نام کتاب: اشعار مولانا رومی
ترجمه: جاوید رحمان ,ناشر: پروتوما، داکا ,سال نشر: ۲۰۲۱م ,قیمت: ۳۰۰ تاکا ,حجم: ۱۷۶
در جلد داخلی کتاب چند جمله از نویسنده درج شده است که نشاندهنده دیدگاه مترجم نسبت به افکار و اندیشه والای مولانا می باشد.
بیش از ۸ قرن است مولانای روم مردم هر زمین و دارنده هر عقیده را به خود مجذوب، متعجب و از خود فراموش شده نگهداشته است. عشق و همه شمولی معنویت موضوع اصلی اشعار مولانا است. شعر رومی یعنی عشق ورزیدن، سپردن خویش را، درد کشی هجران و در انتظار نشستن است. حق یعنی چه، مفهوم زیبایی چیست و سوالهای اینگونه در اندیشه مولانا از اهمیت بی مثال برخوردار است. مولانا پیش مردم خسته از مادیگری و خودخواهی بازگشته است تا سخن های دگرگونه بگوید.
در صفحه اهدای این کتاب این مصرع بصورت تلفظ و ترجمه زیبنده است
جمله معشوق است و عاشق پرده ای
کتاب در چند قسمت تنظیم شده است. مثلا راجع به ترجمه کتاب، در جستجوی رومی واقعی، اشعار مثنوی، اشعار دیوان شمس تبریزی، ورباعی.
در مقاله تحت عنوان راجع به ترجمه می نویسد: ترجمه ها معمولا از انگلیسی صورت می گیرد. بدین علت شکل اشعار و مفهوم آن نیز درهم می شکند. مانند ترجمه فیتزرالد از خیام. از این لحاظ درک و شناخت واقعی مولانا دور از انتظار است.
مترجم ادعا دارد که ترجمه این کتاب از فارسی صورت گرفته است. یک کتاب ترجمه شده معتبر اردو نیر در کنار مترجم بوده است. در دو مقاله جداگانه زندگانی مولانا و شناخت سبک غزل و مثنوی فارسی بررسی شده. مترجم چند کتاب را بعنوان منبع کمکی در این ترجمه ذکر کرده است. مانند:
۱. مثنوی معنوی مولوی، ناشران الفیصل، لاهور، چاپ ۲۰۰۶م
۲. کلیات شمس تبریزی، مقدمه و ویرایش دکتر اردوان بیاتی، کتابخانه ملی ایران ۱۹۷۲م
۳. سوز و ساز رومی، نویسنده پیر عبد اللطیف خان نقشبندی، لاهور ۲۰۰۶م
اما مقاله در جستجوی رومی واقعی
مولانا همانند شاعران معمولی شاعر نیست. او شکل های شعر و حدود قافیه و الفاظ را درهم می شکند. اندیشه و افکار او پیشتر از شعر او به پیش می رود.
جدائی محور اصلی اشعار مولانا است. مولانا دوای این مهجوری را پیدا کرده و برای انسانیت به ارمغان آورده است. در باره معرفی دنیای مولانا تاریخ سیاسی جهان اسلام از خلافت راشدین گرفته تا واقعه کربلا، خلافت عباسی و پیدایش فرقه معتزله را بررسی می کند. در بستر این تحلیل ها فلسفه بوجود آمدن دیدگاه تصوف و مکتب فنا و منصور حلاج را توضیح می دهد.
ونیز مقام برجسته سنایی در عرفان و شعر فارسی، مقام عطار، مکتب عشق و سرود و رقص و سماع، عرفان احمد غزالی و قدرت گرفتن شیعه اسماعیلی وغیره را موشکافی می کند.
واقعیات فروپاشی خلافت عباسی، قدرت گرفتن امویان در اسپانیا، خاندان شیعه آل بویه در ایران، اقتدار سلطان محمود غزنوی در خراسان بعدا حمله مغولها در جهان اسلام همه اینها را زمینه ساز بوجود آمدن شاعران صوفی مشرب قلمداد کرده و شاعران صوفی مشرب در هند مانند نظام الدین اولیا، فرید الدین گنج شکر و بهاء الدین ذکریا ملتانی را مورد بررسی قرار می دهد.
درمقاله بعدی دیدگاه مولانا در مورد عشق و عاشقی معنی قتل در عرفان، می و میخانه، زندگی پدرمولانا، چگونگی هجرت از بلخ تا قونیه، ملاقات با شمس تبریزی، دگرگونی در زندگی و اندیشه مولانا بررسی و نتیجه گیری شد که حکمت و عشق مانند دورودخانه لایزال در اشعار مولانا در جریان است.
در بخش ترجمه مثنوی ترجمه نی نامه بصورت ساده و بی آلایش درج گردیده که با اصل کتاب نسبتا همخوانی دارد.
در بخش بعدی چکیده های ابیات مثنوی را بصورت از هم جدا درج نموده.
در بخش ترجمه از دیوان شمس مجموعا۵۸ غزل را ترجمه نموده و در آغاز هر غزل یک مصرع فارسی با تلفظ ناقص درج نموده از این ریشه می توان آدرس غزل را در دیوان پیدا کرد.
در بخش رباعی مجموعا ۴۲ رباعی از مولانا ترجمه شده است.
ملاحظات:
کتاب از انتشارات پروتوما زیر نظر روزنامه پروتوم آلو پرتیرازترین روزنامه بنگلادش به چاپ رسیده که از اعتبار فرهنگی برخوردار است. ترجمه گرچه کاملا با متن تطبیق ندارد ولی انعکاس دهنده افکار مولانا و شان مولانا است.
مترجم ادعا دارد که ترجمه این کتاب از فارسی صورت گرفته است. یک کتاب ترجمه شده معتبر اردو نیر در کنار مترجم بوده است و در دو مقاله جداگانه زندگانی مولانا و شناخت سبک غزل و مثنوی فارسی بررسی شده است.
کد خبر 8705
نظر شما