اداره امتحانات طالبان روز یک‌شنبه، ۲۹ تیر، نتایج کنکور ۱۴۰۴ را اعلام کرد. بر مبنای این اعلام، سید موسی، فرزند سید داوود سادات از ولایت کابل، با کسب نمره ۳۵۶٫۵۷۴۱۵، رتبه اول را کسب کرد و در رشته پزشکی عمومی دانشگاه پزشکی کابل (ابوعلی سینا) پذیرفته شد. محمد نذیر، با نمره ۳۵۶٫۵۷۴۱۴، در جایگاه دوم قرار گرفت و در رشته علوم پزشکی دانشگاه کابل پذیرفته شد. حمزه، با نمره ۳۵۳ از مدرسه «غلام‌حیدر خان» کابل، در رشته علوم پزشکی دانشگاه کابل قبول شد.

در مراسم اعلام نتایج کنکور، فاروق اعظم، مشاور وزارت انرژی و آب طالبان، با بیان اینکه «اعتماد عمومی به کنکور احیا شده»، ادعا کرده که طالبان در اجرای این آزمون «شفافیت» ایجاد نموده اند. او حدود ۹ سال پیش، در اردبیهشت ۱۳۹۵، در مراسمی در ارگ ریاست‌جمهوری با حضور اشرف غنی و عبدالله عبدالله، با ابراز نگرانی از اینکه «در دایکندی بیش از شش‌ونیم هزار نفر در کنکور شرکت کردند، اما در قندهار فقط ۱۶۰۰ نفر»، وضعیت را «تا قیامت غیرقابل تحمل» خوانده بود.

این مشاور طالبان ادعا کرده است: "در رژیم قبلی شنیده می‌شد که فساد در سیستم وجود دارد. برخی افراد به کامپیوترها دسترسی داشتند و کسانی با پول به رشته‌های دلخواه خود کامیاب می‌شدند. حتی شنیده بودیم که فلان وزیر سئوالات امتحان را پیش از برگزاری به اقوامش می‌داد."

در همین حال، عباس بصیر وزیر تحصیلات عالی در حکومت سابق، می‌گوید که سیستم کنکور «بسیار پیچیده نیست» و احتمال مهندسی نتایج توسط طالبان وجود دارد. او تأکید می‌کند که حتی امکان دست‌کاری برگه‌های آزمون قبل از ثبت در سیستم نیز هست. به گفته او،  به‌دلیل حجم زیاد شرکت‌کنندگان کنکور، انجام چنین دستبردهایی سخت‌تر است، اما «خالی از امکان» نیست.

وزیر تحصیلات عالی حکومت سابق، می‌گوید که در حاکمیت طالبان، تعداد خاصی در جمع رده‌های نخست کنکور قرار گرفته‌اند که احتمال مهندسی شدن نتایج را افزایش داده است. او تصریح می‌کند که در زمان جمهوریت اقوام مختلف افغانستان در فهرست برترهای کنکور قرار می‌گرفتند و در چهار سال اخیر برخی از اقوام به‌کلی از بین رفته‌اند و بعضی اقوام خیلی محدود شده‌اند و از همین رو این نگرانی وجود دارد که عامدانه برای برتری هژمونی قومی در عرصه‌های مختلف، نتایج مورد دستبرد قرار گرفته باشد.

آقای بصیر ادعاهای فاروق اعظم، مشاور وزارت انرژی و آب طالبان درباره عدم شفافیت کنکور در دوران حکومت پیشین را رد می‌کند و می‌گوید که در آن زمان پارلمان و ریاست جمهوری نظارت جدی بر این روند داشتند. به گفته او، امکان دست‌کاری به نفع یک قوم بسیار محدود بود و نتایج نشان می‌دهد که اقوام مختلف در رده‌های برتر کنکور حضور داشته‌اند، بنابراین ادعای او بی‌اساس است.

