تقویم برنامه های فرهنگی در کشور بنگلادش
(مناسبتهای  فرهنگی _ ملی بنگلادش)
۱-    ۱۰ ژانویه: روز بازگشت بانگاباندو  به وطن  : در این روز در سال ۱۹۷۲ بانگاباندو شیخ مجیب الرحمان، بنیانگذار بنگلادش از زندان پاکستان آزاد شد و پا به خاک کشور تازه استقلال یافته بنگلادش گذاشت. جنگ استقلال بنگلادش در ۲۶ مارس ۱۹۷۱ آغاز شده بود و بانگاباندو از اول جنگ بازداشت و به پاکستان برده شده بود. 

 لحظه ورود شیخ مجیب الرحمان به فرودگاه داکا در سال ۱۹۷۱

۲-     ۱۹ ژانویه: روز ملی معلم: چنین روزی در ۱۹ ژانویه ۲۰۰۳ توسط دولت وقت بنگلادش با تعهد برای ایجاد جایگاه مناسبی برای معلمان در جامعه روز بزرگداشت مقام معلم معرفی شد. با آنکه در سطح بین المللی روز جهانی معلم در ۵ اکتبر گرامی داشته می شود، در بنگلادش ۱۹ ژانویه به جایگاه معلمان ادای احترام می شود.  

۳-     ۱ فوریه: نمایشگاه کتاب اِکوشه به مدت یک ماه: 

 نمایشگاه کتاب اِکوشه در داکا ریشه در نهضت زبان بنگلا دارد که توسط دانشجویان دانشگاه داکا در سال ۱۹۵۲ به حرکت در آمده بودند. در آن زمان، دولت پاکستان غربی نسبت به تحمیل زبان اردو به عنوان زبان رسمی مردم بنگلا زبان این سرزمین، اصرارمی ورزید. این امر با اعتراض ومقاومت جدی طبقات مختلف مردم مواجه شد. در تاریخ ۲۱ فوریه همان سال، این اعتراضات به حادثه ای خونین و به خاک وخون کشیده شدن تعدادی از دانشجویان نهضت انجامید. متعاقبا، نهضت حمایت از زبان مادری درنقش یکی از محرک های بسیار مؤثر در جنگ استقلال این کشور در سال ۱۹۷۱ ظاهرشد. 
پس از استقلال بنگلادش، آقای چیتا رنجان مُکّرجی صاحب امتیاز «انتشارات موکتادرا» اولین شخصی بود که در ماه فوریه سال ۱۹۷۲ اقدام به فروش ۳۲ عنوان از کتاب های انتشارات خود در روبروی ساختمان آکادمی بنگلا نمود. در حقیقت، او بود که با این اقدام خود، نمایشگاه کتاب اکوشه را پایه گذاری کرد. پس از آن , هر سال تعداد ناشران شرکت کننده در این نمایشگاه کتاب، روبه فزونی نهاد. از سال ۱۹۷۸ به دستور وزارت فرهنگ بنگلادش توسط آکادمی بنگلا، رسما این نمایشگاه را از اول تا پایان ماه فوریه هرسال، به یاد شهدای زبان مادری، برپا می کند.

۴-     ۱۳ فوریه: پاهِلا فَلگون ( اولین روز فصل بهار): 
 پاهِلا یعنی یکم و فَلگون نام یازدهمین ماه سال بنگلا می باشد. پاهِلا فَلگون اولین روز بهار است. بنگلادش در طول سال ۶ فصل دارد و هر دو ماه یک فصل را تشکیل می دهد. طبق تقویم میلادی پاهِلا فلگون مصادف با ۱۳ فوریه است. در این روز مردم این کشور، مخصوصا جوانان لباس زرد رنگ می پوشند و جشن می گیرند. انجمن های فرهنگی این کشور در این روز برنامه های ویژه دارند. 

