روزنامه پروتام آلو، چاپ داکا، ۳۰ اوت: داکا شهری است که در آن حد اقل ۲۰ میلیون نفر زندگی می کنند. روزانه میلیونها زن، مرد، کودک، بیمار، زنان برایتحصیل، تجارت و کار از خانه خارج می شوند. آیا شهر امکانات توالت کافی برای تعداد افرادی که هر روز از خیابان به محل کار رفت و آمد می کنند، دارد؟ به جرات می توان گفت توالت عمومی کافی در این شهر وجود ندارد. توالت های عمومی، به ویژه برای زنان، در هر شهرهای کشور کمیاب است. گویی ما این نیاز بسیار مهم را فراموش کرده ایم. گویی مردم نیازی به استفاده از سرویسهای بهداشتی ندارند و یا اگر هم داشته باشند نباید به زبان بیاورند. گویی موضوع شرمساری بزرگی است. اما پاسخگویی به ندای طبیعت در میان صدها نفر در حاشیه خیابان باید شرم آور باشد.
آیا در هاتیرجیل که یکی از زیباترین مناطق شهر داکا است، تعداد کافی توالت عمومی برای بازدیدکنندگان زن وجود دارد؟ در کشور ما مکانهای دیدنی زیادی وجود دارد، آیا سرویس بهداشتی کافی برای گردشگران و زنان وجود دارد؟ اجازه دهید به مورد باغ وحش شهر داکا بپردازیم. برای یک بازدیدکننده جدید دشوار است که بفهمد کدام قسمت سرویس بهداشتی دارد. و اگرچه خوشبختانه او آن را پیدا کرد، این سوال باقی می ماند که آیا توالت برای استفاده مناسب است یا خیر. اما برای نگهداری این توالت ها کارمندانی گذاشته شده اند که ماهیانه حقوق دریافت می کنند.
آیا فقط شهر داکا به توالتهای عمومی نیاز دارد؟ آیا بقیه شهرها به آن نیاز ندارند؟ کاکسِس بازار نه فقط در بنگلادش بلکه در جهان طولانی ترین ساحل دریا را دارد. آیا توالت عمومی کافی در اینجا وجود دارد؟ اگر هر گردشگر زن در  مسیر رفتن به این ساحل نیاز پیدا کند، چنین ترتیبی وجود ندارد. ظاهرا ما به این چیزها کمتر توجه می کنیم یا اصلا توجه نمی کنیم. 
ضرب المثلی وجود دارد که می گوید یک کشور به اندازه توالت عمومی خود توسعه یافته است. هیچ دلیلی وجود ندارد که فکر کنیم در شهر داکا توالت عمومی وجود ندارد. طبق آمار رسمی ما ۲۵ توالت عمومی در قسمت شمالی و ۷۵ توالت عمومی در قسمت جنوبی شهر داکا داریم. تنها ۳۶ توالت عمومی برای جمعیت زیاد داکای قدیمی وجود دارد. از این تعداد، ۲۹ مورد جدید و ۶ مورد قدیمی است. طبق نظرسنجی سال ۲۰۱۸، تنها ۲۶ توالت عمومی مدرن برای زنان در داکا وجود دارد. اکثر توالت های عمومی که در راه دیده می شوند غیر قابل استفاده هستند. درب وجود ندارد، اگر هم دری وجود داشته باشد، قفلی وجود ندارد، فضای تاریک، بدبو، سرامیک شکسته، آب کثیف و محل زندگی حشرات و غیره که بیان آن سخت است. حتی رفتن مردان به چنین سرویسهای بهداشتی عین جنگ است، رفتن زنان به آنجا که قابل تصور نیست. اما داشتن تعداد کافی توالت عمومی تمیز در همه نقاط کشور بسیار مهم است. زیرا، توالت های عمومی نیز برای حفظ سلامت عمومی، برابری جنسیتی، سلامت و ایمنی زنان و زیبایی شهر مهم هستند.
ما که به عنوان یک ملت به ردیف کشورهای در حال توسعه می پیوندیم، نمی توانیم سلامت شهروندان خود، به ویژه زنان را در معرض خطر قرار دهیم. میلیون ها نفر در مناطق فقیرنشین این شهر زندگی می کنند. بر اساس آخرین سرشماری، حدود ۴۲ درصد از ساکنان محله های فقیرنشین از توالت های غیربهداشتی استفاده می کنند. اکثر زاغه ها سرویس بهداشتی جداگانه ای برای مردان و زنان ندارند، اگر هم داشته باشند در کنار هم هستند. اجتناب از چشمان مردان در استفاده از توالت را برای بسیاری از زنان دشوار می کند و در نتیجه آنها نمی توانند در زمان مورد نیاز از توالت استفاده کنند. حدود ۸۵ درصد از زنان داکا که به دلایل مختلف به طور مرتب بیرون می روند، فقط به دلیل نداشتن توالت بهداشتی آب کمتری می نوشند. در نتیجه، اکثر زنان این شهر از بیماریهای مختلف دائمی و موقت رنج می برند.حتی در میان چنین کمبودیها، خبر امیدوار کننده این است که دو شهرداری ما پروژه ساخت توالت های عمومی مناسب برای زنان را با امضای قرارداد با چند سازمان به عهده گرفته اند. متخصصان امیدوارند که این بحران پس از اتمام تمام کارهای این پروژه به پایان برسد. اگر زنان در معرض خطر سلامتی هستند، تا چه حد می توانیم به عنوان یک کشور، به عنوان یک ملت پیش برویم؟ برمی گردیم به عقب، کشور عقب می افتد. بنابراین ما با مسئولیت پذیری، باید تغییرات زیادی داشته باشیم. 
ستون فقرات یک ملت متمدن سیستم زهکشی آنها است. اگر می خواهیم به عنوان یک ملت متمدن باشیم، باید ذهنیت خود را تغییر دهیم. مردم باید تشویق شوند از توالت های تمیز استفاده کنند. ما باید برای زنان سرویس بهداشتی مناسب ایجاد کنیم. توالت های تمیز باید در شهرها و مراکز مختلف گردشگری از جمله شهر داکا تضمین شود. به عنوان یک ملت متمدن، نه تنها ساختار شهر، بلکه عادات نیز باید توسعه داده شوند، در عین حال باید از مزایای اساسی مردم اطمینان حاصل شود. این کار یا مسئولیت فقط به عهده دولت یا شهرداریها نیست، بلکه بعهده همه ما به عنوان شهروند است./

مقاله هفته

نوشته محبوبه سلطانه