مهاجرت به عنوان پدیده ای جهانی شناخته می‌شود که از گذشته‌های دور تاکنون وجود داشته است. این پدیده را نمی‌توان مهار کرد و جلو آن را گرفت، زیرا به عنوان امری قانونی و پذیرفته‌شده شناخته می‌شود؛ دنیا آن را به رسمیت شناخته و برای مهاجرین نیز حقوق مشخصی در نظر گرفته شده است. درین میان، افغانستان به دلیل بحران‌های طولانی‌مدت و تاریخی، به شکل بسیار عمیق و جدی با موضوع مهاجرت روبه رو بوده است. هم‌اکنون میلیون‌ها شهروند این کشور در سراسر دنیا به سر می‌برند و در کنار آن، میلیون‌ها انسان دیگر نیز بنا بر دلایل مختلف یا در حال مهاجرت هستند و یا قصد دارند در آینده نزدیک، از کشور خارج شده و در کشور دیگری اقامت کنند.  مهاجرت از افغانستان به خارج از مرزهای این کشور، پدیده‌ای است که به دلیل مسائل امنیتی، فقر اقتصادی، کمبود فرصت‌های شغلی و مشکلات اجتماعی افزایش یافته است. این فرآیند برای بسیاری از خانواده‌های افغان، در حد انتخاب یک دوراهی سخت است، ماندن و مقاومت، یا رفتن و مواجهه با آینده نامشخص مهاجرت.

بنابرین، با آنکه مهاجرت به دلیل گشوده ‌شدن افق‌های تازه و دسترسی به فرصت‌های جدید، می‌تواند امتیازات بسیار خوبی را به همراه داشته باشد، اما در عین حال، آسیب‌های فراوانی را نیز در پی دارد که بدون تردید می‌تواند مشکلات بی‌شماری را برای تعدادی از خانواده‌ها به بار آورد.

بر این ‌اساس، این نوشتار به بررسی آسیب‌های مهاجرت افغانستانی‌ها به خارج و تأثیرات انسانی، اجتماعی و فرهنگی این فرآیند می‌پردازد.

آسیب‌های انسانی

فرآیند مهاجرت برای بسیاری از افراد، با خطرات جانی و جسمی همراه است. فرار از مناطق ناامن، ماندن در کمپ‌های موقت و مواجهه با مشکلات سلامتی، از مسائلی است که فرآیند مهاجرت را خطرناک می‌کند. کمبود غذا، دسترسی ناکافی به خدمات درمانی، و تحمل شرایط نامطلوب در سفر، زندگی مهاجران را با خطرات جدیدی مواجه می‌کند.

بسیار دیده و شنیده‌ایم که افراد زیادی با اقدام به مهاجرت غیر قانونی و عبور از مسیرهای خطرناک و استفاده از وسایل حمل و نقل غیر متداول و غیر استاندارد، جان‌های خود را از دست داده‌اند. از دست دادن جان در دریاها به دلیل غرق شدن کشتی‌ها و قایق‌ها به جهت سوار کردن افراد بالاتر از ظرفیت و یا بر اثر طوفان‌ها و بادهای شدید، یکی از فاجعه‌بارترین مواردی است که همواره شاهد آن بوده‌ایم. همچنین تعدادی از افراد، مدت‌های زیادی را در کمپ‌های مهاجرین در کشورهای مختلف باقی می‌مانند که سبب می‌شود تا از یک‌سو فرصت‌های زیاد زندگی را از دست بدهند و از سوی دیگر، با مشکلات و دشواری‌هایی که در این کمپ‌ها وجود دارند، با اختلالات و بیماری‌های روانی و جسمی درگیر می‌شوند و حتی ممکن است جانشان را دست بدهند. نمونه بارز این موضوع را در میان مهاجرین افغانستانی مقیم اندونزی می‌توان یافت.

آسیب‌های اجتماعی

مهاجران افغان در کشورهای میزبان با مشکلات اجتماعی و فرهنگی مواجه می‌شوند. از جمله می‌توان به مشکلاتی چون تبعیض نژادی، دسترسی نابرابر به فرصت‌های شغلی و آموزشی، و منع فرهنگی از اشتراک در جوامع میزبان اشاره کرد. مواجهه با تبعیض و نابرابری می‌تواند باعث افزایش حس ناامنی و انزوای اجتماعی شود. برتری‌طلبی و نژادپرستی شهروندان کشور مقصد مهاجرت در مواجهه با شهروندان خارجی و به ویژه افغانستانی‌ها، وضعیت را برای مهاجرین و پناهندگان افغانستانی دشوار ساخته و سازگاری جامعه مهاجر با جامعه میزبان را با چالش رو به رو ساخته است.

آسیب‌های فرهنگی

از بین رفتن هویت فرهنگی و تغییر سریع ارزش‌های اجتماعی، از مهم‌ترین آسیب‌های فرهنگی این فرآیند محسوب می‌شوند. مهاجران برای سازگاری با جوامع میزبان، ممکن است هویت فرهنگی خود را تا حدودی از دست بدهند. این مسئله به ویژه برای نسل جوان و کودکانی که در کشور مقصد بزرگ می‌شوند، بیشتر نمود دارد. مهمتر از همه این است که نسل جدید و افراد کم سن و سال ممکن است در مدت زمان کمتر با فرهنگ، زبان و محیط جدید آشنا شده و آن را آسان‌تر بپذیرند، اما افراد بزرگسال که نسل‌ها با دین، فرهنگ و ارزش‌های خودشان زیسته‌اند، شاید هرگز نتوانند با محیط و فرهنگ جدید وفاق پیدا کنند. بنابراین وضعیت جدید برای آنان حتی ممکن است غیر قابل تحمل گردد.

بنابرین مهاجرت افغان‌ها به خارج، به رغم اینکه ممکن است فرصت‌های جدیدی را فراهم کند، اما تأثیرات منفی فراوانی به همراه دارد. برای جلوگیری از این آسیب‌ها، مهمترین نکته این است که خانواده‌هایی که قصد مهاجرت دارند، پیشتر از هرچیزی باید امکان‌سنجی دقیقی داشته باشند. این موضوع شامل بررسی همه‌جانبه کشوری است که قصد دارند به آنجا مهاجرت کنند. وضعیت فرهنگی، زبان، محیط، اشتغال، تحصیل، آموزش و مسائل دیگری از این دست، در حد امکان باید موشکافانه بررسی شوند و سپس امکان رفتن به آنجا و سازگاری با محیط آن کشور سنجیده شود تا با آگاهی بیشتر، جلوی آسیب‌های احتمالی گرفته شود.

منبع: ستاگیدیا

لینک:

 https://sattagydia.com/the-damages-of-widespread-migration-of-afghans-to-foreign-countries/