به نقل از سلام گیت‌وی، هر ساله ۱۵ تا ۲۰ شرکت، فرایند کسب گواهی حلال را در بوسنی و هرزگوین طی می‌کنند. سالانه  حدود ۹ هزار محصول دارای گواهینامه حلال از بوسنی به بیش از ۳۰ کشور جهان صادر می‌شود.
تولیدکنندگان محصولات غذایی حلال در بوسنی در حال بهبود شرایط رقابتی خود در اروپا و بازارهای جهانی هستند. این کشور که ۳.۲ میلیون جمعیت دارد و بیش از نیمی از آنها مسلمان هستند، اداره صدور گواهینامه کیفیت حلال خود را در سال ۲۰۰۶ تأسیس کرد که از سوی جامعه اسلامی بوسنی و هرزگوین مدیریت می‌شود.
 دمیر علی هودزیچ، مدیر این اداره می‌گوید: واکنش مصرف‌کنندگان به محصولات غذایی حلال بوسنی بسیار مثبت بوده است بر اساس یک تحقیق که شرکت بازاریابی گلوبال مارکت سولوشنز مستقر در سارایوو انجام داده است، ۷۵ درصد از مردم این کشور معتقدند که محصولات غذایی باید برچسب حلال داشته باشند. وی افزود: مصرف‌کنندگان مسلمان از برچسب «فاقد گوشت خوک» در محصولات غذایی استقبال کرده‌اند. به گفته وی اکنون در بوسنی ۱۳۳ شرکت دارای گواهینامه حلال هستند.
وداد هلیلوویچ، رئیس انجمن صنایع حلال بوسنی می‌گوید: طیف وسیعی از شرکت‌ها از تولیدکنندگان مواد غذایی تا هتل‌ها، رستوران‌ها و تولیدکنندگان لوازم آرایشی و دارویی دارای گواهینامه حلال هستند. بخش جهانگردی حلال بوسنی صدور گواهینامه برای هتل‌ها و رستوران‌ها را افزایش داده است. همچنین تعداد جهانگردان مسلمان که از مناظر زیبای این کشور دیدن می‌کنند و بیشتر از کشورهای حاشیه خلیج فارس و غرب اروپا هستند افزایش یافته است. ما بهترین نتایج صادراتی را در کرواسی، آمریکا، آلمان و منطقه اسکاندیناوی گرفته‌ایم. بر اثر شیوع کرونا صادرات محصولات حلال کاهش یافت اما با فروکش کردن این همه‌گیری بار دیگر این بازار رونق خواهد گرفت.
توضیح:
-حضور و نقش آفرینی فعالان عرصه تهیه و ارائه محصولات حلال در بسیاری از کشورهای جهان بسیار مشهود است و ضمن برخورداری از طرفداران قابل توجه، دستاوردهای اقتصادی و فرهنگی مطلوبی را برای دست اندرکاران بزرگ این حوزه را در پی دارد.
-فعالیت در حوزه برند حلال و خصوصا صنایع غذایی و محصولات تولیدی در این چرخه، از مظاهر کار تمیز فرهنگی و کسب نتایج مطلوب اقتصادی در عرصه ی صنعت فرهنگ نیز می باشد.
-جمهوری بوسنی بواسطه برخورداری از جمعیت مسلمان زیاد و همچنین تردد چشمگیر مسلمانان از سایر کشورهای دنیا به این سرزمین برای امور تجاری، سیاحتی و ...، قابلیت و ظرفیت بسیار مطلوبی را برای انجام اقدامات در این حوزه دارد، لذا گمان می رود: با توجه به حضور طولانی مدت نهادهای مختلف ایرانی در بوسنی و کسب تجارب گران سنگ در طول سه دهه گذشته، شرکت ها و فعالان اقتصادی و تولیدگنندگان محصولات غذایی ایرانی توان حضور و نقش آفرینی زیادی در این حوزه را خواهند داشت.
-برای حضور و فعالیت در این زمینه، بوسنی می تواند به عنوان پایلوت این پروژه انتخاب شود تا بعد از اجرای اولیه و استخراج نتایج و ارزیابی آن، در سایر کشورهای مشابه نیز کار سرانجام گیرد. البته از ظرفیت یک کشور کانونی می توان برای پوشش سایر کشورهای هم مرز و در دسترس نیز بهره برد.

سعید هاشمی، کارشناس فرهنگی بوسنی

۰۳ اسفند ۱۴۰۰