کارگردان مستند «داماد بوسنی» از قهرمان این مستند گفت که خود زخم‌خورده جنگ ایران و عراق بود و بعدها ناجی جنگ‌زدگان بوسنی شد.
محمدهادی نعمت‌الهی کارگردان مستند «داماد بوسنی» همزمان با عرضه اینترنتی این مستند در گفتگو با خبرنگار مهر درباره آن توضیح داد: این مستند به بهانه مرور قصه زندگی مجید جاودان، سال‌های حضور ما در کشور بوسنی در خلال جنگ این کشور و نسل‌کشی صورت گرفته از مسلمانان در آن را روایت می‌کند. ماجرای ساخت مستند هم به سال ۹۶ برمی‌گردد که قرار شد ما به بهانه حضور در پیاده روی مارش میرا که هر سال در سالگرد نسل‌کشی شهر سربرنیتسا برگزار می‌شود، به این کشور برویم. مارش میرا یک پیاده‌روی ۱۱۰ کیلومتری است که آن سال قرار شد یک تیم پزشکی از ایران برای همراهی آدم‌های حاضر در این مراسم، در آنجا حضور داشته باشد. روایت حرکت این تیم پزشکی بهانه سفر ما بود.
وی ادامه داد: در آن سفر ما هم توانستیم مستندی از این پیاده روی بسازیم که تحت عنوان «مارش میرا» در سال ۹۷ بسیار دیده شد و در جشنواره «جام‌جم» هم برگزیده شد، مستند «داماد بوسنی» را هم در همان سفر ساختیم. مستند «در پناه آتش» را هم ساختیم که در مجموع تبدیل به یک سه‌گانه از آن سفر شد.
نعمت‌الهی درباره قصه مستند «داماد بوسنی» توضیح داد: قصه این مستند درباره آدمی است که در سال‌های جنگ گذارش به کشور بوسنی می‌افتد و بعد از جنگ آنجا ماندگار می‌شود و ازدواج می‌کند و ماندگار می‌شود. آدمی که اصالتاً عراقی و متولد کاظمین است، جنگ ایران و عراق که پیش می‌آید، صدام آن‌ها را از عراق اخراج می‌کند و به ایران می‌آیند و در اینجا رشد می‌کند تا اوایل جوانی که به‌واسطه جنگ بوسنی به آن کشور کشیده می‌شود. امروز هم این فرد در کشور بوسنی بسیار منشأ اثر است. وی افزود: در این مستند ما مسیر زندگی مجید جاودان را از حدود ۲۰ سالگی‌اش که مصادف با جنگ بوسنی می‌شود را روایت می‌کنیم تا به امروز. بخشی از مستند هم پیاده‌روی اربعین تصویربرداری کردیم و مربوط به زمانی است که او بار دیگر به کشور عراق بازمی‌گردد، با همسر بوسنیایی و سه فرزندش. او در طول زندگی‌اش در بوسنی تنها یک سفر به عراق داشت و پیاده‌روی اربعین در واقع اولین سفر خانوادگی او به عراق بود.
کارگردان «داماد بوسنی» درباره حضور قهرمان فیلمش در دو جنگ مهم عنوان کرد: او در جنگ ایران و عراق حضور چندانی نداشته و تنها در اواخر جنگ فرصت حضور پیدا می‌کند اما در جنگ بوسنی از همان روزهای ابتدایی تا پایان جنگ حضور داشته است. به بهانه تسلطش به زبان عربی و عدم تسلط ما ایرانی‌ها به زبان مردم بوسنی، به‌عنوان رابط در تمام چهار سال جنگ حضور داشت.
نعمت‌الهی ادامه داد: مجید جاودان امروز راوی روزهای تلخ جنگ به‌خصوص برای گروه‌هایی است که از ایران یا کشورهای دیگر به بوسنی می‌روند. او یک بار در کودکی تلخی جنگ و اخراج از وطن را تجربه کرده و این ظلم را چشیده است. این تصویری است که احساس می‌کند باید به آن بپردازد آن هم در قبال آدم‌هایی که در کشوری دیگر به آن ظلم شده است. مجید هم راوی جنگ بوسنی بود و هم راوی حضور ایران در این جنگ. این بخشی از حضور ایران است که در سال‌های بعد کمتر به آن پرداخته شد و رو به فراموشی بود.
وی درباره جذاب‌ترین تجربه خود در مسیر ساخت این مستند هم گفت: جذاب‌ترین اتفاق این مستند برای من، آشنایی با مجید جاودان بود. رابطه‌ای که هنوز هم برقرار است و تبدیل به یک رابطه خانوادگی میان ما شده است. کشف مجید و آشنایی با جهان او شگفت‌انگیزترین اتفاق این مستند برای من بود.
کارگردان «داماد بوسنی» درباره فعالیت این سال‌های قهرمان فیلمش در کشور بوسنی هم توضیح داد: مجید مدرسه‌ای را در بوسنی راه‌اندازی کرده‌اند که یک کالج بوسنیایی-فارسی محسوب می‌شود و فارغ از آن خودش را به‌عنوان یک شهروند ایرانی جا انداخته است که زمانی برای کمک به مردم بوسنی به آن کشور سفر کرده است و بعدها هم که آنجا ماندگار می‌شود تلاش می‌کند نماینده ترازی برای ایران باشد. بوسنی کشور بزرگی نیست و امروز خیلی‌ها در بوسنی مجید را می‌شناسند و با دیدن او به یاد ایران می‌افتند. او تلاش دارد تا نماینده و سفیر خوبی برای جمهوری اسلامی ایران در بوسنی باشد.
سعید هاشمی
کارشناس توسعه روابط فرهنگی بوسنی و هرزگوین
نظر شما