وزیر تحصیلات عالی حکومت سابق تأکید می‌کند که در گذشته، علاوه بر نظارت، استقلال نهادهای ناظر شفافیت کنکور را تضمین می‌کرد و مداخلات نهادهای دیگر در این سیستم تقریباً وجود نداشت یا بسیار کمتر بود. اما در رژیم طالبان، با توجه به نفوذ فوق‌العاده نظامیان، احتمال تأثیرپذیری و دست‌کاری نتایج بسیار زیاد است. او تأکید می‌کند: "طالبان ادعا می‌کنند امتحان کنکور بسیار شفاف برگزار شده است. اما بررسی صحت ادعاها تحت نظارت طالبان دشوار است، زیرا هیچ سیستم نظارت بیرونی وجود ندارد و نه اطلاعات دقیق و شفاف از درون دستگاه برای رسانه‌ها و مردم ارائه می‌شود. افغانستان از نظر شفافیت بین‌المللی در پائین‌ترین رتبه‌ها قرار دارد و ادعای کامل شفافیت نمی‌تواند قانع‌کننده باشد."

با این حال، داوود ناجی، رئیس کمیته سیاسی جبهه آزادی افغانستان، در واکنش به انتشار نتایج کنکور بدون حضور دختران، گفته است: "نتایج کنکور مهم‌ترین سند آپارتاید جنسیتی در افغانستان است. پوشش وسیع، گسترده و تا حدودی آمیخته به هیجان «اعلام نتایج امتحان کنکور» در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی تکان دهنده است. نحوه پوشش و برخورد ما با این خبر به‌وضوح نشان می‌دهد که جامعه به همین زودی و سادگی حذف دختران و زنان از تحصیلات عالی را پذیرفته است، جامعه به آپارتاید جنسیتی تن داده است".

آقای ناجی افزوده است: "«شر» اینگونه همگانی می‌شود. در یک روال آرام و خزنده، چشم، گوش و در نهایت ذهن عادت می‌کند به ندیدن و نشنیدن سرسخت‌ترین واقعیت‌ها، مثل همین ندیدن جای خالی دختران در فهرست کنکور. حالا برای اینکه بتوانیم چنین چیز مهمی را نبینیم، شروع می‌کنیم به پر رنگ دیدن بخش دیگری از واقعیت و تقلیل آن از کلیت به بخش و جزء تا نقص آن را بپوشانیم."

واثق واقف، دارنده دو مدرک کارشناسی ارشد، می‌گوید: "هیچ شور و شوقی برای دیدن نتایج کنکور نیست. کنکور و مدرسه و دانشگاه که زیر نظر طالبان باشد، نخواندنش بهتر است. برنامه آموزشی طالبانی زهر برای مرگ تدریجی نسل حال و آینده است."

عبدالصبور، یکی از کاربران شبکه‌های اجتماعی نوشته است: "در روزهای نه‌چندان دور، پیش از اعلام نتایج کنکور، مردم افغانستان با شوق و اشتیاق منتظر بودند تا ببینند آیا امسال باز هم دختری از دل کوه‌های بدخشان، از کوچه‌های کابل، یا از مدرسه‌های هرات و بلخ مقام اول کنکور را از آن خود خواهد کرد، یا پسری از قریه‌های دوردست، افتخاری را به دست خواهد آورد که به همه مردم تعلق داشت؛ به افغانستانی که هنوز امید در دل‌هایش زنده بود. اما نتایج کنکور، دیگر نشان‌دهنده استعداد یک ملت نیست؛ بلکه نشانی از شکست عدالت است. این سرزمین هر روز خالی‌تر از نور و دانش می‌شود، و ما هر ساله در سوگ آرزوهای سوخته هزاران دختر، خاموش می‌مانیم. به‌جای شور و شوق، امروز فقط سکوت است و حسرت."

پیش از تسلط طالبان بر افغانستان، برای دو سال متوالی، نمره‌ اول کنکور افغانستان یک دختر بود. حتی در سال ۱۴۰۰ که آزمون کنکور توسط دولت سابق برگزار شده بود؛ اما نتایج آن در زمان حاکمیت طالبان اعلام شد، یک دختر توانست مقام اول نمره‌ عمومی را به دست آورد.

منبع: روزنامه هشت صبح

تاریخ:

لینک:

https://8am.media/fa/announcement-of-the-results-of-the-entrance-exam-possibility-of-engineering-and-lack-of-transparency/