۵-    ۲۱ فوریه: روز بین المللی زبان مادری:
 جایی که دانشجویان معترض در ۲۱ فوریه سال ۱۹۵۲ به ضرب گلوله پلیس پاکستان کشته شده بودند، شهید منار (مناره شهیدان) ساخته شده و مردم در این روز روبروی آن مراسمی برگزار می کنند.
زبان بنگلا تنها زبان مادری در دنیا است که برای حفظ آن خون ریخته شده است. در این روز در سال ۱۹۵۲ تعدادی از دانشجویان در نهضت زبان بنگلا شهید شدند. در چنین روزی در سال۱۹۹۹، روز ۲۱ فرویه، از طرف یونسکو به عنوان روز بین المللی زبان مادری نامگذاری شد. برای گرامیداشت این روز هرسال سازمان تربیتی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو) مراسم گوناگونی را در بسیاری از کشورهای جهان برگزار می کند و از دولت ها می خواهد که حقوق اقوام ساکن کشور خود را برای آموزش به زبان مادری شان به رسمیت بشناسند و زمینه تدریس زبان آنها را در نظام آموزشی کشورشان فراهم آورند. البته از سال ۱۹۵۲ تا ۱۹۹۹ مردم بنگلادش همیشه این روز را گرامی می دارند و در آن زمان این روز به عنوان «روز شهدا» معروف بود. که تعطیل رسمی نیز می باشد. 

۶-      ۱۷ مارس: روز کودک: روز تولد بانگاباندو شیخ مجیب الرحمن بنیانگزار بنگلادش

۷-     ۲۶ مارس : روز استقلال بنگلادش: جنگ آزادیبخش بنگلادش در ۲۶ مارس ۱۹۷۱ آغاز شد. در آن تاریخ، نیروهای پاکستان به شهروندان بنگلادشی که خواستار استقلال بودند حمله‌ور شدند. اکثر نیروهایی که از پاکستان شرقی (بنگلادش فعلی) در نیروهای مسلح پاکستان مشغول بودند از محل کار گریختند و به نیروهای آزادی بخش ملحق شدند. نیروهای آزادی‌بخش بنگلادش به عنوان «موکتی باهینی» نام گرفتند. دولت هند به نیروهای آزادیبخش آموزش نظامی و اسلحه داد تا علیه ارتش پاکستان بجنگند. این جنگ ۹ ماه طول کشید و در ماه دسامبر نیروهای هندی مستقیما وارد جنگ شدند و با ارتش پاکستان درگیر شدند. بالاخره پس از ۹ ماه جنگ ارتش پاکستان در ۱۶ دسامبر ۱۹۷۱ تسلیم ارتش هند شد و بنگلادش به پیروزی رسید. لذا ۲۶ مارس یعنی روز آغاز جنگ استقلال در تقویم بنگلادش به عنوان روز استقلال و ۱۶ دسامبر یعنی روز تسلیم شدن ارتش پاکستان به عنوان روز پیروزی شناخته شده است که تعطیل رسمی نیز می باشد.

 ۱۶ دسامبر ۱۹۷۱ ژنرال نیازی، رییس ارتش پاکستان (بخش شرقی) با ۹۹ هزار نیرو تسلیم ژنرال آرورا، رییس ارتش منطقه شرقی هند شد. آنهایی که پشت سر آنان ایستاده اند اکثر آنها یا افسران هندی یا پاکستانی هستند. 

۸-      ۱۴  آوریل (پاهلا بایشاخ) سال نوع  بنگلا: 
 پاهلا یعنی اول و «بایشاخ» نام اولین ماه سال بنگلا است. لذا این روز، روز نوروز بنگلادش است. از آنجایی که این روز مصادف است با ۱۴ آوریل، مردم بیشتر با ۱۴ آوریل این روز را به خاطر می آورند. مردم با پوشیدن لباس های محلی، شرکت در نمایش های خاص این جشن تحت عنوان «بایشاخی مِلا» و خوردن شیرینی برای سال جدید، این روز را جشن می گیرند. جشن های سال نو بنگلادش از حدود ۶ قرن پیش زمانی که اکبرشاه پادشاه مغول تقویم بنگلا را در سال ۱۵۵۶میلادی  پایه گذاری کرد برگزار می شود. از طرف دانشجویان دانشگاه داکا هر سال در روز پاهلا بایشاخ یک راه پیمایی برگزار می شود که آن را «مانگال شوواجترا» (راهپیمایی خیر) می گویند. یونسکو در سال ۲۰۱۶ این جشن را به عنوان "میراث فرهنگی بی بدیل بشریت" اعلام کرد. که تعطیل رسمی نیز می باشد.

