نام کتاب: فدک؛ تاریخ خاطره انگیز حضرت فاطمه مادرسادات
نویسنده: سید محمد باقر الصدر،مترجم: شهاب شهریار ، ویرایش: حسین محمد علی عباس ، ناشر: انتشارات آل رسول، داکا ،سال انتشار:۲۰۲۱م، قیمت: ۲۴۰ تاکا ،حجم: ۱۵۲ صفحه
هدیه : به کسانیکه در نهضت احقاق حق فدک در حمایت از فاطمه زهرا (س) آغاز و تا به امروز شهید شده اند.
معرفی نویسنده و کتاب
بعد از مطالعه کتاب ممکن است در میان مطالعه کنندگان جنجال ایجاد شود. البته این جنجال پیچیده منطقی و صحیح است. شهید باقر صدر مجتهد و نابغه زمان بود و پیشتاز پژوهش تاریخ اسلام ناب.
روش نگارش کتاب:
سید باقر صدر در روش پژوهشی خود مسایل سیاسی را نیز مد نظر داشته است. وی مسایل احساساتی و عواطف را کنار گذاشته تاریخ واقعی را به میان آورد.
خلاصه موضوعات کتاب
سید باقر صدر در فصل اول کتاب مسئله فدک را با در نظر گرفتن زخم دل فاطمه (س) و یادآوری خاطره پیامبر گرامی (ص) بررسی نموده. در فصل دوم این مسئله بررسی شد که زمین فدک به زور از حضرت فاطمه (س) گرفته شده. واین سلسله تا پایان خلافت عباسی جریان داشته است.
سید باقر صدر کتاب فاطمه و خانواده او نوشته العقد مصری را مورد انتقاد قرار داده و آن کتاب را فاقد منابع قوی دانسته است.
مسئله فدک یک مسئله ثروت سرقت شده نیست بلکه بالاتر ازاین است. این در واقع شورشی بود علیه حکومت و سیاست حاکم بر جامعه. زمین فدک تنها ثروت شخصی و یا مملکتی نبود؛ بلکه حضرت فاطمه می خواست اعتراض عمیق خود را به میان بیاورد. زیرا جریان تاریخ از روز ثقیفه بنیانگذاری شده بود. در اواخر کتاب سید صدر اطلاعات مهم و گسترده ای ارائه می دهد. سید صدر مباحث خود را بر اساس قرآن و احادیث مطرح نموده.
سخنی راجع به فدک
فدک از دیدگاه حضرت فاطمه س تنها مال اهدائی نبود که به بهانه منافع مملکتی از ایشان به زور گرفته بودند؛ بلکه با تلاش ها و جهاد های پیامبر برای گسترش اسلام در جهان ارتباط تنگاتنگ داشته است. این مسئله زمانی اهمیتش افزوده می شود که می بینیم عده ای از رجال سیاسی برای استحکام موقعیت سیاسی خود درتکاپو می افتند. در نتیجه دروازه برای افراد فرصت طلب باز گذاشته می شود. بطوریکه عایشه زوجه پیامبر اسلام اعلام می کند که مسئولیت خلافت را هرکسی می تواند بر دوش بگیرد. آن کس چه نیکوکار باشد چه فاسق ! .فاطمه (س) برعلیه همین وضع اعتراض می کند و حاکمان را بیم می دهد که خودشان را در آتش خواهند سوزاند.
سید باقر صدر در کل پژوهش خود صحابه پیامبر را به نیکی یاد می کند ولی از بعضی از اشتباهات آنها صرف نظر نمی کند. برای او اصل مسئله حق و حقانیت اسلام است و مصونیت دین خدا.بطور مثال جناب عمر درباره خالد بن ولید در مسئله نواره یاد آوری کرده به ابوبکر می گوید که خالد نواره را کشته همسرش را از آن خود گرداند. خلیفه ابو بکر برای اینکه خالد بن ولید را از مواخذه برهاند بهانه جوئی می کند که عمر ازآن خوشش نیامد. ولی بعد از رسیدن به خلافت خالد را از فرماندهی ارتش معزول کرد. لذا ما برای قبول کردن هرگونه توجیه مجبور و ملزم نیستیم.
اگر تاریخ را با واقعیت بسنجیم به نفع امت اسلامی است. تمامی روایات و استدلال کتاب از قرآن و احادیث گرفته شده است.
پیام نویسنده
یادداشت های پراکنده را جمع آوری نموده مسئله تعارض و تضاد بین حضرت فاطمه س و خلیفه اول ابوبکر را بشکل کتابچه ای در آوردم تا منبعی باشد برای پژوهشها در باره فدک.
موضوعات ذکر شده لب مطالب کتاب را بازگو می کند. برای روشن تر شدن موضوع کتاب نگاهی می اندازیم به فصلهای کتاب :
فصل اول: صحنه اعتراض، آغاز، در محیط اطراف واقعه، وسیله اعتراض ، روند مبارزه، جامعه زنان، یک واقعه عجیب.
فصل دوم: معنای واقعی و تمثیلی فدک، موقعیت فدک، فدک در مرحله اولیه، فدک در زمان حکومت امام علی، در حکومت امیه، در حکومت عباسی. ارزیابی موضوعی و تمثیلی فدک.
فصل سوم: تاریخ مبارزه، روش پژوهش تاریخ، ارزیابی تاریخ صدر اسلام، العقد و پژوهش او، قوه محرکه مبارزه، محرک اوضاع خلیفه اول، معیار سیاسی فدک، فدک با محیط و اطراف موضوع، وفات حضرت پیامبر (ص) ثقیفه و امام علی، دیدگاه امام علی ع نسبت به حکومت، امام علی چرا با توسل به احادیث پیامبر اعتراص ننمود. همزیستی مسالمت آمیز.
فصل چهارم: سخنان تاریخی حضرت فاطمه ,، بردباری حضرت پیامبر گرامی، بردباری حضرت علی، مقایسه با دیگران، گروه حاکم، شورش عظیم.
فصل پنجم: دیدگاه داورانه این کتاب درباره وراثت حضرت رسول. موضع خلیفه ابو بکر، گونه دیگر حدیث که ابوبکر در استدلال خودش بیان نمود.
بعد از مطالعه کتاب ممکن است در میان مطالعه کنندگان جنجال ایجاد شود. البته این جنجال پیچیده منطقی و صحیح است.
کد خبر 8849
نظر شما