذت روش هنری اوست. برای جمهور، رود نرتوا به‌قدری مهم بود که نه تنها شهر، بلکه خود داستان نیز بدون آن وجود نداشت. او هنرمندی چند وجهی و خاص بود که داستان‌های خیالی را در کنار واقعیت‌های فرهنگی و جغرافیایی ترکیب می‌کرد. تغییر میان تخیل و واقعیت در سفرنامه‌های او عنصری کلیدی برای درک کامل آثار اوست. او تاریخ، مناظر شهری، اسناد تاریخی و احساسات را در قالب تصاویری هنری به‌هم می‌آمیخت. وقتی در کوچه‌های سنگ‌فرش استانبول قدم می‌زد، همزمان صحنه‌ای را ثبت و خلق می‌کرد که در آن تمام جامعه حرکت می‌کرد، بدون اینکه خواننده از جزئیات مشخص و فردیت شخصیت‌ها و موقعیت‌ها غافل بماند. تصاویر سفرنامه‌های جمهور به‌ویژه به دلیل استعاره‌های موفق و شخصیت‌پردازی‌های خیال‌انگیز بسیار برجسته‌اند.

زادگاه‌گرایی (علاقه عمیق به زادگاه) یک احساس غالب در سفرنامه‌های اوست. این احساس تمامی عناصر اندوه و نگاه حسرت‌آمیز به جهان را در خود جای داده است. او بارها گفته بود که "سفر را زمانی متوقف خواهم کرد که زادگاهم دیگر راه را برایم روشن نکند." با خواندن سفرنامه‌های جمهور، می‌توان به وضوح دریافت که ریشه‌های آفرینش ادبی او در ادبیات شفاهی بوسنی، به‌ویژه در داستان‌ها، حکایات و اشعار مردمی نهفته است. علاوه بر "نکروگ یک بازارچه" (۱۹۵۸)، او کتاب‌های دیگری مانند "نامه‌هایی از آسیا" (۱۹۷۳)، "هُدولیوبلْیه" (۱۹۸۲) و "سفری با کشتی سفید" (۱۹۸۲) منتشر کرده است.

منبع:  https://www.biserje.ba/godisnjica-rodjenja-zulfikara-zuke-dzumhura/

۱۴۰۳/۱۰/۱۱