۹- ۱ مه (روز کارگر): مانند تمام نقاط دنیا به عنوان روز کارگر گرامی داشته می شود. 

 ۱۰- ۲۵ مه: روز تولد قاضی نذرالاسلام شاعر ملی بنگلادش : 
  قاضی نذرالاسلام، از بزرگ‌ترین شاعران بنگلادش و یکی از شیفتگان شعر و ادب فارسی است که شعرهای حافظ و خیام را به نظم به بنگلا برگردانده است. او همچنین در شعر خود از مفهوم دینی (به‌ویژه حماسه حسینی) و مفهوم‌های سیاسی، اجتماعی به‌خوبی بهره جسته و در تهییج مردم شبه قاره هند علیه استعمار انگلیس، نقش تاریخی بسزایی ایفا کرده است. این شاعر مسلمان در سال ۱۸۹۹ میلادی در استان باردامان بنگال غربی (هندوستان کنونی) متولد و در سال ۱۹۷۶میلادی بدرود حیات گفت که ده‌ها اثر در قالب‌های نظم و نثر از این شاعر وطن‌پرست، متدین و انقلابی بر جای مانده است. 

۱۱-یک ژوئیه:  روز دانشگاه داکا : اول ژوئیه، سالگرد تأسیس دانشگاه داکا است. دانشگاهی که زمانی لقب  «آکسفورد شرقی» به خود گرفته بود، در سال ۱۹۲۱ تأسیس شد. دانشجویان این دانشگاه هر سال در اول ژوئیه این روز را گرامی می دارند.

۱۲- پانزده اوت: روز عزای ملی(در این روز بانگاباندو شیخ مجیب الرحمن کشته شد):
 در این عکس بانگاباندو، همسر او، ۳ پسر و ۲ دختر او دیده می شوند که غیر از دو دختر همگی در روز ۱۵ اوت کشته شدند. در سمت راست عکس شیخ حسینه، نخست وزیر کنونی دیده می شود

در بنگلادش هر سال روز ۱۵ اوت بعنوان روز عزای ملی گرامی داشته می شود. در سال ۱۹۷۵ در چنین روزی بانگاباندو شیخ مجیب الرحمن بنیانگزار بنگلادش به همراه  اکثر اعضای خانواده اش ترور شد. عده ای از افسران پایین رتبه بامداد آن روز به منزل وی هجوم برده و قتل عام خونین صورت دادند. در آن روز ۳ پسر او کشته شدند اما دختران بانگاباندوه  شیخ حسینه و شیخ ریحانه که در آن زمان خارج از کشور بودند از قتل عام نجات پیدا کردند. بانگاباندوه در زادگاهشدر منطقه تونگیپارا ه خاک سپرده شد اما سایر اعضای خانواده در قبرستان «بانانی» در داکا دفن شده اند, که تعطیل رسمی نیز می باشد.

 ۱۳-چهارده دسامبر: روز شهدای دانشمند: 
در چنین روزی در سال ۱۹۷۱ یعنی دو روز قبل از پیروزی در جنگ استقلال، ارتش پاکستان بسیاری از روشنفکران و دانشمندان درجه یک بنگلادش را کشت. پس از تاسیس بنگلادش مردم این کشور هر سال ۱۴ دسامبر به آن شهدا  ادای احترام  می کنند. 
اجساد روشنفکران و دانشمندان در حومه شهر انداخته شده بودند.

۱۴-شانزدهم دسامبر: روز پیروزی بنگلادش: در تشریح روز استقلال اهمیت این روز بیان شده است. که تعطیل رسمی نیز می باشد.

۱۵-غیر از این روزها عید فطر، عید قربان و عید میلاد النبی (ص) نیز در بنگلادش تعطیل رسمی هستند. عید فطر ۳ روز و عید قربان ۳ روز و عید میلاد النبی (ص) یک روز تعطیل هستند. عید فطر بزرگترین جشن فرهنگی-مذهبی بنگلادش است. با آنکه اولین روز سال بنگلا مردم جشن می گیرند اما آن جشن به پای عید سعید فطر نمی رسد. 

تهیه شده توسط : رایزنی فرهنگی سفارت ج.ا.ایران در بنگلادش / اول دیماه ۱۳۹۹
پایان