در دوره­ نخست حکومت طالبان در دهه ۱۹۹۰، تماشای فیلم، رفتن به سینما و حتی گوش دادن به موسیقی ممنوع بود.

طالبان سینما آریانا در کابل را تعطیل و این سالن سینمای دولتی را که یکی از معدود مراکز نمایش فیلم در افغانستان به شمار می‌رفت، پلمب کرد.

وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان در دو نوبت درب‌های سینما آریانا را برای نمایش فیلم‌های کوتاه و مستند باز کرد،  اما در کنار پخش فیلم‌های هنری و فرهنگی، مستندهایی به نمایش درآمد که موضوع آنها ستایش حملات انفجاری و انتحاری طالبان بود.   

طالبان و حامیانشان مدعی بودند که از فعالیت سینماگران حمایت می‌کنند؛ اما این ادعا دیری نپایید. سینما آریانا تعطیل شد و سیاست‌های سرکوبگرانه­ی این گروه علیه هنر و رسانه با شدت بیشتری ادامه یافت.    

با آغاز حکومت مجدد طالبان، پخش فیلم‌هایی که این گروه آنها را «مغایر شرع و فرهنگ» می‌دانست، ممنوع شد. سپس تلویزیون‌های افغانستان از نمایش فیلم‌ها و سریال‌هایی که در آنها زنان حضور داشتند، منع شدند. این محدودیت‌ها در نهایت به تعطیلی سینما آریانا هم منتهی شد.   

در دوران جمهوری، سینما آریانا بیشتر فیلم‌های بالیوودی را نمایش می‌داد و بسیاری از مردم، به‌ویژه جوانان، با شور و شوق فراوان برای تماشای فیلم به این سالن می‌رفتند.   

وحید، یکی از اهالی کابل که پس از سقوط افغانستان به فرانسه مهاجرت کرده، به ایندیپندنت فارسی می‌گوید که در دوران جمهوری، بارها با نامزدش برای تماشای فیلم به سینما آریانا رفته است.  

او از خاطراتش با حسرت یاد می‌کند و می‌گوید: "ما خوشحال بودیم که در کابل سینما داریم و می‌توانیم فیلم تماشا کنیم. بارها با خانواده، دوستان و نامزدم به سینما آریانا رفتم؛  اما حالا طالبان کشورمان را اشغال و زندگی را بر مردم تلخ کرده‌اند. جوانان حتی از تلویزیون هم نمی‌توانند فیلم تماشا کنند، چه برسد به رفتن به سینما. "  

وحید امیدوار است که درب سینماها در افغانستان روزی دوباره باز شود و او بتواند به وطنش برگردد: "مهاجرت و زندگی در فرانسه سخت است و دلم برای کشورم تنگ شده است. امیدوارم طالبان سقوط کند و مردم ما دوباره آزاد شوند. "  

طالبان در همان حال که نمایش فیلم‌هایی با حضور زنان را ممنوع کرده‌اند، خود هم از امکانات تلویزیون ملی افغانستان و «افغان فیلم» برای تولید و پخش مستندهایی در ستایش حملات انتحاری و عملیات‌های مسلحانه­یشان استفاده می‌کنند. این گروه در سه سال و نیم اخیر، برای تطهیر چهره­ی خود، ده‌ها مستند تبلیغاتی ساخته و از تلویزیون ملی افغانستان پخش کرده است؛ مستندهایی که در آنها هیچ زنی حضور ندارد.    

این نخستین بار نیست که طالبان به‌دنبال حذف سینما و فیلم از جامعه افغانستان است. در دوره­ی نخست حکومت این گروه در دهه ۱۹۹۰، تماشای فیلم، رفتن به سینما و حتی گوش دادن به موسیقی ممنوع شده بود و آنها بخش زیادی از آرشیو تلویزیون ملی افغانستان و افغان فیلم را نابود کردند؛ اما پس از سقوط طالبان در پی حمله­ی ائتلاف جهانی به رهبری آمریکا، این محدودیت‌ها کنار گذاشته شد و مردم توانستند بار دیگر با خیال آسوده فیلم‌های بالیوودی و هالیوودی را در خانه‌هایشان تماشا کنند. سالن‌ سینماها نیز به‌تدریج بازسازی و درب آنها به روی علاقمندان باز شدند.   

اکنون تحت حاکمیت دوباره­ی طالبان؛  هیچ چشم‌انداز روشنی برای بازگشایی سینماها وجود ندارد و هنر و فرهنگ، همچون بسیاری از جنبه‌های زندگی در افغانستان، در سایه افراط‌گرایی طالبان، به خاموشی گراییده است.

منبع: ایندیپندنت

لینک:

https://www.independentpersian.com/node/412718/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%88-%D9%87%D9%86%D8%B1/%D8%AA%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B1-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%D8%9B-%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%AF%D9%88%D9%86-%D8%B3%DB%8C%D9%86%D9%85%D8%A7