مقدمه
از طریق درس جغرافیا در مدارس ابتدایی، دانش آموزان با جغرافیای منطقه ای جهان آشنا می شوند و جغرافیای منطقه ای قاره ها و همچنین نقشه های جغرافیایی منطقه ای کشورهای مختلف جهان را مطالعه می کنند.
تدریس جغرافیای منطقه ای از کلاس هفتم شروع می شود و در ابتدا دانش آموزان با قاره اروپا آشنا می شوند. در منطقه ای شدن قاره اروپا، مدیترانه آسیایی نیز به عنوان یک منطقه جداگانه مورد مطالعه قرار می گیرد.
دانش آموزان در کلاس هشتم ابتدایی با جغرافیای منطقه ای قاره های غیراروپایی بیشتر آشنا می شوند و در این بخش با قاره آسیا نیز آشنا می شوند.
هدف این کار پژوهشی آن است که نشان دهد دانش‌آموزان دوره ابتدایی بوسنی و هرزگوین تا چه اندازه و به چه شکل با جغرافیای جمهوری اسلامی ایران آشنا می شوند.
در این پژوهش چند کتاب درسی جغرافیا که توسط وزارت آموزش و پرورش کانتون سارایوو تأیید شده اند، مورد بررسی و مقایسه قرار می گیرند.

نحوه نمایش جغرافیای جمهوری اسلامی ایران در کتب درسی مصوب دوره ابتدایی
در برنامه درسی مدارس ابتدایی در کلاس ششم، دانش آموزان با جغرافیای عمومی و همچنین مفاهیم و محتوای فیزیکی-جغرافیایی و اجتماعی-جغرافیایی که هنگام مطالعه جغرافیای منطقه ای به کار می روند، آشنا می شوند.
نمای جغرافیایی منطقه ای جمهوری اسلامی ایران و همچنین مطالب و مفاهیم جغرافیایی مربوط به ایران در کلاس های هفتم و هشتم ذکر شده است. در کلاس هفتم، در چارچوب آشنایی با مدیترانه آسیایی، بخشی از قاره آسیا که به دریای مدیترانه باز می شود، یعنی آسیای جنوب غربی ذکر می شود.
کتاب های درسی نویسندگانی که مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت به شرح ذیل است:
جغرافیا برای کلاس هفتم یک مدرسه ابتدایی نه ساله، نویسنده گرتا ژوپانچیچ، انتشارات کتاب کودکان سارایوو، 2010  و جغرافیا برای کلاس هفتم یک مدرسه ابتدایی نه ساله، نویسنده انیسا کولاشین، انتشارات Bosanska knjiga Sarajevo 2020.

شرح مختصری از مطالب کتاب های درسی
در کتاب درسی نویسنده گرتا ژوپانچیچ در ص. 128-137 منطقه جنوب غربی آسیا و ویژگی های طبیعی و اجتماعی آن به طور کلی مطرح شده است. در چارچوب این منطقه، ایران به عنوان بخشی از خاورمیانه ذکر شده و همچنین فلات ایران از موارد اشاره شده است. دریاچه ارومیه ایران نیز ذکر شده است.
از ویژگی های اجتماعی اشاره شده آن است که ایرانیان در گروه اقوام غیر عرب قرار می گیرند، و در این بخش نقشه ساختار قومی جنوب غربی آسیا را نشان می دهد که در آن اکثریت فارس ها در قلمرو جمهوری اسلامی ایران زندگی می کنند. اقلیت های قومی، لر، قشقائی، ترکمن و کرد هستند. همچنین عنوان شده است که ایران از نظر منابع معدنی، آهن، مس، نفت و گاز طبیعی غنی است که با نمایش نقشه و اشکال گرافیکی نشان داده شده است.
در صفحات 141 تا 143، نمای جغرافیایی جمهوری اسلامی ایران، موقعیت جغرافیایی کشور و اینکه انقلاب 1357 باعث سرنگونی رژیم شاهنشاهی شد، مطرح شده است و همچنین ویژگی های جغرافیائی، اقلیمی و اقتصادی جمهوری اسلامی ایران مورد اشاره قرار گرفته است. خاطرنشان شده است که پس از عربستان سعودی، ایران بزرگترین صادرکننده نفت و گاز طبیعی است. همچنین بیان شده است که ایران به خاطر خاویار به دست آمده از ماهیان خاویاری دریاچه خزر و تولید فرش های پشمی- ابریشمی و پارچه های ابریشمی نیز شناخته شده است.
در کتاب درسی نویسنده انیسا کولاشین در ص. 96 - 99 ارائه جغرافیایی جمهوری اسلامی ایران با جزئیات بسیار بیشتری انجام شده است. در چارچوب ویژگی‌های جغرافیایی طبیعی، اسامی مناطق آورده شده است، مثلا: فلات ایران، کویر نمک یا کویر بزرگ نمک، کویر لوت، رشته کوه البرز، آتشفشان فعال تفتان، کوه‌های زاگرس و دشت خوزستان. ویژگی های اقلیمی به گونه ای پردازش شده که انواع آب و هوا بدون اشاره به جزئیات، ذکر شده است.
برخلاف کتاب درسی نویسنده گرتا ژوپانچیچ، این کتاب درسی ویژگی‌های هیدروگرافیک را نیز در بر می‌گیرد که در آن بزرگ‌ترین رودخانه‌های ایران، اروند رود، کارون و کرخه و مشخصات آن‌ها بیان شده است. نام دریاچه نمک ایران در میان نویسندگان مذکور متفاوت است، در کتابی به نام ارومچی و در کتابی دیگر ارومیه است.
در چارچوب ویژگی های اجتماعی جمهوری اسلامی ایران، ویژگی های مربوط به جمعیت، تعداد افزایش طبیعی، ساختار قومی، مذهبی، آموزشی و مراکز شهری ایران ذکر شده است.
ویژگی های اقتصادی نیز در هر بخش به صورت جداگانه به تفصیل بیان می شود. تولیدات کشاورزی، دامپروری، صنایع دستی، منابع معدنی، شاخه های صنعتی، حمل و نقل و گردشگری در ایران.
آنچه از قلم این نویسنده افتاده، قسمتی است که به بخش تاریخی جمهوری اسلامی ایران اشاره دارد. یعنی  آنکه چه زمانی ایران  نظام دولتی خود را تغییر داده و جمهوری شده و چه چیزی قبل از آن بوده است.
در کتاب جغرافیا برای کلاس هشتم توسط نویسنده Enisa Kulašin، Bosanska knjiga Sarajevo edition، 2011، جغرافیای منطقه ای قاره آسیا بیان شده است. در ابتدای کتاب درسی به ویژگی های کلی طبیعی-جغرافیایی و اجتماعی-جغرافیایی آسیا پرداخته شده است. در ادامه، منطقه‌بندی قاره انجام شد، اما با توجه به اینکه در کلاس هفتم منطقه‌ی جنوب غربی آسیا مطرح شده بود، نویسنده  واحدهای درسی این منطقه را در کلاس هشتم تکرار نکرد.

