چه کسی می تواند احزاب اسلامی را به هم نزدیک کند؟
احزاب اسلامی در آستانه انتخابات تمایل دارند با هم متحد شوند و تلاش ها برای حضور احزاب میانه رو در این روند ادامه دارد. در این زمینه پیش از انتخابات، احزاب بی ان پی، جماعت اسلامی و حزب تازه تأسیس شهروند ملی، همگی در تلاش هستند تا احزاب اسلامگرا را به خود نزدیکتر کنند.
احزاب اسلامگرا دو هدف اصلی در انتخابات پیش رو دارند: رقابت با حزب بی ان پی از طریق تشکیل یک اتحاد بزرگ، یا اتحاد و ائتلاف با بی ان پی برای به دست آوردن تعداد قابل توجهی از کرسی های پارلمان.
با این حال، این احزاب به دلیل مواضع جماعت اسلامی، علیرغم موقعیت آن به عنوان یکی از احزاب پیشرو اسلامگرا، در باره ائتلاف با این حزب نامطمئن به نظر می رسند. در همین حال، پنج حزب منتسب به مدارس دینی قومی در حال مذاکره برای ائتلاف انتخاباتی هستند. در این میان واضح است که حزب بی ان پی در تلاش است از احزاب اسلامگرا برای ائتلاف انتخاباتی و جلب آراء آنان خواستگاری کند.
یونس احمد دبیرکل جنبش اسلامی بنگلادش در پاسخ به این سئوال که آیا پنج حزب همفکر مدارس قومی با حزب بی ان پی متحد خواهند شد یا با جماعت؟ گفت: "ما تصمیم گرفته ایم هر کاری که پنج حزب روی آن اتفاق نظر داشته باشند، با هم انجام دهیم. هیچ کس به تنهایی عمل نخواهد کرد".
از 5 آگوست، احزاب متمایل به حزب حفاظت اسلام که در مدارس قومی مستقر و فعال هستند تاکید کرده اند که هدف آنها در انتخابات بعدی "ریختن آرای اسلامگرایان در یک صندوق" است. در 17 آوریل، مجلس خلافت، مجلس خلافت بنگلادش، جمعیت علمای اسلام و حزب نظام اسلامی برای مذاکره گرد هم آمدند و همین هدف را تکرار کردند. جنبش اسلامی به رهبری پیر چارمونای نیز به این بلوک پیوسته و آن را به دومین حزب مذهبی بزرگ در انتخابات پس از جماعت اسلام تبدیل کرده است.
آنها توافق کردند که در انتخابات بعدی یک نامزد واحد را در هر حوزه انتخابیه معرفی کنند و بدون توجه به نتیجه، متحد باقی بمانند و اصرار دارند که انتخابات سراسری در یک زمان معقول پس از اصلاحات اساسی برگزار شود.
این فعالیت ها بر این فرض استوار است که حزب عوامی لیگ که در جریان قیام عمومی- دانشجویی سرنگون شده است نمی تواند در انتخابات شرکت کند. علیرغم اختلافات طولانی مدت و درگیری های سیاسی میان احزاب اسلام گرا در بنگلادش، شعار "ریختن آرای اسلامگرایان در یک صندوق" اکنون به یک صدای متحد کننده قبل از رای گیری برای آنان تبدیل شده است.
حفاظت اسلام بنگلادش یکی از این تشکل ها، ماه گذشته با حزب بی ان پی مذاکره و موافقت کرد که انتخابات باید در ماه دسامبر برگزار گردد، مشروط بر اینکه اصلاحات لازم انجام شود. حفاظت اسلام علناً اعلام کرده است که با انتخابات در ماه دسامبر همراه با اصلاحات، مخالفتی ندارد.
متعاقباً، جنبش اسلامی و شورای حقوق مردم به اتفاق نظر رسیدند که انتخابات باید از اصلاحات اساسی پیروی بکند و ابتدا انتخابات محلی برگزار و رأی گیری بر اساس نظام تناسبی انجام شود.
اگرچه حفاظت اسلام خود یک سازمان غیرسیاسی است، اما بسیاری از رهبران ارشد آن، احزاب سیاسی اسلامی جداگانه را رهبری می کنند. این رهبران بر این باورند که اتحاد انتخاباتی با حزب بی ان پی ممکن است. اما همه چیز را فقط زمان مشخص خواهد کرد. حزب جماعت اسلامی به گفتگوهای غیررسمی با حفاظت و سایر گروه های اسلامگرا ادامه می دهد. در حالی که جنبش اسلامی بنگلادش به دنبال ایجاد یک اتحاد اسلامی حتی بزرگتر قبل از رأی گیری است. بنابراین، جماعت اسلامی - نه بی ان پی - شریک اصلی مورد علاقه آنها است. این در حالی است که بسیاری از گروه های کوچکتر اسلامگرا به بی ان پی تمایل دارند.
عطاالله امین، دبیر کل مجلس خلافت بنگلادش در این باره می گوید: "هدف اصلی ما حفظ وحدت و در عین حال حفظ فاصله مساوی با بی ان پی و جماعت اسلامی است. هر اتحاد در آینده به محیط و وضعیت قبل از انتخابات بستگی دارد".