در کتاب درسی جغرافیا برای کلاس هشتم دبستان نه ساله توسط نویسنده گرتا ژوپانچیچ، ویرایش Bosanska riječ  Sarajevo، 2011، بازنمایی جغرافیایی قاره آسیا بطور کلی نیز ارائه شده است.
نویسنده هنگام منطقه‌ای کردن قاره آسیا، تقسیم‌ بندی غیرمعمولی انجام داده، جایی که پس از پردازش منطقه آسیای مرکزی، خاورمیانه را به عنوان یک واحد آموزشی جداگانه فهرست کرده است. در یک مفهوم دقیقتر جغرافیایی، خاورمیانه از کشورهای ایران و افغانستان تشکیل شده است، اما این دو کشور باز بعنوان کشور های منطقه جنوب غربی آسیا به شمار می روند.
ارائه جغرافیایی ایران به عنوان بخشی از این واحد آموزشی مفصلا توضیح داده نشده است، بنابراین در مقایسه با آنچه قبلا در کلاس هفتم گفته شد، اطلاعات جدیدی ارائه نشده است.
به منظور انجام یک کار پژوهشی بیشتر ، کتاب درسی جغرافیای کلاس هفتم دبستان نه ساله، از نویسندگان هاریس جاهیچ و موریز اسپاهیچ، سال 2011 منتشر شده ، انتشارات سارایوو، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نویسندگان تصویر جغرافیایی ایران را به روش نسبتاً ساده ای و بدون جزئیات زیاد ارائه کرده اند. مطالب و مفاهیم اولیه جغرافیایی مربوط به این کشور فهرست شده است.
نتیجه
بر اساس تحقیق و تحلیل برنامه درسی جغرافیا برای مدارس ابتدایی می توان نتیجه گرفت که محتوای جغرافیایی مربوط به ارائه جمهوری اسلامی ایران در دو کلاس ذکر شده است. در کلاس هفتم، با جزئیات بیشتر، در حالی که در  کلاس هشتم، در چارچوب ارائه کلی از قاره آسیا.
نمای جغرافیایی جمهوری اسلامی ایران عمدتاً به صورت نمایش ویژگی های طبیعی و اجتماعی آورده می شود که در آن بیشتر بر نمایش ویژگی های طبیعی کشور تأکید می شود. توسعه اقتصادی در کتب مذکور مورد بررسی قرار گرفته است، اما پتانسیل گردشگری جمهوری اسلامی ایران بسیار ضعیف ارائه داده شده است. کشوری که از نظر ثروت طبیعی و تاریخی بسیار غنی است، همچنین از نظر آثار تاریخی، فرهنگی،  مذهبی غنی است، در چارچوب نمای جغرافیایی این کشور نیامده است.