بی ان پی بطور رسمی می گوید که ائتلاف های قبل از انتخابات را در نظر نخواهد گرفت. با این حال، چند تن از رهبران ارشد بی ان پی اشاره کرده اند که قصد دارند در انتخابات با احزاب اسلامی همفکر، مشارکت کنند.
از زمان سقوط رژیم عوامی لیگ در قیام توده‌ای جولای، فعالیت سیاسی جماعت و سایر احزاب اسلامی به طور قابل توجهی افزایش یافته است. رهبران آنها اکنون احساس فوریت برای متحد شدن و تشکیل اتحادیه می‌کنند و معتقدند که تغییرات سیاسی کشور فرصتی واقعی برای آنها فراهم می‌کند تا جایگاهی پایدار و با ثبات در حاکمیت برای خود تضمین کنند.
علیرغم این تلاش ها و گفتگوها، آنها مشخص نکرده اند که مایل به دادن کدام امتیاز در انتخابات بعدی هستند. در حالی که مذاکرات آنها با احزاب بی ان پی و جماعت اسلامی ادامه دارد. آنها با حزب ان سی پی (شهروند ملی) هم در حال مذاکره و گفتگو هستند. البته بسیاری از کارشناسان با توجه به جایگاه ضعیف انتخاباتی فعلی این حزب جدید، توافق با آن را بعید می‌دانند.
پروفسور محمد یونس، رئیس دولت موقت بنگلادش، پیشنهاد کرده است که انتخابات ملی بین دسامبر تا ژوئن برگزار شود. در حالی که بی ان پی بر برگزاری انتخابات در دسامبر امسال اصرار دارد، جماعت اسلامی و جنبش اسلامی در این جدول زمانی با دولت موقت اشتراک نظر دارند.
یکی از رهبران حزب اسلامی بر این عقیده است که: " حزب ان سی پی (حزب شهروند ملی) هنوز ضعیف است. ما می‌توانیم با بی ان پی ائتلاف کنیم. اما بی ان پی روشن نکرده است که آیا کرسی‌های خود را با اجماع واگذار خواهد کرد یا خیر. آنها سعی می کنند ما را با اطمینان در کنار خود نگه دارند. البته اخیراً رهبران بی ان پی شروع به برچسب زدن به اسلامگرایان به عنوان بنیادگرا کرده اند. ما دیگر مورد سوء استفاده قرار نخواهیم گرفت".
حمیدالرحمان آزاد، دستیار دبیرکل جماعت اسلامی و نماینده سابق مجلس اشاره کرد که تماس رسمی و غیررسمی با همه احزاب وجود دارد. وی گفت: "جماعت اسلامی طرفدار وحدت است و با هیچ حزبی مشکلی ندارد. اما هر ائتلافی که زود تشکیل شود، باید پایدار بماند".
اکنون، احزاب اسلامگرا در حال بحث بر سر یک توافق انتخاباتی برای معرفی یک نامزد واحد برای هر کرسی در انتخابات ملی پارلمانی هستند. تقریباً همه حزب های فعال اسلامگرا در حال حاضر با عوامی لیگ مخالفند و بسیاری از سیاستمداران معتقدند که تحت این شرایط، حزب بی ان پی می‌تواند پیروز شود.
یکی از رهبران ارشد بی ان پی تاکید کرد: "ما می خواهیم احزاب مختلف اسلامگرا را نزدیک خود نگه داریم. حتی آنهایی که خارج از جنبش ما هستند. به همین دلیل است که ما به این بحث ها ادامه می دهیم. "
خبرنگار: نواز فرهین آنتارا
(روزنامه داکا تریبیون، دو شنبه، 5 می 2025)
ملاحظه : احزاب سیاسی مختلف بنگلادش چه ملی گرا و چه اسلامی، در آستانه انتخابات پارلمانی آینده که البته تاریخ دقیق آن هنوز مشخص و اعلام نشده است، دنبال ائتلاف سازی برای ورود به فرایند انتخابات هستند و در این میان، احزاب اسلامی با توجه به اینکه در دوره حکومت 16 ساله ساقط شده شیخ حسینه ممنوع از فعالیت سیاسی و شرکت در انتخابات بودند، شرائط فعلی را فرصت بزرگی برای خود در جهت ورود به مجلس و دولت آینده می بینند. اما از آنجا که وزن سیاسی و اجتماعی آنها به اندازه ای بالا نیست که بتوانند مجلس و دولت آینده را بدست گیرند، ناگزیر به ائتلاف سازی و اتحاد میان خود هستند تا در کنار حزب پیروز، سهمی در مجلس و دولت آینده داشته باشند.
حزب بی ان پی هم که یکی از دو حزب سیاسی اصلی بنگلادش است، در غیاب رقیب سنتی خود حزب عوامی لیگ شیخ حسینه که فعلا ممنوع از شرکت در انتخابات شده، بر این باور است که در انتخابات آینده پیروز خواهد شد. ولی کارشناسان عقیده دارند که این حزب به تنهایی نمی تواند اکثریت کرسی های پارلمانی را بدست آورده و دولت آینده را تشکیل دهد. لذا این حزب هم به دنبال ائتلاف با احزاب اسلامی برای رسیدن آراء خود به نسبتی است (پنجاه بعلاوه یک) که بتواند رهبری اکثریت پارلمان آینده و ماموریت تشکیل دولت را عهده دار شود.
نظر شما